• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Temmuz 16, 2025
  • Yayın İlkeleri
  • Hakkımızda
  • Künye
  • İletişim
  • Güncel
  • Sağlık
  • Sağlık
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      BOP'un küçük kardeşi KOP

      BOP'un küçük kardeşi KOP

      Solun "Terörsüz Türkiye" İle İmtihanı

      Solun "Terörsüz Türkiye" İle İmtihanı

      Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

      Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

      Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

      Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

    • Yaşam
      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

      Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

      Bıcır

      Bıcır

      İhtiyarlara yer yok

      İhtiyarlara yer yok

    • Türkiye
      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

      Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

      Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

      Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

    • Dünya
      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Yetenekli bay Barrack görevde

      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Brezilya’da halkçı referandum örneği

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

      Trumpoloji: Barış için densizlik!

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

      Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

      Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Üçüncü Dünya Savaşı

      Üçüncü Dünya Savaşı

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

    • Fotoğraf & Karikatür
      Metafor

      Metafor

      Günün karikatürü

      Günün karikatürü

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

    • Kitap & Dergi
      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitapların yalnızlığı

      Kitapların yalnızlığı

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

Muhammed Nur Denek

Muhammed Nur Denek

Aklın Işığında Hakikate Yolculuk-(2)

Ekim 2, 2023 Fikir & Yazı, Yazılar 0 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Duygu, Akıl Denkleminde DÜŞÜNCE

Düşünmek; bir yargıya varmak amacıyla bilgileri incelemek, karşılaştırmak ve aradaki bağlantılardan yararlanarak düşünce üretmek, zihinsel yetiler oluşturmak.

Düşünce; düşünme sonucu ulaşılan, aklın ürünü olan görüş.

“Düşünmek Yaşamaktır”- SENECA

İnsan için düşüncenin kaynağı akıldır. Düşüncenin kaynağını, bilinci mümkün kılan AKIL olarak tanımladığımızda (ki olması gereken budur); mekanik olmayan-canlı, gerçeği yansıtma yetisine sahip, etki altında kalmayan, varlığın öz dinamiği olan doğa ile uyumlu, sınırları olmayan, iradi bir düşünceden bahsetmiş oluruz. Aklın ürünü olarak ortaya çıkan düşünce gerçek düşüncedir. Bu düşünme biçimi sadece İNSAN ’da açığa çıkar. Aklını kullanarak ortaya çıkan düşünceleri onu; huzura, mutluluğa, kurtuluşa, aydınlığa ( cennete ) ulaştırır.

“Mutlu ve huzurlu bir yaşam, tutku (Arzu) ve korku gibi duyguların üzerinde; aklın ve düşüncenin elde ettiği bir zaferdir.”

                                                                                                                                         Lucius Annaeus Seneca

Düşünceyi akıldışı kavramlarla tanımladığımızda ise ortaya çıkacak olan şey düşünce değil duygu olacaktır. Duygular aklımızın değil bedenimizin -nefsimizin-düşünceleridir. Sürekli vurgu yaptığım “beşer- insan görünümlü canlı” düşüncesinin temeline akli yetisini değil bedensel arzularını koyduğundan dolayı insan olmayı başaramamaktadır. Ancak aklını kullanmayan beşer, duygusuna düşünce muamelesi yaparak, gerçeğe sırt çevirmekte ve yanlış yargılarda bulunmaktadır. Yaşadığı duygusal durumların etkisi ile oluşan davranışlarının düşüncesi sonucu ortaya çıktığını zannetmektedir. İçten içe aklı onu bu konuda uyarsa da, kişi baskın duygularını meşrulaştırmak adına sayısız argüman oluşturmakta ve aklını etkisizleştirmektedir. Bu durum insanımsı canlıyı içerisinde debelenip durduğu, asla mutlu olamadığı, huzura kavuşamadığı karanlığa (cehenneme) mahkûm etmektedir.

Duygu; dışsal etkilerle, güdülerle, arzu ve ihtiraslarla oluşan zihinsel durumdur. Bu zihinsel halin sonucunda ortaya çıkan durum, aklı felce uğratarak kullanılamaz kılmaktadır. Aklın çalışma kabiliyetini engelleyerek kapatan duygular belli bir seviyeden sonra onun yerine geçerler. Aklı, duyguları tarafından istilaya uğrayan beşer, artık sadece aklını değil iradesini ve özgürlüğünü de kaybetmiştir.

