Haziran ayında yapılacak Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine ilişkin bir anket, Avrupa Birliği’nin kurucuları dahil birçok ülkede aşırı sağ ve popülist partilerin yükselişine işaret etti. Ankette, ülke ülke beklentiler sıralandı.
Avrupa’da popülizmin yükselişi devam ederken, yeni bir araştırmaya göre göçmen karşıtı ve aşırı sağcı partiler haziran ayındaki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine de damga vurmaya hazırlanıyor. Buna göre, radikal sağın Fransa dahil en dokuz Avrupa Birliği (AB) üyesinde sandıktan birinci, birçok ülkede de ikinci sırada çıkması bekleniyor. Bu sonuçların, hem birçok AB’nin özellikle iklim krizi konusundaki politikalarını olumsuz etkileyeceği, hem de birçok ülkede haziran sonrasında düzenlenecek genel seçimlere de yansıyacağı belirtiliyor.
Söz konusu öngörüler, Londra merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nin (ECFR) son raporunda yer aldı. Siyaset bilimciler Simon Hix ile Kevin Cunningham’ın kaleme aldığı rapor, 27 AB üyesinde yapılan anketlere ve ulusal partilerin son AP seçimlerindeki performanslarına dair modellemelere dayandırıldı.
‘Anti-European’ populists on track for big gains in EU elections, says report https://t.co/YihK3WIbTl pic.twitter.com/Zj4FMrc7xP
— Guardian World (@guardianworld) January 24, 2024
Avrupa’da merkez sol ve merkez sağ için alarm zilleri çalan araştırmanın, 705 sandalyeli AP’deki dağılıma dair öngörüleri ve öne çıkan sonuçları şöyle:
AVRUPA KARŞITLARI 18 ÜLKEDE BİRİNCİ VE İKİNCİ OLABİLİR
* Popülist, Avrupa karşıtı ve radikal sağ partilerin, aralarında Fransa, Avusturya ve Polonya’nın da bulunduğu dokuz ülkede seçimlerde birinci olması bekleniyor. Aralarında Almanya, İspanya, Portekiz ve İsveç’in bulunduğu bir diğer dokuz ülkede ise aşırı sağın seçimleri ikinci sırada tamamlayacağı tahmin ediliyor
SAĞCILAR AP’DE İLK KEZ ÇOĞUNLUĞA SAHİP OLABİLİR
* Bu sonuçlarla, AP’deki dengelerin ciddi biçimde sağa kayacağı ve iklim krizine karşı somut eylem başta olmak üzere, Brüksel’in temel politikalarının raydan çıkabileceği belirtiliyor. Araştırmacılar, haziran seçimleri sonrasında AP tarihinde ilk kez, Hristiyan Demokratlar, muhafazakârlar ve radikal sağ tarafından sağcı bir çoğunluk koalisyonu kurulabileceğini vurguladı.
‘ANA AKIM GRUPLARIN HEPSİ OY KAYBEDECEK’
* Araştırmanın öngörülerine göre, haziran seçimlerinde, AP’deki ana akım siyasi grupların hepsinin vekil kaybetmesi bekleniyor. Merkez sağcı Avrupa Halk Partisi grubu, Avrupa Sosyalistler Partisi’nin (PES) siyasi grubu olan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı (S&D), merkezde duran Renew Europe ve Yeşiller grubunun hepsinin oy kaybına uğrayacağı belirtiliyor.
HANGİ GRUPLARIN VEKİL SAYISI ARTACAK?
* Buna karşılık, Avrupa Parlamentosunda Sol-GUE/NGL grubunun yanı sıra popülist sağda duran ve İtalya’nın sağcı Başbakanı Giorgia Meloni’nin genel başkanı olduğu Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi (ECR) ve aşırı sağcı partilerden oluşan Avrupa Milletleri ve Özgürlük için Hareket (ID) oylarını artıracak.
* Araştırmaya göre, merkez sağdaki Avrupa Halk Partisi grubunun (EPP) Avrupa Parlamentosu’nda hâlâ en büyük grubu oluşturması, gündem belirleme gücünü koruması ve bir sonraki Avrupa Komisyonu Başkanı’nın kim olacağını belirlemesi beklense de, radikal sağcı popülistlerin her zamankinden daha çok söz hakkı olacak.
HANGİ ÜLKEDE NE SONUÇ BEKLENİYOR?
* Araştırma, AB’nin çok sayıda kurucu üyesinde aşırı sağcıların ciddi bir yükselişe imza atacağını öngörüyor. Buna göre, İtalya’da Meloni’nin İtalya’nın Kardeşleri partisi AP’deki koltuk sayısını 27’ye, Fransa’da ise Marine Le Pen’in partisi rekor kırarak 25’e çıkaracak. Avusturya’da aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin vekil sayısına iki katına çıkararak altı sandalye kazanması, Almanya’da Almanya için Alternatif’in (AfD) de benzer bir artışla 19 sandalye alması bekleniyor.
