• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Temmuz 16, 2025
  • Yayın İlkeleri
  • Hakkımızda
  • Künye
  • İletişim
  • Güncel
  • Sağlık
  • Sağlık
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      BOP'un küçük kardeşi KOP

      BOP'un küçük kardeşi KOP

      Solun "Terörsüz Türkiye" İle İmtihanı

      Solun "Terörsüz Türkiye" İle İmtihanı

      Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

      Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

      Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

      Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

    • Yaşam
      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

      Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

      Bıcır

      Bıcır

      İhtiyarlara yer yok

      İhtiyarlara yer yok

    • Türkiye
      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

      Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

      Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

      Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

    • Dünya
      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

      Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Üçüncü Dünya Savaşı

      Üçüncü Dünya Savaşı

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

    • Fotoğraf & Karikatür
      Metafor

      Metafor

      Günün karikatürü

      Günün karikatürü

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

    • Kitap & Dergi
      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitapların yalnızlığı

      Kitapların yalnızlığı

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

Muhammed Nur Denek

Muhammed Nur Denek

VARİDAT-ŞEYH BEDREDDİN-1

Kasım 18, 2023 Fikir & Yazı, Yazılar 1 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Ahiret – Cennet – Cehennem

SONLU OLAN İLE SONSUZ OLAN ayrımı üzerinde ısrarla duran ve varlık tanımını bunun üzerine bina eden Bedreddin’in ahirete ilişkin yaklaşımı onun sonsuz ile olan iletişim ve yakınlaşma, sonlu olanla ise uzaklaşma temeline dayalıdır. Sonsuz olan tanrısal hakikat; varlığı -sonlu olan maddi görüngüler ise yaratılmışı temsil eder. Yaratılmışı varlık kabilinden tarif edilemez olarak tanımlaması insanın amacını da açıklar niteliktedir. Dünya hayatının sonlanması onun varlığını muhayyile ile tanımlamasına denk gelirken gerçek varlığın ise mana ile bütünleşmiş oluşu ile açığa çıkarır. Mana ile buluşabilmiş kişiyi dünya ve ahiret ayrımından kurtulup varlığa çıkmış olarak nitelerken cenneti ’de bu kabilde tarif eder. Bu sonsuzluk kavrayışına ulaşamama durumunu ise cehennem olarak açıklar. Bu yönleriyle asıl olan varlığın Sonsuzluk kavrayışını maddi âlemde fark edip yaşamı düzenlemenin kaçınılmazlığını vurgular. Bu bütünlükçü kavrayışı tevhit olarak, sonlu olan dünya hayatını sonsuzlukla ayıran kavrayışın ise şirk olacağını ve cehennemi inşa edeceğini belirtir. Geleneksel cennet ve cehennem yorumlamalarını ise cahil ve bilgisizlerin kavrayışı olarak açıklar ve reddeder.

Varlık kavrayışında üzerinde ısrarla durduğu sonsuzluk olgusu hayatın her alanına dair yaklaşımını oluşturur. Buna göre kişinin bireysel yaşamını, doğa ve toplumla olan ilişkilerini de bu biçimde şekillendirmesi gerekliliği üzerinde durur. Dünya hayatının geçiciliği gerçeğine iman eden bireyin; dünya hayatına düşkünlük, mal biriktirme, mülk edinme, iktidar ve otorite kurma gibi eylemlerini imansızlık ve şirk olarak tarif eder.

“Bir takım insanlar, bir takım insanlara taparlar, kimi altın ve gümüş paralara, kimi yenilecek içilecek nesnelere, yüceliklere, övünç veren varlıklara tapar da Allah’a taptığını sanır” (1)

İnsanın kurtuluşunun bütünlükçü bakış ve davranış halleriyle mümkün olacağını açıklayarak, ötelenerek mevcut dünya hayatının dışında tasvir edilen bir cennet ve cehennem algısını şiddetle reddeder. Cennetin de cehennemin de sonsuzluğuna vurgu yaparak tarif edilen tüm pozitif değer ve karşılıkların dünya hayatından başlayarak sonsuzlukla buluşacağını belirtir. Erdemli hayat sürmenin beraberinde cenneti inşa edeceğini aksi erdemsizliğin ise kişiyi cehennem karanlığına mahkûm edeceğini ifade eder.

