Kent Sempozyumu’nda konuşan Prof. Dr. Tutay: İnşaat doğal kaynakları tehdit ediyor. İstanbul için Çanakkale, Balıkesir, Antalya’da açılan madenlerle o kentlere de zarar veriliyor
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, İstanbul’da inşaat sanayinin yılda 60 milyon tonun üzerinde agrega (hazır beton ham maddesi) tükettiğini belirterek doğal kaynak tahribatına dikkat çekti.
İstanbul Harbiye Askeri Müzesi Kültür Sitesi’nde gerçekleşen Kent Sempozyumu’nun 2’nci gününde ‘İstanbul’da Doğal Kaynakların Sürüdürlebilir Kullanımı’ başlıklı oturumda konuşan Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, bugün madenciliğe karşı çıkmanın mümkün olmadığına ancak doğal kaynakların gelecek nesillere taşınması ve doğal dengenin korunması açısından dikkatli kullanılması gerektiğine işaret etti.
“Gezegenimiz 4 milyar 567 milyon yıl yaşında. Gezegenimiz üzerinde organik molekülle başlayan yaşam jeolojik bir zemin üzerinde ilerliyor. Yaşamın temeli element, mineral, kaya, su ve topraktır. Bu jeolojik unsurlar bağlamında başlayan yaşam bugün artık bir bağlılık durumunda” diyen Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, bu bağlılığın dikkate alınması gerektiğini savundu.
Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, “Doğal kaynaklar yenilenebilir ve yenilemeyen kaynaklar olarak ayrılıyor. Bizim üzerinde düşünmemiz gereken yenilemeyen yani abiyotik denilen kaynaklar. Örneğin, kayaçlar, mineraller, fosil yakıtlar… Bunlar yenilenemez. Çünkü yerkabuğundaki kayaç döngüsünde milyonlarca yıllık zaman dilimi içerisinde meydana geliyorlar. Bunların değerini bilerek hareket etmemiz gerekiyor” dedi.
Yaşam alanlarımız yok oluyor
Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, konuşmasında, “Bilimle ve teknoljiyle doğayı daha iyi tanıyan insan bu yenilenemez kaynakları keşfetti. Zaman içinde bunları endüstriyel hammedeler haline getirdi. Doğal kaynaklar uzun bir zaman dilimi sonrası yaşamı şekillendirdi. İnsan şimdi bu kaynaklara bağımlı yaşıyor. Biz bu kaynakları kullandıkça yaşam alanımızı yok ediyoruz. Bu kaynakları sınırsız gibi düşünmekten vazgeçmeliyiz” ifadelerini kullandı.
“Burada esas üzerinde durmamız gereken nokta inşaatta kullanılan doğal kaynaklar. Çünkü Türkiye ekonomisi ve özellikle İstanbul’un temel ekonomisi inşaat alanında” diyen Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay şöyle devam etti: “İnşaat ve dolgu malzemeleri yani boya sanayi, cam sanayi, çimento, arıtma, metal sanayi, plastik, seramaik…
İnşaata yaslanan bir ekonomi bu kaynakların daha çok kullanımı demek. Biz bugün bütün bu kaynakları ekonomik faaliyet olarak kullanıp İstanbul’u büyütüyoruz. İnşaata dayalı bir büyüme sürdürülemez.”
Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, Kent Sempozyumu kapsamındaki konuşmasında “İstanbul nüfusu 14 buçuk milyon. Günlük hareketlilikle birlikte 20 milyon. Kadıköy Belediyesi’nin çalışmasına göre 2015 yılında konut tüketimi 240 bin. Agrega dediğimiz betonun ham madde kaynağının üretim ve tüketimine baktığımızda 2014 yılında 60 milyon ton agrega (hazır beton maddesi) kullanıldı. Bu doğal kaynağı kullanırken adeta doğanın kalbi hançerleniyor. Doğadan kazandığınız zaman doğada inanılmaz tahribat meydana geliyor” ifadelerini kullandı.
22. yüzyıla bu tüketimle gidemeyiz
Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, “Üretim ve tüketim bu şekilde devam edemez. Konforlu bir yaşam için daha fazla enerji, daha fazla doğal kaynak tüketerek, ham madde gerektiren bir endüstriyle 22. yüzyıla gidemeyiz. Doğal kaynakları, enerjiyi daha az kullanma üzerine düşünmeliyiz. Sürdürülebilir bir yaşama geçmemiz gerekiyor. Geri dönüşümü düşünmemiz gerekiyor. Atık yönetimini düşünmemiz gerekiyor. İstanbul’da kentsel dönüşümden bahsediliyor. Doğal kaynakların korunması lazım. Yenilenebilir kaynaklar için çözüm kaynakların sınırlı kullanımı. Ama yenilenemez kaynaklar için özellikle kentsel dönüşüm alanında inşaat atıklarını yeniden değerlendirebiliriz.
Rakamları görüp düşünsünler
Avrupa’da geri dönüşüm rakamları şöyle: Almanya’da yılda 59 milyon ton atık çıkıyor. Bunun yüzde 17’si kazanılıyor. Hollanda’da 4 milyon atık üretiyor yüzde 90’ını kazanıyor. Her bir metreküp inşaat atıklarının 0,6’sı kazanılabiliyor. Türkiye’yi ve İstanbul’u yöneten insanların bu rakamları görüp düşünmeleri gerekiyor” diye konuştu.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Örgün Tutay, sözlerini şöyle bitirdi: “Kentsel dönüşüm kapsamında 62 bin bina yıkılacak. Çıkacak tahmini inşaat atığı 15 buçuk milyon ton. Bu atıklar tekrar kullanılabilir. Bu yapılmazsa granit, kireç, kayaç İstanbul’a gelecek.
Çanakkale’den, Balıkesir’den, Antalya’dan maden gelecek yani birçok kenti İstanbul’la birlikte bitireceğiz. Tekrarlıyorum inşaat sektörü bu şekilde devam edemez.
Bugün biz madencilik yapmayalım diyemeyiz. Mümkün değil. Madencilik olacak. Ama böyle olmaması gerekiyor. Bilim yol gösteriyor. Doğaya en az zarar vererek devam etmemiz gerekiyor.
Açgözlü üretim ve tüketimden vazgeçmeliyiz. Sadece kendi yaşamımız idame ettirecek bir madencilik anlayışını temel almalıyız. Kanserli hücreyi ne kadar akıllıca alırsanız alın izi kalıyor. Doğada da böyle. madenleri alırken iz bırakıyoruz.”
Bugün devam edecek
Sempozyum bugün son gününde “İstanbul’da Arazi ve Enerji Yönetimi”, “Mekân, Kimlik, Kültür”, “Medya, Kent ve İletişim” konularıyla devam edecek.