2002 yılındaki ilk seçiminde Ordu’dan yüzde 41 oy alan ve bunu yıllar içinde yüzde 63’e kadar yükselten AKP’nin referandumda MHP yönetimi ile ittifakına karşın ‘Evet’ oylarını yüzde 60’ın üzerine çıkaramayacağı tahmin ediliyor
NURCAN GÖKDEMİR
1979 yerel seçimlerinde “Terzi Fikri” lakaplı devrimci aday Fikri Sönmez’in Fatsa Belediye Başkanlığı’nı kazanması ve ardından ilçeyi halk komiteleri aracılığıyla yönetmeye başlamasıyla sol kültürde destansı bir yere sahip olan Ordu, uzun yıllardır sağın gözde kentlerinden. 2014’te Recep Tayyip Erdoğan’a, partisinin yüzde 53-63 aralığındaki oy oranının üzerinde yüzde 70’e yakın bir oyla Cumhurbaşkanlığı yolunun açan Ordu’nun, şimdi ‘tek adam’lığın kurumsallaşmasına ne kadar katkı sağlayacağı konusunda tahminler muhtelif… Merkezde ve kıyılarında ‘Hayır’ oylarının ağırlık kazanacağı ancak kırsaldan, dağlık bölgelerden gelen oylarla Ordu’nun eğiliminin ‘Evet’ten yana olacağı tartışılmıyor, merak edilen ‘Evet’ ve ‘Hayır’ın oranı…
FETÖ tartışmaları gölgesinde AKP…
Ordu’da AKP, 16 Nisan Referandum’una, eski ortağı Gülen Cemaati’nin açtığı yaralarla giriyor. Enver Yılmaz, üç dönem milletvekilliği ve Teşkilattan Sorumlu Başkan Yardımcılığı yaptıktan sonra aday olduğu Ordu Belediye Başkanlığı’nı 2014’te solun elinden alan siyasetin güçlü isimlerinden. 15 Temmuz sonrası ismi Savcı Zekeriya Öz’ün kaçırılması ve FETÖ ile birlikte anılan Yılmaz, yerel televizyonların ortak programından yaptığı açıklama ile kendini savundu ancak bu açıklama AKP’de hem yerelde hem de ülke genelinde sarsıntı yarattı. Açıklamasıyla kendisine yönelik bir iftira kampanyası başlatıldığını, bunun arkasında ise Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı eski Ordu Milletvekili İhsan Şener ile Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un Ordu’daki danışmanlarının, eski AKP’li iki milletvekilinin olduğunu söyledi.
Bu kriz Ankara’nın müdahalesi ile fazla sürmeden bitti ancak tortusu kaldı. Referandum çalışmalarını olumsuz etkilememesi için zaman zaman bir araya gelen Kurtulmuş ve Yılmaz daha çok ayrı programlar yapıyor. Başkan Yılmaz, kendi sosyal medya hesabından yayımlanan yan yana fotoğraflarının üstüne “İşimiz, gücümüz Ordu” yazarak tavrının nedeninin altını çizmeyi ihmal etmiyor.
Ordu’yu adım adım gezen, birbiri ardına açılışlar yapan “sonradan AKP’li” Numan Kurtulmuş için yapılan yorum ise şöyle: “Kendini kanıtlama peşinde…” Kurtulmuş’un yanı sıra hükümet diğer bakanları ile de sahada. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 13 Nisan’da Ordu’da yapacağı mitingle kararsızların oyunu ‘Evet’e yönlendireceği beklentisi de sıklıkla dillendiriliyor.
MHP, Enginyurt’la sahada
MHP içindeki görüş ayrılıkları, etkisini Ordu’da da gösteriyor. Kampanyayı tek başına yürüttüğü söylenen eski milletvekili Cemal Enginyurt’un daha çok partisinin oylarını korumaya çalıştığı anlatılıyor.
Türkiye genelinde olduğu gibi Ordu’da da MHP sahada etkili değil. Genel Başkan Bahçeli’nin mitingi bir ölçüde heyecan dalgası estirmiş ancak bunun da Ordu’da yüzde 10 dolayında olan MHP oylarının büyük çoğunluğunun sandığa ‘Hayır’ olarak yansımasını engellemeyeceği yorumları yapılıyor.
‘Evet’e uzak duran MHP tabanını, Enginyurt’un , “AK Parti ve Recep Tayyip Erdoğan Ülkücülere ve MHP’ye hakaret etti de biz Mekke Müftüsü müyüz, geri mi kaldık” anımsatmaları da ikna etmiyor.
CHP iddialı
CHP bütün gücüyle kentteki ‘Hayır’ oylarını yükseltmeye çalışıyor. İktidarın tüm devlet olanakları, bakanları, milletvekilleri, açılışları ile baş etmeye çalışan CHP, afiş, pankart asacak yer bulmakta bile güçlük çekiyor. İki dönem belediye başkanlığı yapan ve “partiler üstü” bir konumu olan CHP Milletvekili Seyit Torun, kampanyada yaşadığı diğer güçlükleri de “Arkadaşlarımız fedakârca ceplerinden harcadıkları para ile kampanyaya destek oluyor” sözleriyle anlatıyor. Yoğun programı arasında buluştuğumuz Torun, bütün zorluklara karşın iddialı, “Ordu şaşırtacak” diyor. Çalışmalarını daha çok kentin kırsal bölgelerinde sürdüren Torun, değişikliği yurttaşlara “16 Nisan’da parti seçimi yapmayacağız. Belediye Başkanı veya milletvekili seçmiyoruz. 16 Nisan’da ülkemizin geleceğini oylayacağız. Kimin yazdığı belli olmayan bu anayasada ülkemizin çıkarına tek bir madde bile yok. Devletimizi yetkileri sınırsız olan bir kişiye teslim etmemizi istiyorlar” sözleriyle anlatıyor.