“ Ahiret işlerinin, bilgisizlerin sandıkları gibi olmadığını bil. O işler görünmeyen (gayb) ve melekût âlemiyle ilgilidir. Sıradan kimselerin sandıkları gibi duyu evreniyle değil. Peygamberlerin, özü arınmış kimselerin sözleri doğrudur, yanlışlık onların söylediklerini anlamamadadır.

Geleneksel ahiret inancının dayanaklarını peygamberlere ve onların yoluna ışık tutan arınmış kişilere dayandırmak çok büyük bir yanılgıdır. Ahiret, cennet ve cehenneme dair günümüzdeki yaygın biçimiyle tarif edilen anlatımlar toplumların sindirilmesi ve adaletsizliğe rıza göstermeleri amacı ile uydurulmuştur.

Hakikatte ahiret bilgisine dair gerçeklik; kula kulluğa, sömürüye ve her türlü adaletsizliğe asla imkân tanımayan bir yaklaşımın tarifidir.

 İyi bil, kuşkulanma bildirilerle bize ulaşan, yazılı belgelerle anlatılıp yayılan cennet, huriler, köşkler, ağaçlar, yemişler, ırmaklar, azap ve ateş, bunlara benzeyen başka varlıklar sözcüklerin yüzden anlamlarıyla açıklanamaz, onların daha derin anlamları vardır. Onları ancak tanrıya yakınlık kuran, içi dışı arınmış kimseler bilirler, anlarlar. Tapınmayı (ibadeti) gerekli göstermenin amacı gönülleri geçici varlıklardan sıyırıp en yüce varlığa, başlangıcı olmayan varlığa yöneltmektir. Geçici varlıklara bağlanan bir gönülle bin yıl namaz kılsan sevapla ilgili bir kazancın olmaz.”  (1)

Başlangıcı ve sonu olmayan mutlak varlığın vahdaniyetine dair olan bir kavrayış insan yaşamının yegâne amacıdır. Bu amaç insan hayatının her aşamasında sahip olması gereken bilinçli tavır ve davranışı ona telkin eder. Bu tevhit bilincine, bütünlükçü bakış açısına sahip olmayan kişinin her hamlesi ki buna ibadet adını da koysa zulme kaynaklık edecek, zalime hizmet edecektir.

Şeyh’in geçici varlıklardan sıyrılmayı tarifi, imanlı bir muvahhidin dünya yaşamını sürdürürken kendisi gibi olan fani varlıklar önünde boyun eğmemesine dair hükmün esasına dayanmaktadır.

“Bu gövde ile ayrıntıları dağılıp yok olduktan sonra, yeniden eski biçime dönemez, yeniden birleşip bütünleşemez, var olamaz. Ölüyü diriltmenin amacı da bu değildir. Sen neredesin a şaşkın. Kendini dünyaya vermen, onunla uğraşman yüzünden gerçeği kavrama yeteneğin azalmıştır. Gerçeğin olgunlukları senin düşündüğünden başkadır, o olgunluklara yönelemeyişin onlardan uzak kalışındandır. Bu anlatılanı bilsen, anlasan ondan yararlanırdın, gönlün o yana yönelirdi. Yemişlerle, başka ilgi çekici nesnelerle kandırılan bir çocuğa benziyorsun. Ona içinin çektiği nesneleri göstererek bilgi edinmesini sağlarlar. Yoksa bilgi edinmekten kaçınır. Sen şu yolunu şaşırmış gönlünle tanrıyı, peygamberi tanıdığını, kitapları okuyarak ne demek istediklerini anladığını mı sanıyorsun? Dersle uğraştıkça gerçeği kavramaktan uzaklaşıyorsun. Bunu bil.”  (2)

Aklın kavrayış merhalelerine vurgu yapan Şeyh Bedreddin, dünya hayatında kişinin kayıtlandığı ( kendini tarif ettiği- kabullendiği- tarif ederek suretine büründüğü) şey üzere sonsuzlukta var olacağı hali- latif kişiliği yarattığını ifade eder. Bu kavrayış durumunun en alt seviyesi aklı ermez çocukların oyuncaklarla kandırılmasına benzemektedir. Aklı ermeyen çocuk tarifi aynı zamanda olgunlaşmamış olan aklın hakikati kavrayabilme yetisine haiz olmayışına işaret eder.

