Küçük bir topluluğun yürürlüğe soktuğu yeni para birimi, yaratıldığı günden bu yana giderek yaygınlaştı.
Şu anda finansal krizin vurduğu Yunanistan’da euro ile alışveriş yapmayı karşılayamayan 800 kişi bu yeni para birimini kullanıyor.
Volos’un merkezindeki pazar yerinde, bir el sanatları tezgahında alışveriş yapan Hara Soldatou ürünleri bir süre inceledikten sonra süslü bir kaç mum almaya karar veriyor.
Mumların fiyatı 24 TEM.
Soldatou ”Bu parayı yoga dersleri vererek kazandım” diyor.
Volos’da ziynet eşyalarından yiyeceğe, kıyafetlerden elektronik ürünlere kadar herşey alternatif para birimi TEM ile satın alınabiliyor.
Bu aslında bir takas sistemi. Satacak mallarınız ya da hizmetleriniz varsa kredi kazanıyorsunuz.
Bir TEM bir euro değerinde.
Biriktirilen krediler TEM sistemi içinde satılan tüm hizmet ve malları satın almak için kullanılabiliyor.
Bu da oldukça ilgi çekici takasların gerçekleşmesine neden oluyor.
Bütün bunlar geçmişin takas sisteminin Yunanistan’a geri döndüğü hissini veriyor.
Pazar yerine kurduğu tezgahta çocuk iç çamaşırı satan Stavros Ntentos ”Burada kazandığım kredilerle dil ya da bilgisayar dersleri alabilirim” diyor.
Ntentos sözlerine ”Bu çok iyi bir fikir, çünkü insanlara euro olmadan da birşeyler alıp satabileceğimizi hatırlatmamız gerek” diyerek devam ediyor.
Manav Tasos ”Batabileceğimiz kadar battık, artık farklı bir şekilde düşünmenin vakti geldi” diyor.
Birlikte varolan para birimleri
Bütün sistem internetten yürütülüyor.
Yeni para birimi ağına katılmak isteyenler internette kendilerine hesap açıyorlar.
Yapılan tüm takaslar bu hesaplara işleniyor.
Sistemi yaratan Yiannis Grigoriou pazar yerindeki bilgisayar-bankanın yanında duruyor ve yapılan işlemleri inceliyor.
Grigoriou ”Bu sistem ilgi çekti çünkü insanlara ümit veriyor. Bu sistem sayesinde alacak ve verecek şeyler bulabiliyorlar” diyor.
Peki, TEM Volos’un ana para birimi olabilir mi?
Grigoriou bilmediğini söylüyor. ”Bekleyip göreceğiz” diyor.
Yunanistan tarihinin en kötü resesyonunu yaşarken euro bölgesin terk etmek sık sık tartışılan bir seçenek haline geldi.
Her ne kadar bazıları TEM’in euroya iyi bir alternatif olduğunu düşünsede, çoğunluk için bu yeni sistem sadece geçici bir çözüm.
Volos Belediye Başkanı Panos Skotiniotis TEM’in euro için bir tehdit oluşturmadığında ısrarlı.
Belediye Başkanı TEM’i destekliyor ve iki para biriminin birlikte varolabileceğini düşünüyor.
Skotinotis ”Sistemi destekliyoruz çünkü derin ekonomik ve sosyal krizden çıkmamız için bir fırsat yaratıyor” diyor.
Belediye Başkanı ”Bu sistem euroyu tamamlıyor ancak onun yerine geçmiyor. Yunanistan bir euro bölgesi ülkesi ve böyle de kalacak. Euro’dan vazgeçmememiz gerektiğini düşünüyoruz” diyor.
ALTERNATİF PARA HIZLA YAYILIYOR
Her dakika daha fazla alışveriş TEM ile yapılıyor.
Öğrenme bozukluğu olan kişilerin işlettiği yerel bir çiçekçide çalışanlar normalde karşılayamayacakları hizmetler için TEM kullanıyor. İhtiyaç duydukları şeyler için bitkilerini TEM kullanarak takas ediyorlar.
Halktan bir çok kişi de bitki alabilmek için çiçekçiye gelip çimleri biçiyor ya da çitleri tamir ediyor.
Çiçekçi Peri Mantzafleri ”Bitki karşılığında ekmek ve et alabiliyoruz. Hatta çalışanlar bitkileri kuaför randevuları ile bile takas edebiliyor” diyor.
Mantzafleri ”Ben bir köyde büyüdüm. Para işin içine karışmadan önce işler zaten böyle yürürdü. Bu belki de baştan başlamamız için bir fırsattır” diyor.
Ve gelecek nesiller de TEM sisteminden faydalanıyor.
Çocuklar belediye binasında atolye çalışmalarına katılıyor.
Resim yapıp, şarkılar söyleyip, oyunlar oynuyorlar.
Normalde böyle bir aktiviteyi karşılayamayacak olan aileler belediyeye ödemeyi TEM kullanarak yapıyor.
Belediye binasındaki atölye çalışmalarını yürüten Charalampos Bardas, yerel para biriminin paha biçilmez olduğunu düşünüyor.
Bardas ”Bu krize bir çözüm. Hayat devam ediyor ve biz savaşmak zorundayız, herşeyi farklı görmemiz gerekiyor. Kriz dünyanın sonu değil. Başarılı olmalı ve yolumuza devam etmeliyiz” diyor.
Bu küçük topluluk belki de ülkenin karşı karşıya kaldığı en kötü finansal kriz ile işte bu şekilde başediyor.
Euro’den belki hiç bir zaman vazgeçilmeyecek ancak Voloslular o olmadan da hayatlarına devam edebileceklerini kanıtladı.
Basit bir takas sistemi; çaresizlik ile umudu takas ediyorlar.
(BBC Türkçe)
