ABD Adalet Bakanlığı, 46 savcının istifasını istedi. İstifası istenenler arasında Rıza Sarraf’ı tutuklatan Başsavcı Preet Bharara da bulunuyor
ÖMÜR ŞAHİN KEYİF
Trump yönetimi, Obama döneminde görev yapan 46 savcının istifasını istedi.
Yerine yeni hükümete yakın isimlerin atanacağı savcılar arasında, Türkiye’nin yakından takip ettiği Rıza Sarraf davasının Savcısı Preet Bharara da bulunuyor.
ABD Adalet Bakanlığı’ndan e-posta ile gönderilen açıklamada, bu durumun olağan geçiş döneminin bir parçası olduğu ifade edildi. Sözcü Sarah Isgur Flores, imzalı açıklamada “Önceki geçiş dönemlerinde olduğu gibi, daha önceki yönetimin atadığı çok sayıda savcı görevlerinden ayrıldı. Adalet Bakanı, eksiksiz bir geçişi sağlamak için şimdi kalan son 46 savcıdan da istifalarını sunmalarını istedi” denildi. ABD’de savcılık siyasi bir pozisyon, yani yeni yönetimin yeni atamalar yapması olağan. ABD medyasına göre ise şaşkınlık yaratan; bunun yapılma şekli; ’aynı anda, derhal, ansızın, cuma günü mesai bitiminde’ onlarca savcının istifaya çağırılması.
Açıklamanın Trump’ın dostu Sean Hannity’nin Fox TV’deki programında, Trump’a temizliğe gitmesi çağrısı yapmasının hemen ertesinde gelmesi dikkat çekti. Hannity, Trump döneminde basına sızdırılan haberlerden bahsettiği konuşmasında, Obama döneminde görev yapmış ve hâlâ çalışan görevlileri ‘derin devlet’ diye tanımlamış ve Trump’ı yok etmeye kararlı olduklarını ifade etmişti.
Bharara başkatürlü konuşmuştu
Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer ise günlük basın toplantısında bir soru üzerine “derin devlet” ifadesini reddetmemiş, “Sekiz yıl tek partinin ülkeyi yönetmesi halinde, hükümet içinde kalıp bir önceki hükümetin ajandasını desteklemeye devam eden kişiler olur” demişti.
İstifası istenen savcılar arasında New York Güney Bölge Başsavcısı Preet Bharara da bulunuyor. Ancak, Wall Street’le ilgili yolsuzluk davalarının üzerine giden yüksek profilli Savcı Bharara, geçen kasım ayında, Donald Trump’la görüştükten sonra yaptığı açıklamada, Trump’ın kendisinden görevde kalmasını istediğini belirtmişti. Bharara, cuma mesai bitimine kadar istifasını sunmazken bir açıklama da yapmadı.
Sarraf davası nasıl etkilenir?
Bharara Türkiye’de Rıza Sarraf’ı tutuklatan savcı olarak yakından tanınıyor. Sarraf, İran’a ekonomik yaptırımları delmek, kara para aklamak, bankaları dolandırmak gibi suçlardan ABD’de tutuklu bulunuyor. Sarraf’ın esastan yargılanmasına ağustos ayında başlanması bekleniyor.
Bharara’nın istifasını ve görev değişikliğinin olası etkilerini New York Barosu’nun davayı yakından takip eden avukatlarına sorduk. Avukat Cahit Akbulut’a göre, Bharara’nın yerine yeni bir atama yapılmadan bu etkinin niteliği üzerine yorum yapmak zor. Ancak, ona göre, Başsavcının dava üzerindeki etkisi küçümsenmemeli: “Savcının gidişi davayı doğrudan etkilemez ama dolaylı olarak etkisi vardır. Savcının ne kadar direteceğine, ne çıkarmak isteyeceğine bağlı” diyor Akbulut.
Bharara’nın istifası halinde, yeni savcının gelişi sonrası, Sarraf davasının iddianamesinde bir değişiklik olmayacak, Bharara’nın yazdığı iddianame geçerliliğini koruyacak. Ancak Sarraf için tek avantaj, tarafların anlaşmaya gitmesi halinde görülebilir. Sarraf’ın esastan yargılamanın başlaması öncesi, savcılıkla anlaşma hakkı bulunuyor. Akbulut’a göre, eğer yeni savcının tutumu Bhahara’dan daha yumuşak olursa, Sarraf tarafını memnun edecek bir anlaşma zemini bulunabilir.
Avukat Akbulut, Sarraf tarafının ve Savcılık makamının ağustostaki duruşmalar öncesi anlaşmaya gidebilecekleri yönünde görüş bildiriyor.
‘Hükümet lobi yapabilir’
Davayı CHP adına izleyen Avukat Yegâne Güley ise, “Trump’ın kendisini ve yönetimindekileri korumak için yaptığı bu manevra normalde Rıza Sarraf davasını etkilemez” diyor. Ancak Güley’e göre, AKP hükümeti Bharara yerine atanacak Cumhuriyetçi Savcı’yı etkilemek için lobi faaliyeti yürütebilir: “Trump’ın istifa etmek zorunda kalan Milli Güvenlik Danışmanı General Flynn’in Türkiye Cumhuriyeti tarafından tutularak ABD’de lobi faaliyetleri için kullanılması dikkate alındığında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın lobi faaliyetleri bütçesini artırmasını bekleyebiliriz.” Öte yandan, Güley’e göre, bu türden bir lobi faaliyeti dahi davanın seyrini değiştirmek için yeterli değil, çünkü davanın önemli unsurları şekillenmiş bulunuyor: “Savcı Bharara Sarraf duruşmalarına ilki hariç zaten hiç gelmedi. Davayı her anlamda yardımcıları yürütüyor. Şu zamana kadar da zaten davanın önemli unsurları ortaya çıktı ve savcılık jürili duruşmalara geçmeyi planlarken Sarraf’ın avukatları erteleme talep etti. Aslında savcılık makamı zaten Bharara yönetiminde ve gözetiminde tüm hazırlıklarını tamamladı. Savcı olarak kimin atanacağı da önemli ama davanın bu aşamaya gelmesinden sonra lobi faaliyetleri başarılı olsa dahi yeni savcının davanın gidişatını değiştirme yönünde pek bir seçeneği yok.”
***
Abbas’ı davet etti
ABD Başkanı Donald Trump, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefonda görüşerek, Abbas’ı en yakın zamanda Beyaz Saray’a davet etti. Trump ile Abbas arasında önceki gece gerçekleştirilen telefon görüşmesinde Trump’ın, “barışın mümkün olduğu konusundaki kişisel fikrini” dile getirdiği bildirildi. Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada, iki liderin Ortadoğu genelinde barışın güçlendirilmesi ve özellikle İsrail-Filistin çatışmasının sona erdirilmesi konularını detaylı ele aldığı belirtildi.