Zalim ve sömürgeci iktidarlar, zulüm ve sömürüye kaynaklık eden kendileri gibi kâfir idarecilerin oluşturmuş oldukları geleneksel kaynaklarla toplumları felç etmekte ve bu doğrultuda oluşturdukları külliyatlar ile verdikleri dersler kişilerin kavrayışını sekteye uğratmaktadır. Uydurdukları algının karşılık görmesini sağlamak amacı ile de beşerin nefsi arzularına hitap edecek bir yöntem kullanarak toplumları oyalamaktadırlar.  Şeyh Bedreddin’in derslerle uğraşmanın gerçeği kavramanın önünde engel oluşturduğuna dair yaptığı uyarı bu yönüyle çok kıymetli ve dikkate değerdir. “Peygamberlerin, özü arınmış kimselerin sözleri doğrudur, yanlışlık onların söylediklerini anlamamadadır.” Cümlesi bu yaklaşımın vurgulamasıdır.

 

Devam edecek…

1 Comments

  1. Can Güralp
    12 Şubat 2024 at 21:14

    Saygıyla, iyiliğiniz dileğimle.
    “Başlangıcı ve sonu olmayan mutlak varlığın vahdaniyetine dair olan bir kavrayış insan yaşamının yegâne amacıdır.” cümlesinde “mutlak varlığın vahdaniyeti” kelimeleri uyumsuz görünüyor. Varlık münezzeh midir? Mutlak varlık demekle varlığı arınık sayabilir miyiz? Varlık (ve yokluk) bir kaynağın tezahürü olması nedeniyle arınık değildir. Nedeni olan her şey arınık değildir de diyebilmeliyiz. Dolayısıyla sonu olmayanın tanımında o kelimeleri kullanmak yerine başka bir terim kullanılması gereği görüşündeyim. “Yüce ve her şeyden münezzeh olan Allah…” (Kur’an 39:4) ayetine uygun dil kullanılmasının önemini arz ederim.
    Ayrıca, referans belgelerin isimlerini rica etsem.
    Selamlar.

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız? Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

ZAMAN AKIŞI

Tem 15 12:46
Arkasayfa

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

Tem 15 12:37
Arkasayfa

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

Tem 15 12:24
Arkasayfa

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

Tem 15 11:19
Arkasayfa

Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

Tem 15 10:53
Arkasayfa

Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

Tem 15 10:05
Arkasayfa

BOP’un küçük kardeşi KOP

Tem 14 15:52
Gündem

Solun “Terörsüz Türkiye” İle İmtihanı

Tem 14 15:35
Arkasayfa

Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

Tem 14 14:20
Arkasayfa

Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

Tem 14 14:04
Emek

Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

Tem 14 13:50
Arkasayfa

Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

Tem 14 13:46
Arkasayfa

Bıcır

Tem 14 10:37
Gündem

Yetenekli bay Barrack görevde

Tem 14 10:35
Gündem

Yetenekli bay Barrack görevde

Tem 11 14:19
Arkasayfa

Süreç ve ulusun yeniden inşası

Tem 11 10:17
Arkasayfa

Yetkili ve sorumsuz

Tem 11 10:08
Arkasayfa

Bütçe her zaman siyasi tercihlerle hazırlanır

Tem 10 12:03
Arkasayfa

Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

Tem 10 11:21
Arkasayfa

Sanal gerçeklik

Tem 10 09:39
Arkasayfa

Mama çetesi SGK’yi soymuş

Tem 10 09:34
Arkasayfa

Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

Tem 10 09:26
Ekonomi

Doğruyla kavga etmemek yanlış mı?

Tem 9 14:36
Ekonomi

İhtiyarlara yer yok

Tem 9 14:27
Ekonomi

İşçisiz hiçbir şey güzel olmayacak!

Tem 9 14:20
Ekonomi

Motorine zam geldi

Tem 9 14:10
Gündem

Gazeteci Hikmet Çetinkaya son yolculuğuna uğurlandı

Tem 9 09:43
Ekonomi

Siyaset ekonomik yıkımı hızlandırıyor

Tem 9 07:04
Arkasayfa

Sosyal Medyanın Gerçek Hayatta Bir Karşılığı Yok

Tem 9 06:31
Arkasayfa

Doğu’nun Uyanışı ve Batı’nın Korkusu

Tem 8 12:10
Kültür & Sanat

Caretta caretta müzesine yoğun ilgi