Evrensel Gazetesi Ekonomi Editörü Bülent Falakaoğlu artan işsizliği değerlendirdi.
Bülent FALAKAOĞLU
İstanbul
İktidar, yeni anayasa ve başkanlık sistemini hayata geçirmek için ülkeyi sıkı yönetimle idare ederken işsizlik çığ gibi büyüyor. Türkiye İstatistik Kurumu ağustos ayı işsizlik verilerini açıkladı. Buna göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2016 yılı ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 435 bin kişi arttı. Toplam işsiz sayısı 3 milyon 493 bin kişi oldu.
Resmi verilere göre işsizlik oranı 1.2 puanlık artış ile 11.3 seviyesinde gerçekleşti. İş bulma ümidini kaybeden işsizler, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan işsizler, mevsimlik ve zamana bağlı eksik çalışanlar eklendiğinde gerçek işsizlik çok daha yüksek çıkıyor. 2.5 milyon kişi çalışmaya hazır lakin iş aramıyor. Ümidini kaybettiği için iş aramayan 710 bin kişi var. 89 bin geçici işçi var. Bunlar eklendiğinde işsiz sayısı 6 milyonu aşıyor. İşsizlik oranı da yüzde 20’yi buluyor.
GENÇ İŞSİZLİK ÇIĞ GİBİ
Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1.6 puanlık artış ile yüzde 19.9 oldu. Her beş gençten biri işsiz. Buna iş bulmaktan ümidini kesen geçleri de eklerseniz, yüzde 25’i buluyor. Gerçekte her dört gençten birinin işi yok.
Tarımdaki 6 milyonluk şişmiş istihdam bir kenara bırakıldığında, tarım dışı işsizlik oranı Türkiye’nin fotoğrafını daha net veriyor. Resmi verilere göre işsizlik yüzde 1.3 puanlık artış göstererek yüzde 13.7 olmuş.
Bu veriler, genç nüfusun sürekli arttığı, iş arayanın her geçen gün çoğaldığı Türkiye’de hükümetin öncelikli sorunun istihdam olması gerektiğini gösteriyor.
KAMUDAKİ ARTIŞA RAĞMEN…
Hükümet, ‘Toplum yararına çalışma’ adı altında kamuda geçici istihdamı sürekli artırmasına rağmen işsiz sayısının artıyor olması başka bir dikkat çekici nokta. Ağustos ayında henüz on binlerce kamu emekçisinin görevine son verilmediği için ağustos ayında kamu istihdamı artmış.
Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre, 2016 yılı III. döneminde toplam kamu istihdamı 2015 yılının aynı dönemine göre yüzde 1.7 oranında artmış. Böylece kamudaki istihdam 3 milyon 569 bin kişiye ulaşmış.
Kamunun istihdamındaki artışa rağmen işsizliğin artıyor olması Türkiye’de işsizliğin kronikleştiğinin göstergesi.
KADIN ARTIŞI YOKSULLUĞUN GÖSTERGESİ
İstihdam edilenlerin yüzde 21’i tarım, yüzde 19’u sanayi, yüzde 7.4’ü inşaat, yüzde 52.6’sı ise hizmetler sektöründe yer aldı.
Geçen yılın ağustos ayına göre; erkeklerde iş gücüne katılma oranı değişim göstermeyerek yüzde 72.6’de kaldı. Kadınlarda ise 1 puanlık artışla yüzde 33.1’e çıktı. Ev kadını olarak kayıtlara geçenlerin sayısı 500 bin kişi azaldı. 11.5 milyondan 11 milyona düştü.
Kadınların daha çok iş talep etmesi yoksulluğun göstergesi. Kredi verileri de bunu doğruluyor. Milyonlarca kredi müşterisi kredi kartı ve tüketici kredisi borçlarını ödemekte zorlanıyor. 3 milyon kişi bankalara olan borcu yüzünden haciz ve icra takibiyle uğraşıyor. Nedeni basit: Gelir artmıyor. Harcanabilir gelirin yüzde 60’ı borca gidiyor. Emekçinin enflasyonu düşmüyor. Buna karşılık borçlar büyüyor. Doğal olarak daha çok kadın iş talep ediyor.
KAYIT DIŞI YÜZDE 34.6
Ağustos 2016 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.5 puan azalarak yüzde 34.6 olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 34 bin kişi artarak 27 milyon 81 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı değişim göstermeyerek yüzde 46 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0,1 puanlık artış ile yüzde 51.9 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 57 bin, hizmet sektöründe 15 bin kişi artarken, sanayi sektöründe 30 bin, inşaat sektöründe ise 8 bin kişi azaldı.