• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Temmuz 11, 2025
  • Yayın İlkeleri
  • Hakkımızda
  • Künye
  • İletişim
  • Güncel
  • Sağlık
  • Sağlık
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

      Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

      Siyaset ekonomik yıkımı hızlandırıyor

      Siyaset ekonomik yıkımı hızlandırıyor

      “Satın alıyorum, öyleyse varım…”

      “Satın alıyorum, öyleyse varım…”

    • Yaşam
      İhtiyarlara yer yok

      İhtiyarlara yer yok

      Gazeteci Hikmet Çetinkaya son yolculuğuna uğurlandı

      Gazeteci Hikmet Çetinkaya son yolculuğuna uğurlandı

      Ölmek ya da ölmemek

      Ölmek ya da ölmemek

      Aslolan LeMan’daki karikatürün son karesi

      Aslolan LeMan’daki karikatürün son karesi

    • Türkiye
      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Sanal gerçeklik

      Sanal gerçeklik

      Mama çetesi SGK’yi soymuş

      Mama çetesi SGK’yi soymuş

      Aslolan LeMan’daki karikatürün son karesi

      Aslolan LeMan’daki karikatürün son karesi

    • Dünya
      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

      Trump'tan Hamaney'e: Onu çirkin bir ölümden kurtardım

      Trump'tan Hamaney'e: Onu çirkin bir ölümden kurtardım

      Savaş dizisinin yeni sezonu, bitmeyen 3. Dünya Savaşı

      Savaş dizisinin yeni sezonu, bitmeyen 3. Dünya Savaşı

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

      Sanal gerçeklik

      Sanal gerçeklik

      Mama çetesi SGK’yi soymuş

      Mama çetesi SGK’yi soymuş

      Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

      Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Üçüncü Dünya Savaşı

      Üçüncü Dünya Savaşı

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

    • Fotoğraf & Karikatür
      Metafor

      Metafor

      Günün karikatürü

      Günün karikatürü

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

    • Kitap & Dergi
      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitapların yalnızlığı

      Kitapların yalnızlığı

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

ABD’nin yeni oyun planı ve Filistin

ABD’nin yeni oyun planı ve Filistin

Ekim 31, 2023 Dünya, Fikir & Yazı 0 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

ABD ve AB’nin İsrail’e kayıtsız destek sunarak suça ortak olması, emperyalizmin teşhirini kolaylaştırıyor, Biden’ın demokrasi ve insan hakları vaat eden Uluslararası Liberal Düzen tasarımının inandırıcılığını iyice kaybettiriyor.

Hayri Kozanoğlu

Türkiye toplumunda İsrail’in sivilleri hedef alan katliamlarını kınama, Filistin halkına sahip çıkma konusunda bir ortaklık var. Ancak bizler insani, vicdani, hukuki ve tarihi gerekçelerle, Hamas’a rağmen Filistinlilerin yanında oluyoruz. AKP ve tüm İslamcılar ise Hamas’ın hatırına, sırf Müslüman oldukları için (aralarında Hıristiyanlar da bulunmasına karşın…) destek veriyorlar. O destek de, İsrail ile askeri anlaşmalar orta yerde dururken, mitinglerde hamasi nutuklarla esip gürlemek biçiminde ortaya çıkıyor.

İsrail’in 75 yıl öncesinden başlayan işgali giderek Filistin topraklarını ilhaka doğru ilerliyor. Nihai hedefin, halkı anayurtlarından kopararak Mısır ve Ürdün’e sürmek olduğu anlaşılıyor. Evet, Hamas’ın üç hafta önce sivillere yönelik gerçekleştirdiği saldırıyı kınadık, tanık olduğumuz görüntülerden hâlâ da ürperiyoruz. Ancak İsrail’in faşist yönetiminin büyük bir gaddarlıkla sürdürdüğü operasyonlar her gün, her an vicdanımızı sızlatıyor. Üstelik bu vahşetin başta ABD ile Batı dünyasının onayıyla ve desteğiyle gerçekleşmesi öfkemizi daha da artırıyor.

Tabii ki Hamas’ın yöntemlerini ve din temelli fikriyatını benimsemiyoruz. Ama Hamas olgusunun, Batı Şeria’da egemen, şiddeti reddeden ılımlı Filistin yönetiminin yarattığı hayal kırıklığına tepki olarak yükseldiğini de biliyoruz. 30 yıl önce Oslo Anlaşmalarıyla İsrail devletini tanımaları, barış imzalamaları bir sonuç vermediği gibi, İsrailli yerleşimcilerin (daha doğru bir ifadeyle işgalcilerin) sayısı giderek arttı, Filistin halkına yönelik şiddet bir türlü durmadı. İşte bu umutsuzluk, karamsarlık ve çaresizlik dolayısıyla Hamas güçlendi. Zaman zaman, tarafsız Filistinlilerin bile yüreğini soğutan eylemlere imza attı.

