İngiltere merkezli Oxfam raporuna göre küresel şirketlerin ve tekel gücünün yoğunlaşması, en zengini daha zengin, en fakiri daha fakir yapan eşitsizliğin derinleşmesine katkıda bulunuyor.
Oxfam raporu, kapitalist dünyada pandemi, krizler ve savaşın milyarlarca insanın hayatını cehenneme çevirdiğini bir kez daha ortaya koydu. Dünyanın en zengin beş milyarderinin serveti daha on yılda iki katından fazla artarken, insanlığın yüzde 60’ı daha da yoksullaştı.
İngiltere merkezli Oxfam raporuna göre küresel şirketlerin ve tekel gücünün yoğunlaşması, en zengini daha zengin, en fakiri daha fakir yapan eşitsizliğin derinleşmesine katkıda bulunuyor.
Araştırma şirketi Wealth X’in verilerine göre, dünyanın en zengin beş iş insanı Elon Musk, Bernard Arnault, Jeff Bezos, Larry Ellison ve Mark Zuckerberg’in toplam serveti 2020’den bu yana 423.8 milyar avro, yani kişi başına yüzde 114 artış gösterdi. Milyarderlerin toplan servetinin 2020’ye kıyasla 3,3 trilyon dolar daha fazla olduğu kaydedilen Oxfam araştırmasında, bu servetin enflasyondan üç kat hızlı arttığına dikkat çekildi.
Oxfam’ın yayımladığı geleneksel raporda, dünyanın en zengin yüzde 1’i ise tüm küresel finansal varlıkların yüzde 43’üne sahip.
ÖNÜMÜZDEKİ 10 YIL İÇİNDE İLK KEZ BİR KİŞİ TRİLYONER OLABİLİR
Oxfam raporunda, dünyanın en büyük 10 şirketinin yedisinin üst yöneticisinin veya ana hissedarının milyarder olduğuna dikkat çekilirken, buna karşılık, dünya çapında milyonlarca işçinin yaşam standartlarının gerilediği vurgulandı.
OXFAM raporundan şu tespitler öne çıktı:
En zengin beş patronun her biri günde bir milyon ABD doları harcasaydı, toplam servetlerini tüketmeleri 476 yıl alırdı.
Dünyanın en zengin yüzde 1’i tüm küresel gelirin yüzde 43’üne sahip.
MİLYARDERLER ENFLASYONDAN 3 KAT HIZLI ZENGİLEŞİYOR
Milyarderler şu anda 2010-2020 arasında 3.3 trilyon ABD doları (Yüzde 34) daha zengin. Servetleri enflasyon oranının üç katı hızla artıyor.
Dünyanın en zengin kişilerinden Jeff Bezos 167.4 milyar dolarlık servetini 2020’den bu yana 32.7 milyar dolar artırdı. Bezos, 5.5 milyar dolar karşılığında uzaya uçtu.
EN BÜYÜK ŞİRKETLER İŞÇİLERE ‘GEÇİNEBİLİRSİNİZ’ DEMİYOR
Dünyanın en büyük şirketlerinin yalnızca yüzde 0.4’ü, işçilere geçimlik bir ücret ödemeyi taahhüt etti.
Fortune listesinde yer alan dünyanın en büyük 100 şirketi bünyesinde görevli bir CEO’nun ortalama bir yılda kazandığını, sağlık ve sosyal sektörde çalışan bir kadın işçinin kazanması 1200 yıl alıyor.
Bangladeş’teki tekstil işçilerinin asgari ücreti 2019’dan bu yana değişmedi.
PATRONLAR DEVLET ŞİRKETLERİNE BÜYÜK ORTAK
Dünyanın en büyük 50 kamu şirketine bakıldığında milyarderler, toplam piyasa değeri 13.3 trilyon ABD doları olan bu şirketlerin yüzde 34’ünün ana hissedarı veya CEO’su.
Sermaye tekelleşmeye devam etti. Oxfam raporuna göre şirketler kârlarını artırmak için kıtlık yarattı, geliri ve zenginliği gerici bir şekilde yeniden dağıttı. Ücret zamları baskılandı. Tekellerin güçlenmesi ile emeğin gelirlerinin yüzde 76 gerilediğini ortaya koyan Oxfam raporunda tekelleşmeye ilişkin şu bulgular öne çıktı:
- Hükümetler dünyanın en büyük şirketlerinin daha büyük ve daha kârlı olmalarını sağladı. Apple’ın değeri 3 trilyon ABD dolar oldu. Örnek olarak bu rakam, dünyanın yedinci büyük ekonomisi olan Fransa’nın tüm GSYİH’sından daha fazla.
- Dünyanın en büyük beş şirketinin toplam değeri, dünyadaki tüm ekonomilerin toplam GSYİH’sından daha fazla.
- Küresel ortalama kâr marjının (fiyatın maliyete oranının) 1980’de maliyetlerin yüzde 7 üzerindeyken 2020’de maliyetlerin yüzde 59 üzerine çıktığını gösterdi.
- Yirmi yılda 60 şirketten onu, küresel ‘Büyük İlaç’ şirketi birleşti.
- İki küresel şirket, küresel tohum pazarının yüzde 40’ından fazlasını kontrol ediyor.
- Dört firma dünya pestisit pazarının yüzde 62’sini kontrol ediyor.
- Küresel çevrimiçi reklam harcamalarının dörtte üçü Meta, Alphabet ve Amazon’a ödeniyor.
- Süpermarket raflarında, mısır gevreğinden şampuana kadar çok sayıda benzersiz görünen ürün aslında aynı şirketin mülkiyetinde. Örneğin bira devi Anheuser-Busch Inbev, Budweiser, Becks, Corona ve Stella Artois’in de aralarında bulunduğu 500’den fazla bira markasının sahibi.