RABİA YILMAZ –
Sağlık Bakanlığı, Türkiye’de son günlerde yeniden gündeme gelen erken yaştaki hamileliklere bağlı bebek ölümlerine ilişkin son verileri açıkladı. CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi’nin bilgi edinme talebini yanıtlayan Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı veriler, durumun ürkütücü boyutunu gözler önüne serdi.
Sağlık Bakanlığı Bebek Ölümleri İzleme Sistemi kayıtlarına göre, son 11 yılda, 17 yaş ve altındaki kız çocuklarının dünyaya getirdiği bebeklerden 2 bin 404’ü, 1 gün yaşayamadan hayatını kaybetti. 2017’nin henüz ilk 3 ayında 1 gün yaşayamadan hayatını kaybeden bebek sayısı ise 8 olarak açıklandı.
Doğum esnasında gerçekleşen ölümler 2007 yılında 309, 2008 yılında 266, 2009 yılında 311, 2010 yılında 255, 2011 yılında 205, 2012 ve 2013 yılında 225, 2014 yılında 218, 2015 ve 2016 yılında 191 olarak kayıtlara geçti.
Ölen bebeklerin yüzde 10’u kız çocuklarının
TÜİK, 2009-2015 yılları arasında Türkiye’de 1 gün yaşayamadan hayatını kaybeden bebek sayısını 15 bin 574 olarak açıklarken, Sağlık Bakanlığı kayıtlarına göre aynı dönemde anne yaşı 18’in altında olan bebeklerden 1 gün yaşayamadan ölenlerin sayısı 1.630 oldu. Bu verilere göre 2009-2015 yılları arasında 1 gün bile yaşayamadan ölen her 10 bebekten 1’nin annesi çocuk yaştaydı.
10 yılda 17 çocuk anne öldü
Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, 2017’de 16 yaşında bir çocuk, 2016’da 16 yaşında 2 çocuk, 2015’te 16 yaşında bir çocuk, 2014’te 17 yaşında bir çocuk, 2013’te 17 yaşında iki çocuk, 2011’de 17 yaşında ve 14 yaşında olmak üzere 2 çocuk, 2010’da 17 yaşında ve 16 yaşında 2 çocuk, 2009’da 16 yaşında ve 15 yaşında 2 çocuk, 2008’de 17 yaşında bir çocuk, 2007’de 17 yaşında ve 16 yaşında üç çocuk olmak üzere toplamda 17 kız çocuğu doğum esnasında hayatını kaybetti.
Doğum esnasında ölen kız çocuklarının yüzde 47’si 17, yüzde 41’i ise 16 yaşındaydı.
Ölümlerde Doğu ve Güneydoğu önde
Erken hamilelik nedeniyle doğum esnasında meydana gelen kız çocukları ölümlerinin illere göre dağılımı incelendiği ise, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesi öne çıktı. Buna göre 2007-2017 yılları arasında Diyarbakır ve Muş’ta 2’şer, Bitlis, Batman, Van, Urfa, Ağrı, Antep illerinde ise 1’er kız çocuğu ölümü gerçekleşti. Ayrıca Uşak, Mersin, Hatay, Tekirdağ ve İstanbul’da da 1’er çocuk anne doğum esnasında hayatını kaybetti.
‘Öteki Türkiye’nin acı yüzü’
Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı verileri değerlendiren CHP İstanbul Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Gamze Akkuş İlgezdi, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi kapsamında 18 yaşın altındaki her bireyin, çocuk olarak kabul edildiğine işaret ederek, ergenliğini tamamlayamadan evlendirilen kız çocuklarının, Türkiye’nin acı yüzü olduğunu vurguladı.
Erken yaşta gerçekleştirilen evliliklerin öncelikle kız çocuklarını, ardından tüm toplumu etkileyecek yıkıcı sonuçlar doğurduğunu vurgulayan CHP’li İlgezdi, “Yeterli fizyolojik ve psikolojik erginliğe ulaşamadan kız çocuklarını evlendirmek, doğum yapmaya zorlamak veya teşvik etmek annenin ruh ve beden sağlığı kadar, doğacak çocuğun da hayatını tehlikeye sokmaktadır” dedi.
Ölüm riski 5 kat fazla
Erken evliliklerin, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da derinleştirdiğinin altını çizen İlgezdi, şunları kaydetti:
“Yapılan araştırmalar 12-17 yaş arasındaki kız çocuklarının hamilelik döneminde hayatını kaybetme riskinin, 20-24 yaş arasındaki kadınların hamileliklerindeki ölüm riskinden 5 kat fazla olduğunu gösteriyor. Buna karşın Türkiye’de çocuk yaşta yapılan evliliklerin önüne geçilemediği gibi erken hamilelikler de adeta teşvik ediliyor.
Haftada 4 bebek öldü
2010-2015 yılları arasında doğan 7 milyon 767 bin 256 bebekten 142 bin 298’nin annesinin 17 yaş ve altındaki kız çocukları olduğunu aktaran İlgezdi, şöyle devam etti:
“Aynı dönemde TÜİK ve Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre doğum esnasında hayatını kaybeden 12 bin 572 yavrumuzun yüzde 10’unun annesi de yine 17 yaş ve altındaki kız çocuklarımızdı. Bu veriler bir başka acı gerçeği daha gösteriyor ki, geçtiğimiz 11 yıl boyunca, her hafta, annesi 17 yaşından küçük, 4 bebek doğum esnasında öldü. Çocuklarımıza bu travmayı yaşatmaya hakkımız yok.”