EMPERYALİZM SUÇA ORTAK

ABD ve AB’nin İsrail’e kayıtsız şartsız destek sunarak, silah ikmalinde bulunarak bu suça ortak olması, aslında emperyalizmin teşhirini kolaylaştırıyor, Biden’ın demokrasi, insan hakları ve özgürlükler vaat eden Uluslararası Liberal Düzen tasarımının inandırıcılığını iyice kaybetmesini sağlıyor.

Rusya’nın Ukrayna işgalini kınayarak oraya askeri güç yığma, NATO’yu genişletme planınızın meşruiyeti başka bir işgale göz yummanızla iyice zayıflar.  Zaten ABD’nin Irak ve Afganistan işgallerinin hatıraları daha tazeyken, Ukrayna üzerinden geniş bir koalisyon oluşturma çabaları başarısızlığa uğramıştı. Hindistan, Suudi Arabistan, BAE gibi elde var bir kabul edilen ülkeleri bile cepheye kazanmak mümkün olmamıştı. Rusya’ya yaptırımlar konusunda da saflara dizilen ülkeler ABD-AB dışında Atlantik İttifakı’nın organik üyeleri Kanada, Avustralya, İsviçre, Yeni Zelanda, Tayvan, Singapur ve Güney Kore ile sınırlı kalmıştı.

İsrail Başbakanı Netanyahu sürekli zafere yakın olduklarını söylüyor. ABD Başkanı Biden, İngiltere Başbakanı Sunak, Fransa Cumhurbaşkanı Macron gibi figürler de gönüllerinin İsrail’in kazanmasından yana olduğunu ilan ediyorlar. Hâlbuki belki daha çok çocuğu öldürebilirsiniz, tüm Gazze’yi işgal edebilirsiniz, taş üstünde taş bırakmayabilirsiniz ama bu savaşı asla kazanamazsınız. Hamas, yöntemleri yanlış olsa da bu direniş ruhundan doğmuş bir harekettir. Yarın yeni mücadele biçimleri doğar. Hatta 7 Ekim saldırısı benzeri terör eylemlerini doğru ve meşru gören bir anlayış egemen olur.

Bu gerçek Biden ve şürekâsı tarafından kavranamasa da İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinde pekâlâ karşılık buluyor. Ülkede Netanyahu’nun başını çektiği faşist koalisyona muhalif yurttaşlar ile Amerika dâhil tüm dünyadaki Yahudiler barıştan yana tavır koyuyorlar. Hatta İran ve Lübnan Hizbullahı’nın da hem saldırının arkasında kendilerinin olmadığını kanıtlamak, hem de Netanyahu rejiminin iyice teşhir olmasını sağlamak için itidalli davrandıkları söylenebilir.

SULLIVAN’IN STRATEJİ METNİ

Gazze’de vahşet sürerken Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan’ın Washingthon’da etkili düşünce kuruluşu Council on Foreign Relations’ın yayın organı Foreign Affairs’te uzun bir makalesi yayımlandı.

Sullivan ABD emperyalizminin stratejilerini belirleyen ekibin sözcüsü kabul ediliyor. Gerçi makalenin 2 Ekim’de paylaşılan ilk versiyonunda, “Ortadoğu on yıllardır görülmedik ölçüde sessiz” ifadesine yer vermiş, sonra da bilindiği gibi ok yaydan çıkmıştı. Metinde iki devletli çözümü savunduklarını, Filistin halkının onuruna ve kendi kaderini tayin hakkına sahip çıktıklarını öne sürse de, İsrail’in tüm vahşetine yeşil ışık yakınca bu laflar havada kalıyor. Yine de önümüzdeki dönem Atlantik İttifakı’nın yol haritasını okumak açısından Sullivan’ın makalesinin kilit önem taşıdığı söylenebilir.

Sullivan’ın “Amerikan Gücünün Kaynakları” metninde öncelikle emperyalizmin ekonomik egemenliği sağlama, kritik doğal kaynakları kontrol etme amacıyla; uluslar arasındaki jeopolitik rekabette ağırlığını hissettirme hedefinin nasıl iç içe geçtiğini bir kez daha gözlemliyoruz.