 Sağlıklı bir akıl( düşünce) , Efendisinin iradesi olmadan içine girilemeyendir.  (PARACELSUS)

 

Bedenimiz bizden ne istiyor? Bu isteklerin kaynağı aklımız mı yoksa dışsal dayatmalar mı? Yıllardır insanlığı kontrolü altına alma çabasında olan iktidarlar, gücü ele geçirmiş devletler kişilerin yönelim ve tercihlerini oluşturmak ve yönlendirmek amacıyla sayısız strateji uygulamaktadırlar. Kişi son derece özgür olduğunu düşünürken aslında çoktan ayakları prangalanmış, düşüncesi esir alınıp mahkûm edilerek sistemin etkisi altında kalmış oluyor. Hem de farkında olmadığı bir köleliği sürdürürken özgür olduğunu düşünmeye devam ediyor. Karşı çıkması, isyan ve itiraz etmesi gereken bir durum oluştuğunun farkına bile varamıyor.

 Ahlak -Karar verebilme yetisi

Vicdan, merhamet, adalet anlayışı gibi pozitif değer olarak tanımlanan yetiler duygularımızın mı yoksa aklımızın mı ortaya çıkardığı şeylerdir?

Burada bir kavramsal karmaşa söz konusudur, akıl dediğimiz nitelik kişide açığa çıkmamışsa, yani iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı, hak ile batıl olanı ayırmaya yarayan kabiliyete sahip değilse yapacağı yorumlamalar ve tanımlamalar hakikatte bir şey ifade etmez ve kendi içerisinde çelişiktir. Beşerin yapacağı iyi kötü tanımlar ve yargılar bir diğer beşer için farklılık arz edebilir. Dolayısı ile irade sahibi kişinin bu kabiliyeti edindikten sonraki çıkarımları gerekmektedir. İrade sahibi insanların bu konudaki tanım ve yargıları asla değişmez ve tek bir biçime karşılık gelir. Tüm iradelerin iyi kötü tanımı aynıdır (aklın yolu birdir) nitekim irade tekdir. İradesini açığa çıkaramamış beşerin yapacağı pozitif kavramlara dair tanımlamalarının da hakikate işaret etmeyeceği aşikârdır. Bilgi tektir, hakikat tektir, hakikat olmayan şeyler ise sayısızdır. Beşer (yeryüzünde debelenen canlı), tanımlamalarını yaparken aklını (düşünce yetisini) değil duygularını kullanır ve bunu düşüncesiymiş gibi hisseder. Beşer bu anlamda hem insan ile hem de kendisi gibi beşerlerle doğal olarak çatışmaya girer ve kendi doğrusunu dayatmaya çalışır.

Jacques Ranciére : “İnsan; zekânın hizmet ettiği bir iradedir.  Zekâyı hataya düşüren şey iradesizliktir. Anlam, iradenin işaretidir” derken,  iradesiz gelişimin ne kadar tehlikeli olduğu ve kötülüğe hizmet ettiğini şu cümleyle özetler.    “Özgürleştirmeksizin öğretmek aptallaştırmaktır.”

Mutlak doğruyu kavramak ( hak ile batılı ayırt edebilmek ) ancak Akıllı, iradeli varlık olan insan için söz konusudur.        

Konuya ilişkin İbnü’l Arabi’nin yaklaşımı da şu şekildedir;  ”Akıl, hakikati sadece selbi ve soyut (dayatılanı inkâr etme- alışılmış olana aykırı- geleneksel olanı sorgulama)  yolla idrak edebilir ve hakikati tasvir etmekten ( hakikati herhangi bir sınırlamaya tabi tutmaktan) de acizdir. Böyle olmakla beraber akıl, herhangi bir sınırı olmayan muazzam bir güçtür, sınırsız bir şekilde vahiy ve ilhamları (gerçek bilgi ve bu bilgiye götüren veriler) alıp kabul eder. Şayet biz aklı, fikir ( ön kabul, hakikate dayalı olmayan düşünce)  yetisinin kısıtlamasından kurtaracak olursak o, yeni bir bilgi kaynağı aramak üzere yönünü başka tarafa çevirecek ve bilgi kaynağı olarak bunun yerine onu seçecektir. Kısaca, aklın fikir yetisi bakımından uymak zorunda olduğu sınırları vardır, kabul edici yönü itibarı ile değil.

