ÖMÜR ŞAHİN KEYİF – WASHINGTON
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Satürn’ün uydusu ‘Enceladus’ üzerinde bulunan kimyasal enerji formunun bildiğimiz anlamda yaşamı destekler nitelikte olduğunu açıkladı. Washington’da bulunan NASA merkezinde düzenlenen basın toplantısında, Jüpiter’in uydusu Europa üzerinde de duman bulutu gözlemlendiği ifade edildi. Europa, Jüpiter gezegenine en yakın altıncı uydu.
Bilim insanlarının heyecan yaratan keşifleri, 13 yıldır Satürn’ün yörüngesinde bulunan Cassini uzay aracı ile Hubble teleskopu aracılığıyla ulaşılan verilere dayanıyor.
NASA yöneticilerinden Thomas Zurbuc’a göre, yeni keşfi “Yaşanabilir ortam icin gerekli her şeyin bulunduğu bir alan tanımlamaya en yakın nokta.”
Satürn’ün yörüngesinde bulunan Cassini aracının bulguları üzerinde çalışan bilim insanları, gezegenin uydusu Enceladus üzerindeki hidrojen gazının yaşam için gerekli kimyasal enerjiyi oluşturabileceğini belirtiyor.
Bu resim, Cassini’yi 2015 yılında Enceladus’e dalış yaparken gösteriyor. Cassini ve Hubble’dan yeni okyanus dünyası keşifleri, gelecek araştırmaları ve Dünya’nın ötesinde daha geniş bir yaşam araştırmasına yardımcı olması bekleniyor
Açıklamaya göre, eğer varsa, mikropların, hidrojeni enerji elde etmek için kullanabileceği belirtiliyor. Science dergisinde yayınlanan Cassini çalışmasının başındaki isim Hunter Waite’a göre, “Yaşam keşfetmiş olmasak da yaşam için gerekli bir gıda kaynağı olduğunu bulduk. Bu mikroplar için bir şekerleme dükkanı gibi olabilir.”
Yan ürün olarak ortaya çıkan metanın, Dünya üzerindeki yaşamın temelinde olduğu, hatta bu maddenin Dünya’daki yaşamın kaynağı olabileceği belirtiliyor.
Bildiğimiz haliyle yaşam için üç bileşen gerekiyor: sıvı su, metabolizma için enerji kaynağı ve doğru kimyasal bileşenler; karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen, fosfor, sülfür.
Europa’dan yükselen duman
Bu keşif, Satürn’ün Güneş’ten milyarlarca kilometre uzaktaki küçük, buz kaplı uydusu Enceladus’un üzerinde, yaşam için gerekli bu bileşenlerin neredeyse hepsinin bulunduğunu gösteriyor.
Fosfor ve sülfür henüz bulunmadı, ancak bilim insanları Enceladus’un kaya yapılı sert çekirdeğinde, bu maddelerin bulunabileceğini düşünüyor.
Hubble Uzay Teleskopu’nun verileriyle ilgili detaylara yer veren bir makale ise ‘The Astrophysical Journal Letters’ isimli dergide yayınlandı. Jüpiter’in uydusu Europa üzerindeki 2016 gözlemlerine dayalı makaleye göre, uydu üzerinde duman bulutu gözlemleniyor. Hubble teleskopunun 2014’te de aynı noktada duman bulutu gözlemlediği belirtiliyor. Bu görüntüler, duman çıkışının aynı bölgede aralıklarla gerçekleştiğine dair kanıtları güçlendiriyor.
Yeni görüntülere göre duman 100 kilometre kadar yükseliyor. 2014’te gözlemlenen duman 50 kilometre kadardı.
Her iki duman bulutu da alışılmışın dışında bir sıcaklığa sahip olan bölgelere tekabül ediyor. Bu bölgede, 1990’daki Gelileo misyonu sırasında, buzlu yüzey üzerinde çatlak görüntülerine rastlanmıştı.
Araştırmacılar bu durumun Europa’nın içinden yüzeye su sızıntısına dair kanıt olabileceği yorumunu yapıyor.
Grafik, Cassini bilim insanlarının, suyun Satürn’ün donmuş uydusu olan Enceladus’ün okyanusunun altındaki kaya ile etkileşime girerek nasıl hidrojen gazı ürettiği konusundaki çalışmalarını gösteriyor
Toplantıda söz alan katılımcılar şöyle:
- Thomas Zurbuchen, Washington, NASA Bilim Misyon Müdürlüğü
- Jim Green, NASA Gezegensel Bilim Bölümü Müdürü
- Mary Voytek, NASA astrobiyoloji kıdemli bilim adamı
- Linda Spilker, Pasadena, Kaliforniya’da NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı, Cassini projesi bilim adamı
- Hunter Waite, Cassini İyon ve San Antonio Southwest Araştırma Enstitüsü (SwRI)’nde de Nötr Kütle Spektrometre ekibi üyesi
- Chris Glein, Cassini INMS ekibi, SwRI üyesi
- William Sparks, Baltimore, Uzay Teleskopu Bilim Enstitüsü’yle astronom