Franco döneminde faşist rejimin işlediği suçlarla ilgili soruşturma başlatan ünlü yargıç Baltasar Garzon görevden alındı. İspanya’da yargıyı denetleyen kurum olan “Yargı Genel Kurulu” Garzon ile ilgili kararı oybirliği ile aldı. Kurul, Garzon’un söz konusu soruşturmayla görevini kötüye kullandığı savundu.
İspanya’da faaliyet gösteren aşırı sağ görüşlü Temiz Eller sendikası, Falanj Partisi ve “Özgürlük ve Kimlik” derneği, yargıç Garzon’un yetkilerini aştığını belirtip şikayette bulunmasıyla başlayan soruşturma sonucunda İspanya Yüksek Mahkemesi, Garzon’un söz konusu soruşturmayla yetkisini aştığı suçlamaları nedeniyle yargılanabileceğine hükmetti. Şu an için geçici olarak görevinden alınan Garzon, dava sonucu suçlu bulunursa hapis cezası almasa bile 20 yıl meslekten men edilme cezası ile karşı karşıya kalabilir.
Yargıç Baltasar Garzon, 1998’de Şilili diktatör Augusto Pinochet’yi tutuklatmasıyla uluslararası boyutta tanınmıştı. 2008 yılının Ekim ayında Franco döneminde işlenen katliamlara ilişkin tartışmalı bir soruşturma başlatmış, 1936 – 39 yılları arasındaki İspanya İç Savaşı’nda 100 binden fazla kişinin kaybolması olayını soruşturacağını açıklamıştı. Franco döneminde öldürülen sivillere ait toplu mezarların da açılmasını istemişti. Garzon geçtiğimiz yıl da, Guantanamo’daki mahkumlara uygulanan işkencelerle ilgili altı Amerikan üstdüzey yöneticisinin görevden alınması için soruşturma başlatmıştı. Bu soruşturma kapsamında, ABD’nin Gunatanamo’daki uygulamalarından dolayı eski ABD Başkanı George Bush’u da suçlamıştı. Garzon, Güney Afrika’dan Arjantin’e kadar birçok ülkede insanlığa karşı işlenen suçlarla ilgili soruşturmalar açmıştı.
Ancak, İspanyol yasaları, 30 yıldan uzun bir süre önce işlenen suçların dava konusu edilmesini engelliyor. Garzon ise suçların insanlığa karşı suç niteliğinde olduğunu ve bu nedenle af kapsamına girmediğini savunuyor.
Uyuşturucuyla mücadele kapsamında da Nacera Operasyonu’nda önemli adımlar atan ve birçok ülkede diktatörlerin yargılanmasını da sağlayan yargıç, insan hakları savunucusu olarak tanıyor ve destekleniyor. Garzon ile ilgili karar açıklandığında eş zamanlı olarak 28 ayrı şehirde protesto gösterileri düzenlendi. Ünlü yönetmen Pedro Almodovar’ın da katıldığı gösterilerde, “Franco rejimine tanınan dokunulmazlığa hayır”, “Evrensel adalet”, “Faşistler mahkemelerden defolun” dövizleri dikkat çekti.
1955 doğumlu Baltasar Garzon, 1988’de İspanya Suç Mahkemeleri’ne yargıç olarak atandı. Burada İspanya’daki en önemli suç örgütleri ile ilgili kaçakçılık, uyuşturucu ticareti gibi konularda soruşturma yürütüyordu. Düne kadar buradaki görevini sürdüren Garzon,1993 yılında “sosyalist hükümet” döneminde bakan olarak da görev yaptı.