PISA’ya giren öğrenciler arasında 2015’te fen ve Anadolu lisesi öğrencisinin oranı yüzde 38,5 iken 2022’de bu oran 61,6 oldu. Meslek ve imam hatiplilerin oranı ise azaldı. Buna rağmen başarısızlık gizlenemedi.
Mustafa KÖMÜŞ
OECD’nin düzenlediği PISA testinde Türkiye’nin her alanda ortalamanın altında kalması büyük dikkat çekti. MEB ise sonuçları övgüyle duyurdu. Testte dikkat çeken diğer bir unsur ise MEB’in sınava soktuğu örneklem oldu. Ülke içinde gerçekleşen sınavlarda başarısız olan meslek ve imam hatiplilerin oranı azaldı, başarılı olan fen ve Anadolu liselerininki ise artırıldı.
2015 ve 2018 yılında okullardan alınan örneklem 2022’de değiştirildi. Buna karşın sıralamada yükseliş olsa da ortalama yine de yakalanamadı. Testin raporunda da fen ve Anadolu liselerinin daha başarılı olduğu ifade edildi. Raporda üç farklı alana dair ise tespitler şöyle:
MATEMATİK
Ortaöğretim kurumları arasında bu alandaki en yüksek performansı 598 puanla fen liselerinde, en düşük performansı 395 puanla mesleki ve teknik Anadolu liselerinde eğitim alan öğrenciler göstermiştir. Anadolu liselerinde eğitim alan öğrencilerin ortalama matematik puanı Anadolu imam hatip liselerinde eğitim alan öğrencilerden daha yüksektir.
FEN
Fen lisesi, sosyal bilimler lisesi ve Anadolu lisesinde eğitim alan öğrenciler bu alanda OECD ortalamasının üzerinde performans göstermiştir. Fen alanında; sosyal bilimler lisesi öğrencileri, fen liselerinden sonra en yüksek başarıyı göstermiştir. Bu sırayı Anadolu lisesi, Anadolu imam hatip lisesi, Anadolu güzel sanatlar lisesi ve çok programlı Anadolu lisesi öğrencilerinin performansları izlemiştir.
OKUMA BECERİLERİ
Fen lisesi ve sosyal bilimler liselerinde eğitim alan öğrenciler okuma becerileri alanda OECD ortalamasının üzerinde performans göstermiştir. Anadolu liselerinde eğitim alan öğrenciler ise OECD ile benzer düzeydedir. Sosyal bilimler liselerinde eğitim alan öğrenciler, okuma becerileri alanında fen liselerinden sonra en yüksek başarıyı elde etmiştir.
∗∗∗
BAŞARI OLARAK DEĞERLENDİRİLEMEZ
Eğitim Sen, MEB’in PISA sonuçlarıyla övünmesine tepki gösterdi. “PISA 2022 sonuçlarını başarı olarak değerlendirmek mümkün değildir” denilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Türkiye’de eğitim sisteminin piyasa odaklı ve rekabete dayalı olması okullar ve öğrenciler arasındaki farklılıkları artıran bir işlev görmektedir. Özellikle 4+4+4 ile eğitimde yaşanan dinselleşme uygulamaları, felsefe ve bilim derslerinin ağırlığının azaltılarak, dini içerikli derslerin artması, ezberci ve sınav odaklı eğitim anlayışı, okullar, bölgeler, özellikle de cinsiyetler arası eğitim eşitsizliğinin giderilememesi, bunlara ek olarak yaşanan yoksullaşma süreçlerinin öğrencilerin başarısı üzerinde doğrudan etkili olduğu açıktır. PISA 2022 sonuçları öğrencilerimizin okuma becerilerinde, matematik ve fen bilimlerinde en asgari düzeyde bilgiye sahip olmayı sürdürdüğünü göstermektedir. Sadece eğitime bütçeden pay ayırmak, binaları yenilemek, mevcudu azaltmak çocukların başarısı için yeterli değildir.”
∗∗∗
YILLARA GÖRE OKULLARIN ÖRNEKLEM ORANLARI (%)
Velilere imam hatip ve meslek lisesi dayatan MEB, PISA’da ağırlığı Anadolu ve fen liselerine verdi.