“Gerçek şu ki Allah katında (Hakikat şu ki Aklın kavrayışı seviyesinde), yerde debelenen canlıların en kötüsü, akıl erdirmez olan sağırlar ve dilsizlerdir.”                                                                                                                             

                                                                                                                                      ( Kur’an-ı Kerim Enfal- 22)

 

devam edecek…

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız? Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları Fikir & Yazı
Temmuz 15, 2025

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

ZAMAN AKIŞI

Tem 15 12:46
Arkasayfa

Kurdish Monitoring raporu: Kürtçeye yönelik en çok engelleme kamusal alanda yaşandı

Tem 15 12:37
Arkasayfa

Laf ebeliği yetti gayri, buna gerçekten var mısınız?

Tem 15 12:24
Arkasayfa

Şikefta Casene’den Lozan’a, Şeyh Mahmud’dan PKK’ye Kürtler ve hakları

Tem 15 11:19
Arkasayfa

Erdoğan-Şimşek programı yılın ikinci 6 ayına hızlı başladı: Öğütmeye devam

Tem 15 10:53
Arkasayfa

Cenazeyi kaldırın, katilleri yargılayın

Tem 15 10:05
Arkasayfa

BOP’un küçük kardeşi KOP

Tem 14 15:52
Gündem

Solun “Terörsüz Türkiye” İle İmtihanı

Tem 14 15:35
Arkasayfa

Bankalara bireysel borç 4,8 trilyon lirayı aştı

Tem 14 14:20
Arkasayfa

Mayıs ayında süt üretimi de toplanan süt miktarı da azaldı

Tem 14 14:04
Emek

Çocuğu için part-time çalışmaya geçen işçi geri tam zamanlıya dönebilir mi?

Tem 14 13:50
Arkasayfa

Silahlara veda, Kudüs İttifakı, karşılıksız düşler

Tem 14 13:46
Arkasayfa

Bıcır

Tem 14 10:37
Gündem

Yetenekli bay Barrack görevde

Tem 14 10:35
Gündem

Yetenekli bay Barrack görevde

Tem 11 14:19
Arkasayfa

Süreç ve ulusun yeniden inşası

Tem 11 10:17
Arkasayfa

Yetkili ve sorumsuz

Tem 11 10:08
Arkasayfa

Bütçe her zaman siyasi tercihlerle hazırlanır

Tem 10 12:03
Arkasayfa

Siyaset mühendisliğinde yeni aşama

Tem 10 11:21
Arkasayfa

Sanal gerçeklik

Tem 10 09:39
Arkasayfa

Mama çetesi SGK’yi soymuş

Tem 10 09:34
Arkasayfa

Ülkede tüm taşlar yerinden oynadı, sarsıntı büyük: Finali gören Saray korkuyor

Tem 10 09:26
Ekonomi

Doğruyla kavga etmemek yanlış mı?

Tem 9 14:36
Ekonomi

İhtiyarlara yer yok

Tem 9 14:27
Ekonomi

İşçisiz hiçbir şey güzel olmayacak!

Tem 9 14:20
Ekonomi

Motorine zam geldi

Tem 9 14:10
Gündem

Gazeteci Hikmet Çetinkaya son yolculuğuna uğurlandı

Tem 9 09:43
Ekonomi

Siyaset ekonomik yıkımı hızlandırıyor

Tem 9 07:04
Arkasayfa

Sosyal Medyanın Gerçek Hayatta Bir Karşılığı Yok

Tem 9 06:31
Arkasayfa

Doğu’nun Uyanışı ve Batı’nın Korkusu

Tem 8 12:10
Kültür & Sanat

Caretta caretta müzesine yoğun ilgi