Son haftalarda İstanbul’un dört bir tarafı dev afişlerle dolu. “İstanbul 2020” yazılı bu afişlerin sponsorları ise dikkat çekiyor. Ülkenin en büyük sermaye sahipleri “İstanbul 2020” için seferber olmuş durumda. Geçtiğimiz hafta Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) sunulan rapor, bu seferberliğin nedenini gösteriyor.
20 milyar dolar bütçe
IOC’ye sunulan raporlarda; İstanbul’u olimpiyatlara hazırlamak için 20 milyar dolar bütçe kullanılacağı belirtildi. Bu bütçe altyapı ve tesis yapımında kullanılacak. Tesislerin yapılma sorumulukları ise TOKİ’de. TOKİ’nin bu yapıları taşerona bırakacağı öngörülüyor ve bu durum tüm inşaat şirketlerinin gözünü kamaştırıyor. Özellikle “İstanbul 2020” afişlerinin sponsoru şirketlerin çoğunun gayrimenkul sektörüne yatırım yaptığı biliniyor.
20 milyar dolarla yapılacakların başında Olimpiyat Stadı’nın çevresinde kurulacak “Olimpiyat Köyü” yer alıyor. Sporcuların ve medyanın kalacağı köyler Ayazma çevresindeki kentsel dönüşümün bir sonraki aşaması olarak öne çıkıyor.
Belgrat Ormanları’na yapılacak bisiklet parkuru ve Esenler’e yapılacak golf ve binicilik tesisleri çevreye büyük zarar vermesinin yanı sıra; oldukça büyük orman alanlarını da yerleşime açacak. 3. Köprü tartışmalarıyla sık sık gündeme gelen İstanbul’un kuzeyindeki ormanlar, olimpiyat sürecinde de gündemde olacak.
Şehrin turist akınına uğrayacağı söylemiyle merkezde kalan birçok mahalle “düzeltilmek” gerekçesiyle kentsel dönüşümün parçası olacak. Görsel bir gösteriş bahanesiyle binlerce kişinin evinden uzaklaştırılması planlanıyor.
Haydarpaşa “çılgınlığı”
Her projede olduğu gibi olimpiyatlar için de “çılgın proje” üretildi. Hayrdarpaşa-Harem arasına yapılması planlanan “Boğaziçi Stadı” için Harem Otogarı kaldırılacak, Haydarpaşa Garı’na gelen tüm raylar temizlenecek ve bölgedeki hastaneler taşınacak. Yerine yapılacak 70 bin kişilik stadyum, sadece ilk ve son gün kullanılacak. Olimpiyatlardan sonra ise parçalar sökülüp 20 bin kişilik hale getirilicek.Bölgeye otel ve alışveriş merkezi yapılması da düşünülüyor. Birkaç yıl önce yıkılması ya da otel yapılması düşünülen Haydarpaşa Garı ise tarihi kimliğinden tamamen koparılarak turistik hale getirilecek.
500 milyon dolar bütçeli bu projenin dolgu alana yapılacak olması ve yeterli statik araştırmanın yapılmamış olması ise tepki çekiyor.
Diğer kentler de benzerini yaşadı
Olimpiyat fikrinin şehri yeniden yapmaya aracılık etmesi uzun yıllardır gündemde. 1988 Seul Olimpiyatlarından bu güne 2 milyondan fazla insanın olimpiyat gerekçesiyle evlerinden uzaklaştırıldığı biliniyor. Londra Olimpiyatları’ndan önce Doğu Londra büyük bir kentsel dönüşüm saldırısına uğradı. Bu saldırıyı “güvenlik” bahanesiyle yoğun bir polis-asker kuşatması da destekledi. Tüm bunlara olimpiyatın mali yükü de eklenince Londra’da birçok olimpiyat karşıtı protesto yapılmıştı.
2016 Olimpiyatlarının yapılacağı Rio de Janeiro’da da kentsel dönüşüm sürüyor. Brezilya hükümeti dönüşüme direnen mahallelere karşı defalarca askeri operasyon düzenledi.
Halk neyi istiyor?
IOC tarafından yapılan ankette İstanbul halkının %76’sının olimpiyat fikrini desteklediği görüldü. Fakat modern spor tarihinin en büyük ve en eski organizasyonunun çektiği ilginin, İstanbul’u baştan aşağı değiştirecek dönüşümler için kullanılması ise tepki çekiyor.
(sol haber)