Kuzey Kutbu Gözetleme ve Değerlendirme Programı’nın son bulguları, Kuzey Kutup Denizi, Grönland buz tabakası ve bölgenin buz örtüsüyle buzullarında son 10 yılda eşi görülmemiş oranda değişiklik yaşandığını ortaya koydu. Kuzey Kutbu Konseyi’nin destek verdiği programın raporuna göre bölgede deniz seviyelerinde ciddi oranda yükselmelere yol açabilecek ve küresel ısınmayı hızlandırabilecek büyük değişiklikler var.
Karbondioksitten tehlikeli
Son beş yılda Kuzey Kutbu’nda yaz döneminde denizlerdeki buz örtüsü, uydu ölçümlerinin başladığı 1979’dan beri en düşük seviyeye geriledi. Rapora katkıda bulunan isimlerden, Norveç Kutup Enstitüsü’nden Sebastian Gerland’a göre bu gerileme sadece bölgeyi değil, tüm iklimi etkiliyor: “Örneğin yüzeyde buz bulunmazsa okyanus yaz aylarında çok daha hızlı ısınır.”
Raporda değinilen bir diğer önemli nokta da kutuplarda sürekli donmuş durumdaki toprak tabakasında kaydedilen erime. Ulusal Kuzey Kutbu Bilim Konseyi’nin direktörü Volker Rachold, “Rapor, donmuş toprak tabakasındaki erime sonucu, burada büyük miktarlarda depolanmış durumdaki sera gazının açığa çıkması, atmosfere salınması potansiyeline işaret ediyor. Bu çok önemli çünkü metan gazı, karbondioksitten çok daha güçlü bir sera etkisine sahip” diyor.
Eşik 2 dereceye inebilir
Kuzey Kutbu yüzeyindeki üçüncü önemli bulgu ise Grönland buz tabakasına ilişkin. Rachlod, sonuçları şöyle özetliyor: “Belirli bir ısınma eşiği geçilirse, Grönland’ın erimesi artık durdurulamaz. Bu eşiğin 3 derecelik bir ısınma olduğunu düşünmüştük ve 3 dereceye ulaşmamız çok muhtemel. Yeni araştırma ise bunun 2 dereceye inebileceğine işaret ediyor.”
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin 2007 yılında yayımladığı son raporda, Kuzey Kutbu ile ilgili bu yüzyılda sadece 18-59 santimetrelik bir yükselme öngörülmüştü. Ancak çoğu bilim insanı panelin, değişim hızını küçümsediğini düşünüyor.