AKP’nin internet sitesinde yer alan eğitim hedeflerinin neredeyse hiçbiri hayata geçmedi. Yurtlar, okulöncesi, okullaşma konusundaki hedefler hayal olarak kaldı. Tutan hedefler ise eğitime zarar verdi.
Mustafa KÖMÜŞ
AKP ‘Türkiye Yüzyılı’ diyerek 2023’ü başarıyla anlatırken gerçekler tersi yönde. Kendi sitesinde bile yer alan hedeflerin bile önemli bir kısmı hayata geçmedi. Özellikle eğitim alanındaki hedeflerin neredeyse hiçbiri gerçekleşmedi. Gerçekleşen hedeflerin biri ise eğitime faydadan çok zarar getirdi. AKP’nin internet sitesinde yer alan eğitim vaatlerinin bazıları ve gerçekleşme durumları şöyle:
Vaat: 2023 yılında Kredi ve Yurtlar Kurumu bünyesindeki tüm yurtlarda tek kişilik veya 3 kişilik odalara geçiyoruz.
Gerçek: Yurtlar eğitimdeki en büyük sorunlardan biri haline geldi. Geçen yıl yurtların kapasitesi artırıldı ama bu yeni yurtlarla değil odalarda koğuş sistemine geçilerek yapıldı. Tek kişilik veya 3 kişilik oda bulmak imkânsız hale geldi.
Vaat: Hedefimiz, ortaöğretim okullaşma oranında örgün eğitimde yüzde 85’e ulaşmak, mesleki eğitimin ortaöğretimdeki payını yüzde 65’e çıkarmak, yükseköğretimde okullaşma oranında ise toplamda yüzde 85’e, örgün eğitimde de yüzde 70’lere ulaşmaktır.
Gerçek: Mesleki eğitim ortaöğretimdeki payı değil yüzde 65 yüzde 30’u bile bulmadı. Yükseköğretimde okullaşma oranı ise yüzde 46’da kaldı.
Vaat: Birkaç yıl içinde 81 ilimizde okul öncesi eğitim zorunlu eğitim kapsamına alınacak. Yabancı dil eğitimi de okulöncesinde başlatılacak. Böylece öğrencilerimiz dünya ile yarışır hale gelecek.
Gerçek: Okulöncesi eğitimin zorunlu olmasına yönelik herhangi bir adım atılmadı. Yabancı dil eğitimi ise okulöncesinde başlatılmadı. Tersine okulöncesinde din eğitiminin zorunlu olması için adımlar atılmaya başlandı.
Vaat: Öğretim üyesi sayısı, kısa ve orta vadede öğretim üyesi başına 20 öğrenci düşecek şekilde yükselecek.
Gerçek: YÖK’ün istatistiklerine göre açıköğretim öğrencileri dışarıda tutulduğunda öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı 22,2 oldu. Eğer açıköğretim öğrencileri de eklenirse bu sayı 37’nin de üstüne çıkıyor. Ayrıca bazı üniversitelerde hâlâ profesör bulunmuyor.
Vaat: Tüm iller için derslik başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde kentsel ve kırsal bölgelerde en fazla 30 olacak.
Gerçek: MEB’in 2022 yılı performans programına göre ilkokulda öğrenci sayısı 30’dan fazla olan şube oranı bu yılın sonunda tüm okulların yüzde 10’u olacak. MEB’in 2022-2023 istatistiklerine göre ise genel ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı 30’un üstünde. İmam hatiplerde ise bu sayı sadece 12.
Vaat: Gelişmiş üniversitelerin yurt dışında kampüs açmaları teşvik edilecek. 2023 yılında birçok ülkede Türk üniversitesi kurulmuş olacak.
Gerçek: Türkiye’den yurtdışında kampüs açan herhangi bir üniversite olmadı. Bu konuda herhangi bir teşvik programı oluşturulmadı. Tersine üniversitelerin kalitesi düştü ve akademi adeta AKP’nin arka bahçesine dönüştürüldü.
***
GERÇEKLEŞENLER ZARAR VERDİ
Gerçekleşmeyenlerin yanı sıra bazı hedeflerse gerçekleşerek eğitime zarar verdi. Bunlardan ilki, “Özel üniversitelerin kurulmasına imkan veren hukuki düzenlemeleri yapacak, özel ve vakıf üniversitelerinin yükseköğretim içerisindeki payının artırılması için gerekli tedbirleri alacağız” hedefi oldu. Kısmen gerçekleşen bu hedefle vakıf üniversitelerinin yükseköğretim içerisindeki payı artırıldı. Bu da merdivenaltı diye tabir edilen üniversitelerin kurulmasına yol açtı.
Diğer gerçekleşen hedef ise “Öğretmenlerin iller arasında dengeli dağılımını gerçekleştirmek için, farklılaştırılmış ücret modeli geliştirilecek, nitelikli ve tecrübeli öğretmenlerin öncelikli olarak dezavantajlı yerleşim yerlerinde istihdamı sağlanacaktır” oldu. Bu hedef de kısmen gerçekleşti. Farklılaştırılmış ücret modeli getirilerek öğretmenler arasında ayrımcılık ortaya çıkarıldı. İş barışı tamamen bozuldu. Fakat “Nitelikli ve tecrübeli öğretmenlerin öncelikli olarak dezavantajlı yerleşim yerlerinde istihdamı sağlanacaktır” hedefi tutturulamadı.