Sullivan yazısına ABD’nin nüfusu, bereketli kaynakları, askeri teknolojisiyle ne kadar güçlü olduğunu vurgulayarak, geleceğe umutla bakılmasını öğütleyerek giriyor. Ama bu karşılıklı bağımlılık çağının yol açtığı rekabet ortamına uygun bir dış politika tasarlanmasının önemi üzerinde duruyor. “90’larda Soğuk Savaş sonrası dönemin tek hâkimi olduğumuz günlerin geride kaldığını da kabul etmeliyiz” diyor.

Özellikle Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgali ve Çin’in Güney Çin Denizi’nde ve Tayvan Boğazı’ndaki atılganlığı karşısında ABD dış politikasını modernize etme projesinin gereğini vurguluyor. “Ülkenin geleceği jeopolitik rekabette avantajlarını koruyabilmekten ve iklim değişikliği, küresel sağlık ve gıda güvenliği ile kapsayıcı büyüme konularında öncü rol oynayabilmekten geçer” saptamasını yapıyor.

Bidenomics diye adlandırdığı, Altyapı Yatırımları ve İstihdam Yasası, CHIPS ve Bilim Yasası ve Enflasyonu Azaltma Yasası ile karşılık bulan, özünde kamu yatırımlarını artırmak, bu yolla yapay zekâ, kuantum hesaplaması, biyoteknoloji, temiz enerji ve yarı iletkenlerde öne çıkmak amaçlı ekonomik yaklaşımı açıklıyor. Bu Keynesci veya askeri Keynesci denebilecek uygulamalar açıkçası Amerika’da birtakım sol çevrelerin de aklını çeliyor. Bidenomics’in ilerici yönüne yönelik tartışmaları tetikliyor.

Görevi devraldıklarında savunma sanayisinin de hâlâ en güçlü olsa da, yetersiz yatırım, yaşlanan işgücü ve tedarik zincirlerindeki aksamalar nedeniyle potansiyelinin altına düştüğünü, bu konuya da hassasiyetle eğildiklerini söylüyor.

ABD’nin dış politikada ittifaklarını ve ortaklıklarını geliştirdiklerinin, Finlandiya’yı saflara katarak, yakında İsveç’i de kapsayarak NATO’yu genişlettiklerinin altını çiziyor. Asya’da da Japonya ve Güney Kore’yi içeren üçlü işbirliğini geliştirdiklerini; AUKUS ile Birleşik Krallık ve Avustralya ile askeri işbirliğini derinleştirdiklerini, Filipinler ve Vietnam ile stratejik ortaklığa yöneldiklerini, Quad ile Avustralya, Japonya ve Hindistan ile kapsamlı bir bölgesel işbirliğine imza attıklarını bir bir sıralıyor.

Avrupa’yı da hem Pasifik’te Çin’e karşı daha aktif bir politika izleyerek, hem de askeri konularda elini cebine atmasını sağlayarak mindere çektiklerini kıvançla dile getiriyor.

Çin’in her hamlesine bir karşı hamleyle cevap vermek gerektiğini, Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ne karşı yüz milyarlarca dolar dökerek G-7 Küresel Altyapı ve Yatırım Ortaklığı’nı hayata geçirdiklerini vurguluyor. Dünya Bankası ve IMF’yi de yeni bir makyajla, “gelişmekte olan ülkelere yardım ediyoruz” mesajıyla ABD’nin çıkarları doğrultusunda yeniden seferber etme planlarını açıklıyor.

Afganistan’dan kaynakları daha verimli kullanmak için çekildiklerini, bu sayede Ukrayna’ya odaklanabildikleri mazeretini gündeme getiriyor. Çin ile aralarındaki küresel hegemonya mücadelesine gelince, Soğuk Savaş’tan farklı olarak iki ülkenin ekonomik anlamda karşılıklı bağımlılığını hatırlatıyor. Bu nedenle sıfır-toplamlı olmayan küresel bir yarışmanın söz konusu olduğu saptamasını yapıyor.

Sonra da, Çin’in gerçekten küçümsenemeyecek ciddi bir rakip olduğunu kabullendikten sonra, onun için “gerekirse serbest ticaret ilkelerini filan rafa kaldırıp önünü keseceğiz” imasında bulunuyor. “İşimize geldiğinde de, Çin’in İran ve Suudi Arabistan’ı yaklaştırması benzeri hamlelerine de karşı çıkmayız” diyor. İnsanlığa karşı tehditler söz konusu olduğunda yapay zekâ gibi konularda büyük güçler sıfatıyla işbirliği yapılabileceğini söylüyor.

