AKP’nin “ekonomi torbası” olarak duyurulan teklifinden seçim kurullarının seçim takvimine müdahale eden, yap-işlet-devret projelerine özel istisnaları uzatan, Erdoğan’a önemli yetkiler veren düzenlemeler çıktı.
Hüseyin ŞİMŞEK
AKP Milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na yeni torba kanun teklifi sunuldu. 80 maddeden oluşan teklifin çerçevesi ekonomik düzenlemelerle sınırlı olarak açıklansa da teklifte, yaşamın hemen her alanına müdahale eden maddeler yer aldı.
İktidar partisinin yeni ‘ekonomi torbası’nda seçimlere yönelik düzenleme de bulunuyor. İl ve ilçe seçim kurulu üyelerinin belirlenme tarihinin Cumhurbaşkanı, Milletvekili Genel, Yerel ve Referandum seçim takvimi içerisine denk gelmesi durumunda seçimlerin bir sonraki yılın ocak ayına ertelenmesi hüküm altına alınmak isteniyor. Bu düzenleme ile seçim kurullarındaki aynı üyelerin, görev süresi dolsa bile bir sonraki seçimde de görev yapmasına olanak sağlanıyor.
HACİZDE KOLAYLIK
Teklifte, haciz işlemlerine yönelik kolaylaştırıcı yeni uygulama da yer aldı. Taşınabilir malların hacizlerinde kullanılan haciz tutanaklarının elektronik ortamda düzenlenebilmesi ve işlemlerin bu yolla hızlandırılması hüküm altına alınıyor.
VERGİLENDİRMEDE YETKİ
Kamunun hemen her alanında söz sahibi olan AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çeşitli inşaat işlerine yönelik vergilendirmelerde ve mevduat, katılım, döviz hesaplarının vergilendirmelerinde “kesinti oranlarını belirleme” yetkisi veriliyor. Cumhurbaşkanı’na ayrıca KDV iadeleri hakkında da yetki veriliyor. İade hakkının kısmen veya tamamen kaldırılması ile yeniden getirilmesi konusunda Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
KURULUŞLARA KAR KIYAĞI
Teklifte finans kuruluşları ile ilgili de bir düzenleme yer alıyor. AKP, banka ve finans kurumlarının 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar ve zararlarını, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaması düzenlemesini de teklife ekledi. Bu düzenleme ile iki yıl içerisinde bankaların “resmi zararlarının” önüne geçilmek isteniyor.
Teklif, bütçede kara deliğe dönüşen yap-işlet-devret projeleri ile ilgili hükümler de içeriyor. Yap-işlet-devret modeli ile gerçekleştirilecek projeler, sağlık tesislerine ilişkin projeler, eğitim öğretim tesislerine ilişkin projeleri üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet istisnasının bu yıl 31 Aralık günü sona erecek süresi, 2028 yılına kadar uzatılacak.
ONLINE ÖZELLEŞTİRME
Kamuda neredeyse satacak mal bırakmayan AKP, özelleştirme ihalelerini de kolaylaştırıyor. Teklifin bu haliyle yasalaşması durumunda, özelleştirme programına alınan kuruluşlara ilişkin ihalelerin elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlanacak.
‘İSTİSNA İHALE’ YETKİSİ
Devlet Malzeme Ofisi’nin kamu idareleri adına gerçekleştireceği taşıt alımı, kiralama, akaryakıt alımı ile ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarında uygulanacak temel ilkeler de teklifle belirlendi. İktidar partisi, DMO’nun kamuya alımlarında, açık ihalenin yanında belli isteklileri davet ederek ya da tek kişi ile fiyat müzakeresi yaparak karar vermesine imkan sağlamak istiyor.
∗∗∗
BÜTÇEDE KOMİSYON MESAİSİ SONA ERDİ
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun 2024 yılı bütçe mesaisi, Cumhurbaşkanlığı bütçesi ile son buldu. İktidar partisi ve muhalefet arasında zaman zaman tartışmaların yaşandığı son gün görüşmelerinde bütçe açığı, yüksek enflasyon ve iktidarın harcama tercihleri eleştiri konusu oldu. Komisyonda sunum yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Mayıs seçimleri sonrası siyasi belirsizliklerin ortadan kalktığını savundu.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesini “çocuk” vurgusu ile anlatan Yılmaz, “Diyanet İşleri Başkanlığı, başta çocuk ve gençler olmak üzere toplumun birçok kesimine yönelik dini konularda aydınlatma ve rehberlik yapmaya ve din eğitimi ile ilgili işlerini yürütmeye devam edecektir” dedi. Diyanet’e 91,8 milyar TL’lik ödenek teklif edildi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun CHP Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, bütçe teklifinde yer alan ödenek üstü giderlere dikkati çekti. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 2024 Yılı Bütçe Teklifi’nin bazı kalemlerinin ‘sorunlu’ olduğunu vurgulayan CHP’li Türeli, “4 milyar 141 milyon 536 bin 598 lira bir ödenek üstü harcama var. Bu kapsamda, yine tamamlayıcı ödenek var. Bu açık ve net bir şekilde Anayasa’ya aykırıdır. Bunun madde metninden çıkması gerekiyor” diye konuştu. HEDEP Grubu adına konuşan Muş Milletvekili Sezai Temelli ise ‘bütçe hakkı’nın yok sayıldığını söyledi.
∗∗∗
AYDA DÖRT KEZ HUZUR HAKKI
AKP, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ‘huzur hakkı’ uygulamasını da yeniden yasalaştırıyor. Kamudaki üst düzey yöneticilere her yönetim kurulu toplantısı sonrası ödenen “huzur hakkı” uygulaması, torba kanunda kendisine yer buldu. Bu konumdaki bürokratlara ayda dört kez huzur hakkı ödenebilecek. Teklifteki düzenleme şöyle: “Kamu kurum ve teşkilatlanmasına ilişkin CBK’de yer alan yönetim, denetim, tasfiye, danışma kurulu üyelikleri ile komisyon, heyet, komite v.b. organlarda görev alanlara ayda dördü geçmemek üzere her bir toplantı için 9000 gösterge rakamına kadar Cumhurbaşkanınca belirlenecek gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu tespit edilecek tutarda, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın huzur hakkı ödenebilir.”