CHP’liler, kampanya sırasında baskı ile karşı karşıya olduklarını da anlatıyor. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun kente gelişinde asılan pankartlara müdahale edildiğini, pankart asılmasına izin veren bir bina sahibinin de tehdit edildiğini anlatıyor.
Saadet’in ‘Hayır’a katkısı
7 Haziran seçimlerinde oy oranı yüzde 2.5 olan ancak 1 Kasım’da AKP’ye giden oylar nedeniyle 0,72’ye gerileyen Saadet Partisi de ‘Hayır’ cephesine aktif katkıda bulunuyor. Partinin eski Genel Başkanı Mustafa Kamalak başta olmak üzere kente gelen Saadet Partisi yöneticileri, salon toplantıları ile yeni anayasanın öngördüğü ‘tek adam’ sisteminin sakıncalarını halka anlatıyor.
İşsizlik ve fındık
Fındık fiyatları, işsizlik ve bir de “Orduspor’un küme düşmesi” Ordulunun gündeminde referandumdan daha önde geliyor. 16-17 lira olması gereken fındık fiyatlarının 10 liranın altına düşmesi üreticinin var olan sıkıntılarını daha da büyütmüş. Bunun farkında olan hükümet, referandum öncesi elini zayıflatan bu konuda önlem almaya çalışıyor. Üreticiden gelen fındık konusunda her yıl farklı bir senaryo ile karşılaşıldığı eleştirilerine karşın hükümet, Bakan Faruk Özlü’nün ağzından “Üretici toplarken fındığın fiyatını bilecek” açıklaması yaptı. Erdoğan’ın da 13 Nisan’da Ordu’dan vereceği mesajla bu konuda üreticiyi rahatlatması bekleniyor. Her yıl mayıs ayında ödenen fındık destekleme primlerinin ödemelerinin referandum öncesine çekilmesi ile de iktidar üreticinin tepkisini önlemeye çalışıyor.
Toplum Yararına Çalışma Programı, Ordu’da da iktidarın elinde önemli bir araca dönüşmüş. “9 ay çalışma, 3 ay işsizlik maaşı ile bekleme” şeklinde AKP’ye yakın kesimlere sürekli iş olanağı sağlandığı, böylelikle işsizlik sorununa bir ölçüde çözüm bulunduğu anlatılıyor.
Orduspor’un Spor Toto 3. Lig’de normal sezonun bitimine 4 hafta kala Bölgesel Amatör Lig’e düşmesinin kesinleşmesi referandum kampanyasına da malzeme oluyor. İktidar olanakları ile Orduspor’un yeniden “ihya edileceğini” söyleyenlere karşı ‘Hayır’cılar da “kötü yönetimin sonucu” vurgusu yapıyor.
Atatürk anıtı da referandumu bekliyor
Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından iki yıl önce Ulubey İlçesi Milli Egemenlik Meydanı’nda yapılan çalışma sırasında kaldırılan Atatürk Heykeli de referandumu bekliyor. İnşaat sırasında bir çay bahçesine yerleştirilen anıt, meydan çalışması bitmesine karşın eski yerine taşınmadı.
CHP’li Belediye Meclis Üyelerinin başvurusu üzerine Belediye Başkanı Enver Yılmaz, heykeli 16 Nisan Referandum’undan sonra taşıyacaklarını söyledi.
Yılmaz’ın, heykelin zarar görmeden taşınması için uygun zamanı bekledikleri açıklamasına inanmayan CHP’liler, “Evet çıkarsa heykel de çay bahçesinde kalır” diyor.
Halk tam anlamadı
Ordu’da çok uzun yıllardan bu yana gazetecilik yapan Ordu Yeni Haber Gazetesi editörlerinden Şafak Deliçakan’la kentin “Şemsiyeli Sokak”ın da konuştuk. Deliçakan, “Yerel seçim hariç bu güne kadar hiçbir seçim tahminimde yanılmadım” dedikten sonra referandum tahminini “Yüzde 56-57 Evet”, “Yüzde 40-42 Hayır” olarak ifade ediyor. Halkın değişiklikleri tam olarak anlamadığını söyleyen Deliçakan, “Geriye kalan kısa sürede bile kim kendini ikna edici şekilde anlatırsa onun lehine oy oranı 3-5 değişebilir” diyor.
‘Evet’ kesin ancak…
2002 yılındaki ilk seçiminde Ordu’dan yüzde 41 oy alan ve bunu yıllar içinde yüzde 63’e kadar yükselten AKP’nin referandumda MHP yönetimi ile ittifakına karşın ‘Evet’ oylarını yüzde 60’ın üzerine çıkaramayacağı tahmin ediliyor. Bunun Ordu’dan öte Türkiye genelinde halkın AKP’ye desteğindeki gerilemeyi göstereceği vurgulanıyor.
Merkez ilçe Altınordu, Gülyalı, Perşembe, Mesudiye ve Gürgentepe’den ‘Hayır’ çıkacağı ancak Ünye ve Fatsa gibi nüfus yoğunluğu fazla ilçelerin ağırlıkla ‘Evet’ vereceği, yüksek kesimlerin de katkısıyla Ordu’da ‘Evet’in hâkim olacağına kesin gözüyle bakılıyor…1 Kasım seçimlerinde oy toplamı 73’e yaklaşan AKP-MHP ortaklığının referandum sonucuna yansımasının bu oranın çok gerisinde kalacağı yorumları yapılıyor. AKP’lilerin bile çıtayı yüzde 60’a koyduğu Ordu’da ‘Hayır’cılara göre ‘Evet’in bu rakama yaklaşması zor.