HANGİ ÜLKELERDE BİRİNCİ ÇIKABİLİRLER?
* Popülist ve Avrupa karşıtı partilerin haziranda sandıktan birinci çıkması beklenen ülkeler şöyle: Avusturya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda, Polonya ve Slovakya.
HANGİ ÜLKELERDE İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ OLABİLİRLER?
* Bu partilerin sandıktan ikinci veya üçüncü sırada çıkması beklenen AB üyeleri de şöyle: Bulgaristan, Estonya, Finlandiya, Almanya, Letonya, Portekiz, Romanya, İspanya, İsveç.
IRKÇI ID GRUBU 90 SANDALYEYE ULAŞABİLİR
* Bu sonuçlarla, aşırı sağcı ve kimlik siyaseti yapan partilerin oluşturduğu Avrupa Milletleri ve Özgürlük için Hareket (ID) grubu, sandalye sayısını 40 artırabilir. Böylece toplamda 90 sandalyeye ulaşması beklenen ID, Avrupa Parlamentosu’ndaki üçüncü büyük siyasi güç haline gelerek EPP ve ECR ile bir “popülist sağ” koalisyon ihtimali için pazarlık gücü edinebilir.
MERKEZ SOL PARLAMENTO GENELİNDE YÜZDE 3 GERİLEYECEK
* Araştırmada, AP’de S&D, G/EFA ve Sol’dan oluşan mevcut merkez sol koalisyonun vekil sayısının Parlamento dağılımında yüzde 36’dan 33’e düşeceği öngörüldü. Buna göre, EPP, RE ve ECR’den oluşan merkez sağ koalisyon da yüzde 49’dan yüzde 48’e gerileyecek.
ORBAN KRİTİK ÖNEMDE
Raporda, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán’ın şu an AP’de “bağlantısız” olan partisi Fidesz’in tavrının da kritik olacağı vurgulandı. Zira koltuk sayısını 14’e yükseltmesi beklenen Fidesz’in ECR’ye katılması, bu grubu AP’deki üçüncü büyük güç haline getirebilir. Fidesz’in bu yöndeki kararı, ECR ve ID gruplarının, EPP ve Sosyal Demokratları geçerek Avrupa Parlamentosu’ndaki koltukların yaklaşık yüzde 25’ine sahip olmasına yol açabilir.
‘YEŞİL MUTABAKAT, GENİŞLEME, GÖÇ VE UKRAYNA POLİTİKALARI ETKİLENİR’
Araştırmanın eş yazarları Hix ve Cunningham, öngörülerinin Avrupa’daki merkez siyasetçiler açısından “neyin risk altında olduğuna dair alarm zilleri çalması gerektiğini” söyledi. İki siyaset bilimci, AP seçimlerinde böylesi bir sonuç çıkmasının Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın (Green Deal) yanı sıra göç, genişleme ve Ukrayna politikalarında değişiklik anlamına gelebileceğini belirtti.
Rapora göre, AP’deki sağcı ağırlığı, Brüksel’in üyeler üzerindeki nüfuzuna karşı tepkilerin giderek görünür hale geldiği Macaristan, İtalya, Slovakya, İsveç ve Hollanda gibi ülkelerdeki iç tartışmaları da etkileyebilir.
‘DEMOKRASİ VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ, SİYASİ ÇEPERLERE BIRAKILMAMALI’
Araştırmacılar, Avrupa’da sol ve sağdan merkez siyasetçilere “giderek tehlikeli hale gelen bir jepopolitik iklim” karşısında seçmenlere açık mesajlar verme çağrısında bulundu. Hix, “Daha küresel bir Avrupa görmek isteyenler açısından haziran seçimleri, AB’nin pozisyonunu koruma ve güçlendirmekle ilgili olmalı. Kampanyalarda vatandaşlara iyimser olmaları için sebepler verilmeli. Çok taraflılığın faydaları anlatılmalı. Ve demokrasi ile hukukun üstünlüğü ile ilgili kilit meselelerde, Avrupa’da temel hakları en iyi koruyacak olanların siyasetin çeperlerinde kalanlar değil, kendileri olduğunu açıkça anlatmalı” dedi.
TRUMP İHTİMALİ DE HATIRLATILDI
Araştırmada, ABD‘de de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilme ihtimalinin bulunduğu bir ortamda, AP’de ortaya çıkacak sağ eğilimli ve içe odaklı bir koalisyonun “Avrupa değerlerini savunan uluslararası ortaklıkların ve stratejik karşılıklı bağımlılık mefhumunun reddedilmesi” ile sonuçlanacağı yorumu yapıldı. (DIŞ HABERLER)