Ulusal basında son 10 yılda çıkan haberler nefret söylemi ve suçu açısından tarandı. 5 bin haberin 1031’i nefret suçu, 3 bin 961’i nefret söylemi içeriyor. Nefret suçu ve söylemi en çok etnik köken, din ve inanç, ulusal kimlik açısından yapılıyor. Cinsel yönelimlere ilişkin nefret söylemi her gazetede yer alıyor.
Sosyal Değişim Derneği, ‘Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek’ projesi kapsamında gasetelerdeki haberleri , etnik,cinsiyet, ulusal özellikler, din, siyasi eğilim, eğitim, toplumsal statü, cinsel yönelim açısından tarandı.
1998-2008 dönemi
İnceoğlu, Türkiye’nin nefret suçuyla ilgili bir yasası olması gerektiğini vurgulayarak, TBMM’de de nefret şuçları komisyonu kurulması gerektiğini söyledi. Tarama sonuçlarında göre, nefret suçları ve söylemi haberlerde en çok etnik köken, din ve inanç, ulusal kimlik, siyasal eğilim açısından işleniyor.
İnançlara yönelik nefret
Proje kapsamında Vakit gazetesi ayrıca tarandı. Ancak ekibin gazetenin internet sitesine abone olup, ‘nefret suçlarıyla’ ilgili araştırma yaptığını söylemesi üzerine abonelik iptal edildi. Çalışmaya göre, Türkiye, Cumhuriyet, Yeni Şafak, Milli Gazete, Vakit ve Zaman’da inançlara yönelik nefret söylemi daha yoğun yer alıyor. Yeniçağ ve Ortadoğu gazetelerinde ise etnik ayrımcılık, ırkçı ve ulusal kimliklere yönelik nefret söylemi daha ağırlıkta. Cinsel yönelimlere ilişkin nefret söylemi her gazetede yer alıyor.
‘Two size’ manşeti
Çalışmada Star Gazetesi’nin 7 Nisan 2000’de Galatasary – Leeds United maçı sonrasında attığı, iki İngiliz taraftarın linç edilip öldürülmesi üzerine attığı ‘Two size’ manşetine de nefnet suçlarına örnek olarak yer verildi.
Öte yandan köşe yazarlarının yazılarından da Akşam’dan Emin Pazarcı’nın ‘Suçlu İngilizler’, Akşam’dan Burhan Ayeri’nin ‘Lale Mansur’un başraktan donu’, Hürriyet’ten Zeynep Göğüş’ün ‘Tesettürlü yüzmek’ yazılarındaki nefret suçu ve söylemleri örnek gösterildi. Proje kapsamında belirlenen 10 örnek ve nefret söylemi açısından kategorileri ise şöyle :
1- Ahmet Kaya’ya Madam Şefkati- Sabah- etnik köken
2- Bu kez iyice azıttılar- Milliyet- cinsel yönelim
3- Ermeniler kudurdu- Yeni Çağ- ulusal kimlik
4- Hainler Yakalandı- Star – etnik köken- etnik köken
5- Kapıcı şarkıcıya tecavüz davası- Hürriyet- toplumsal statü
6- Koreli rehbere Osmanlı tokadı !- Radikal- ulusal kimlik
7- Rahipler Uçkuru kilisede çözüyor- Vatan- Dini inanç
8- Roth Ayvaz hocaya havale- Akşam- cinsiyet
9- Sünnetsiz kundakçı DTP adına kurban derisi toplamış- Zaman- dini inanç
10- Travesti zehir kuryeleri havalimanında yakalandı- Türkiye- cinsel yönelim.
(Radikal)