Türkiye cezaevleri tıka basa dolu. AKP hükümeti çareyi denetimli serbestlik uygulamasında buldu. 2005 yılından 2016’nın Temmuz ayına kadar 233 bin 970 kişi kanundan yararlanırken, OHAL ile geçen bir yılda bu sayı 353 bin 749 kişiye çıktı
ÇAĞLAR BALLIKTAŞ
İstatistiklerine yansıyan bilgiler OHAL ile geçen bir yıllık dönemde AKP’nin ülkeyi yarı açık cezaevine dönüştürdüğünü bir kez daha kanıtladı. Darbe girişimi sonrasında cezaevlerindeki doluluk oranının yüzde 100 seviyesini aşmasına neden olan OHAL rejimi, çareyi denetimli serbestlikte buldu. Bir yıl içinde Denetimli Serbestlik uygulanan tutuklu ve hükümlü sayısı 120 bine yaklaştı. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı’nın verilerine göre, Denetimli Serbestlik Kanunu’na tabii tutulan kişi sayısı kanunun çıktığı 2005 yılından geçen yılın temmuz ayına kadar toplamda 233 bin 970 kişiydi. OHAL ile geçen bir yılda bu sayı 353 bin 749 kişiye ulaştı. Verilere göre OHAL ilan edildiği 20 Temmuz 2016’dan bugüne kadar 119 bin 779 kişi daha denetimli serbestliğe tabii tutuldu.
Dosyaların yüzde 38’i OHAL’de
Verilerine göre 2005 yılından 2016’nın temmuz ayına kadar geçen 11 yılda toplamda 289 bin 988 dava dosyası için denetimli serbestlik kararı çıktı. OHAL ile geçen bir yılda ise 180 bin 588 dosya hakkında daha karar verildi. Temmuz ayı verilerine göre denetimli serbestlik kararı verilen dosya sayısı toplamda 470 bin bin 526’ya ulaşırken dosyaların 180 bin 588’i OHAL’de karara bağlandı. Bir yılda karara bağlanan dosya sayısı 12 yılın toplamının yüzde 38’ini oluşturdu.
280 bin adli kontrollü
Temmuz ayı sonu itibarıyle denetim serbestlik türleri arasında en çok yararlanılan tür ise ‘adli kontrol şartı ile salıverilme’ oldu. Toplam 280 bin 675 dosya hakkında ‘adli kontrol şartı’ ile serbest kalma hükmü verilirken, 2005’ten geçen yılın temmuz ayına kadar ise 110 bin 281 dosya hakkında karar verilmişti. Adli kontrollü şartını, 89 bin 482 dosyanın bulunduğu “Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak Cezanın İnfazı” izlerken, 27 bin 729 dosya hakkında ise ‘Adli Para Cezası Karşılığında Kamu Yararına Çalışma’ hükmü verildi. Denetim serbestlik türlerinden en az yararlanılan türler ise 71 kişi ile “ev hapsi” ve 49 kişi ile “Koşullu Salıverilme Sonrası Denetimli Serbestlik” oldu.
Geçen yıl ağustos ayında yayımlanan 671 sayılı KHK ile koşullu salıverilmenin kapsamını 1 yıllık cezalardan, 2 yıllık cezalara çıkaran ve hapis cezalarının yarısını tamamlayanlara denetimli serbestlikten yararlanmasının önünü açan AKP, cezaevlerinde yatan sayısını düşürmeye çalıştı. Bununla birlikte bu yasa ile başka bir tartışma da gündemde geldi. Özellikle OHAL ile birlikte muhalif tüm kesimlere karşı caydırıcı bir yöntem olarak kullanıldığı şikâyetleri çok fazla arttı. Mahkemeler önlerine gelen her dosyada ceza verme zorunluluğu hissediyorlar. Denetimli Serbestlikten faydalanılabilecek sınırda verilen cezalarla hem muhalefet kontrol altında tutulmaya çalışılıyor hem de cezaevlerinde yatan sayısı belli bir sayıda kalıyor.