Makalenin sonunda, Sovyetler Birliği’ni kuşatmayı amaçlayan birinci aşama, Soğuk Savaş’ın bitişiyle ABD’nin rakipsiz olduğu ikinci aşamadan sonra, yine bir jeopolitik rekabetin öne çıktığı (siz buna Çin’in yükselişi ve tehdit oluşturması da diyebilirsiniz) bir döneme girildiğini ilan ediyor (Jake Sullivan, The Sources of American Power, Foreign Affairs November / December 2023).

Özetle Sullivan güç ve zor mekanizmalarının yanında ideolojik kanallarla ikna ve rıza araçlarını da içeren çok kapsamlı bir küresel stratejiyi, bir anlamda Biden’ın ikince kez seçilmesi halinde uygulanacak emperyalizmin yol haritasını ortaya koyuyor. Ancak Filistin konusundaki İsrail saldırganlığından yana tutumu, dünya halklarından bu zulme karşı yükselen tepkiler ABD’nin inandırıcılığını iyice yitireceğine, bu stratejinin karşılık bulmayabileceğine işaret ediyor.

  • Kaynak Birgün

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler

Siyaset mühendisliğinde yeni aşama Fikir & Yazı
Temmuz 10, 2025

Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

Sanal gerçeklik Fikir & Yazı
Temmuz 10, 2025

Sanal gerçeklik

Mama çetesi SGK’yi soymuş Fikir & Yazı
Temmuz 10, 2025

Mama çetesi SGK’yi soymuş

ZAMAN AKIŞI

Tem 10 12:03
Arkasayfa

Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

Tem 10 11:21
Arkasayfa

Sanal gerçeklik

Tem 10 09:39
Arkasayfa

Mama çetesi SGK’yi soymuş

Tem 10 09:34
Arkasayfa

Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

Tem 10 09:26
Ekonomi

Doğruyla kavga etmemek yanlış mı?

Tem 9 14:36
Ekonomi

İhtiyarlara yer yok

Tem 9 14:27
Ekonomi

İşçisiz hiçbir şey güzel olmayacak!

Tem 9 14:20
Ekonomi

Motorine zam geldi

Tem 9 14:10
Gündem

Gazeteci Hikmet Çetinkaya son yolculuğuna uğurlandı

Tem 9 09:43
Ekonomi

Siyaset ekonomik yıkımı hızlandırıyor

Tem 9 07:04
Arkasayfa

Sosyal Medyanın Gerçek Hayatta Bir Karşılığı Yok

Tem 9 06:31
Arkasayfa

Doğu’nun Uyanışı ve Batı’nın Korkusu

Tem 8 12:10
Kültür & Sanat

Caretta caretta müzesine yoğun ilgi

Tem 8 12:04
Gündem

Brezilya’da halkçı referandum örneği

Tem 8 11:36
Arkasayfa

“Satın alıyorum, öyleyse varım…”

Tem 8 11:33
Arkasayfa

Demokratik yoksunluk

Tem 7 12:26
Arkasayfa

Ölmek ya da ölmemek

Tem 7 12:23
Bilim & Teknoloji

Twitter’ın kurucusundan WhatsApp ve Telegram’a rakip: Bitchat!

Tem 7 12:21
Arkasayfa

Söyleyin Timur haksız mı?

Tem 7 11:59
Gündem

İmralı heyetinden Öcalan ile görüşme sonrası açıklama: ‘Öcalan sürecin yeni bir aşamaya geçtiğini vurguladı’

Tem 7 11:43
Ekonomi

Van’da semt pazarları krizde: “Veresiye defterlerinde boş sayfa kalmadı”

Tem 7 11:27
Arkasayfa

Aliyev ile Paşinyan’ın Zelenskileşme sendromu ve fırsattan tuzağa Zengezur

Tem 7 10:39
Arkasayfa

“Demokrasi kalsın şimdilik; savunma işi acil”

Tem 7 10:13
Arkasayfa

Tornavida

Tem 7 09:21
Arkasayfa

Aslolan LeMan’daki karikatürün son karesi

Tem 6 12:30
Ekonomi

Merkez bankalarında “gevşeme” hızlandı

Tem 6 12:13
Ekonomi

İstanbul, kira artış oranında dünyanın zirvesine yerleşti! İşte kirası en yüksek şehirler…

Tem 6 11:57
Gündem

Stres hormonları kısa vadeli çözümlerle düşebilir mi?

Tem 6 11:56
Arkasayfa

ABD Emperyalizminin Hümanist Değerler Algısı ve Güttüğü Gerçek Maksat

Tem 6 11:02
Gündem

Meteoroloji açıkladı: 6 Temmuz 2025 hava durumu raporu… Bugün hava nasıl olacak?