Raporda faili meçhullerden, işkence ve kötü muameleye, kadın ve çocukların yaşam hakkına dönük saldırılardan, anadil konusuna kadar pek çok başlıkta veriler yer aldı.
IHD Diyarbakır Şubesi, ‘Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2012 yılı ilk 6 aylık Hak İhlalleri Raporu’nu düzenlediği bir basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu. Şube binasında düzenlenen basın toplantısına IHD MYK Üyesi ve Doğu-Güneydoğu Bölge Temsilcisi Şevket Akdemir, IHD Diyarbakır, Van, Hakkari, Batman, Urfa, Mardin, Siirt, Adıyaman, Antep, Elazığ, Malatya, Bingöl, Muş, Bitlis, şube başkanları ve yöneticileri katıldı.
Basın açıklaması öncesi 1991 yılında katledilen Kürt siyasetçi Vedat Aydın’ı anmak amacıyla kısa bir anma düzenlendi. Anmanın ardından konuşan IHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici “Vedat Aydın’ı katleden zihniyetin bugün halen sürdüğünü çok üzülerek belirtmek istiyoruz, katledilen insanlarımızın katilleri, artık kendini gizleme gereği bile duymamaktadır” dedi.
Cezaevlerinde büyük hak ihlalleri yaşanıyor
Geride bıraktığımız 6 ay içerisinde çatışmalar ve beraberinde gelen ölümlü olaylar dışında birçok alanda önemli hak ihlalleri yaşandığını, bunların başında ise cezaevlerinin geldiğini kaydeden Bilici, “Açıkladığımız bilanço rakamlarından da anlaşılacağı üzere 6 ay içerisinde cezaevlerinde büyük sorunlar ve hak ihlalleri yaşanmaktadır. Yıllar boyu yaptığımız açıklamalar, hazırladığımız raporlar ve yerinde tespitlerle cezaevlerinin büyük sorun olduğunu ve buna bir an önce çare bulunmasını defalarca ilgili makamlara ilettik. Maalesef bu konuda en ufak bir düzenleme yapılmadı. Bunun sonucunda da Urfa E Tipi Kapalı Cezaevi’nde büyük bir faciayla karşılaştık. 13 kişinin diri diri yanarak can verdiği bu olayın tek sorumlusu Adalet Bakanlığı ve ilgili yetkililerdir. Ancak bilinmesini isteriz ki, sorun yaşanan tek yer Urfa Cezaevi değildir. Türkiye’nin birçok cezaevinde ciddi sorunlar yaşanmaktadır” dedi.
Cezaevlerindeki ölümün eşiğindeki hasta mahpusların durumu başta olmak üzere, uygulanan sevk ve sürgünler, sürgünler sonrası yapılan işkenceler, çeşitli hak gaspları, cezaevlerinin içinde bulunduğu durumu özetler nitelikte olduğunu vurgulayan Bilici, “Ülkemizde neredeyse her gün hasta bir mahpusun ölüm haberine uyanıyoruz. Cumhurbaşkanı, Adalet Bakanlığı ve Adli Tıp Kurumu’nun cezaevlerindeki bu sorunlara karşı duyarsızlığı bu ölümlerin yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum hangi vicdana sığmaktadır? Adı geçen bu kurumun başındakiler nasıl rahat uyumaktadırlar? Kendi sorumlulukları altındaki bu kurumlarda yaşanan bu ölümlerin hesabını nasıl vereceklerdir?” diye konuştu.
Toplumun tüm dinamikleri baskı altına alınmaya çalışılıyor
Bölgede son 6 ay içerisinde muhalif kesimlere yönelik gerçekleştirilen gözaltı ve tutuklama operasyonlarının hızından bir şey kaybetmediğini belirten Bilici, şunları söyledi: “Üç yılı aşkındır devam eden ve bu yıl da yürütülmeye devam edilen KCK adı altındaki operasyonlar, toplumun neredeyse bir bütününü illegal örgüt mensupları haline sokmuştur. Yapılan en ufak bir basın açıklaması bile sizin silahlı örgüt üyesi veya yöneticisi olmanız için yeterli görülmektedir. Son olarak KESK’e yönelik operasyonlarla görülmüştür ki, toplumun tüm dinamikleri baskı altına alınmaya çalışılmaktadır”
Hak ihlali sayıları endişe veriyor
Raci Bilici’nin açıklamalarının ardından İHD Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Temsilcisi Şevket Akdemir, 2012 yılı 6 aylık Hak İhlalleri Raporu’nu açıkladı. Raporda yer alan bazı başlıklar ve ihlal rakamları şöyle;
-Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan güvenlik güçleri – 56 ölü, 119 yaralı
-Çatışmalarda yaşamını yitiren-yaralanan PKK militanı – 122 ölü, 4 yaralı
-Faili meçhul cinayet, yargısız infaz, çatışmalardaki sivil ölümler – 16 ölü, 75 yaralı
-Kuşkulu ölümler – 13
-Resmi hata ve ihmal sonucu – 16 ölü, 2 yaralı
-Kadınları yaşam hakkına dönük ihlaller – 65
-Çocukların yaşam haklarına dönük ihlaller – 41
-Gözaltına alınanlar – 2.675
-Tutuklananlar – 1.006
-İşkence ve kötü muamele – 398
-Toplatılan ve yasaklanan yayınlar – 632
-Soruşturma, dava ve cezalara maruz kalan kişi sayısı – 1.386
-Düşüncelerini ifade edenlere verilen cezalar – 2419
-Baskına ve saldıra uğrayan Siyasi Parti, Sendika, Dernek, Kültür Kurumu – 84
-Kapatılan Siyasi Parti, Sendika, Dernek, Kültür Kurumu – 9
-Anadilde savunma yasağı – 292
-Cezaevlerinde yaşanan ihlaller – 1.296
-Cezaevinde ölenler ve yaralananlar – 20 ölü, 34 yaralı
-Toplumsal olaylara müdahale – 73 müdahale, 122 yaralı
-Gözaltına alınan sığınmacı ve göçmenler – 2.176
-Yaşamını yitiren sığınmacı ve göçmenler – 6
-Arazi yayla mera ve otlak yasağı – 40
-Verilmeyen PKK’li Cenazeleri 35
-Askeri operasyonlar sonucu yaşanan ihlaller – 25
-Toplu mezar iddiası – 9 toplu mezar – 39 kişi
-23 Ekim 2011 Van depremi sonrası yaşanan ihlaller – 41
-İnanç Nedeniyle Ayrımcılığa Uğrama – 86
-Eğitim hakkına yönelik ihlaller – 28