• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Ocak 24, 2021
  • Hakkımızda
  • Yayın İlkeleri
  • Künye
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      Torun: Devletin kasası boşalınca belediyelere göz diktiler

      Torun: Devletin kasası boşalınca belediyelere göz diktiler

      ''Biz millet ittifakının bir parçasıyız, AKP bizim çizgimize gelirse değerlendirilir''

      ''Biz millet ittifakının bir parçasıyız, AKP bizim çizgimize gelirse değerlendirilir''

      Yolsuzluğu araştıran belediye başkanına, ya istifa et ya dosyayı kapat...

      Yolsuzluğu araştıran belediye başkanına, ya istifa et ya dosyayı kapat...

      ‘Devletin çivisi çıktı’ demektir

      ‘Devletin çivisi çıktı’ demektir

    • Yaşam
      Taciz, tecavüz ve ensest çok siyasi çok iktidar…

      Taciz, tecavüz ve ensest çok siyasi çok iktidar…

      Eski arkadaşa mektup

      Eski arkadaşa mektup

      Çocuklar atölyede buluşacak

      Çocuklar atölyede buluşacak

      Evlilik içi cinsel şiddet

      Evlilik içi cinsel şiddet

    • Türkiye
      Gergerlioğlu: Cezaevlerinde 800’den fazla bebek ve çocuk var

      Gergerlioğlu: Cezaevlerinde 800’den fazla bebek ve çocuk var

      Yargıtay: "Ailesine anlatmamış, 15 gün sonra şikayet etmiş, tecavüz yok, rıza var"

      Yargıtay: "Ailesine anlatmamış, 15 gün sonra şikayet etmiş, tecavüz yok, rıza var"

      İGC: Yaktığı ışık söndürülemez

      İGC: Yaktığı ışık söndürülemez

      Uzaktan eğitimde fırsat eşitliği sağlandı mı?

      Uzaktan eğitimde fırsat eşitliği sağlandı mı?

    • Dünya
      Güney Afrika aşıyı 2,5 kat daha pahalı alacak

      Güney Afrika aşıyı 2,5 kat daha pahalı alacak

      Araştırma: İnsanların beyinleri çoğunlukla 'çift cinsiyetli'

      Araştırma: İnsanların beyinleri çoğunlukla 'çift cinsiyetli'

      Biden’ın temsil ettiği düzenle hesaplaşma çağrısı: Çare kişide değil halkta

      Biden’ın temsil ettiği düzenle hesaplaşma çağrısı: Çare kişide değil halkta

      Taciz, tecavüz ve ensest çok siyasi çok iktidar…

      Taciz, tecavüz ve ensest çok siyasi çok iktidar…

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      Olumsuz Düşünceleri Yenmek İçin Kanıtlanmış 8 Bilimsel Teknik

      Olumsuz Düşünceleri Yenmek İçin Kanıtlanmış 8 Bilimsel Teknik

      İlber Ortaylı Roma'nın diktatörünü anlattı

      İlber Ortaylı Roma'nın diktatörünü anlattı

      Gündem çok ağır

      Gündem çok ağır

      'Grev kararı alınca çocukları anneme gönderdim'

      'Grev kararı alınca çocukları anneme gönderdim'

    • Belgesel & Film
      Şiir: Kar / Ahmet Muhip Dıranas

      Şiir: Kar / Ahmet Muhip Dıranas

      Alın Sahnelerinizi başınıza Çalın

      Alın Sahnelerinizi başınıza Çalın

      Şehir Tiyatroları oyuna çağırıyor

      Şehir Tiyatroları oyuna çağırıyor

      8. Engelsiz Filmler Festivali 18 Ekim’e kadar çevrimiçi

      8. Engelsiz Filmler Festivali 18 Ekim’e kadar çevrimiçi

    • Eylem & Etkinlik
      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      Rahşan Ecevit vefatının 1.yıl dönümünde saygı ve sevgiyle anılıyor

      Rahşan Ecevit vefatının 1.yıl dönümünde saygı ve sevgiyle anılıyor

      Obez cumhuriyet ve kalp ameliyatı

      Obez cumhuriyet ve kalp ameliyatı

      ''Hani işten çıkarmak yasaktı''

      ''Hani işten çıkarmak yasaktı''

    • Fotoğraf & Karikatür
      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      ABD’nin BM Daimi Temsilcisinden Filistin ve İsrail’e görüşmeleri başlatma çağrısı

      ABD’nin BM Daimi Temsilcisinden Filistin ve İsrail’e görüşmeleri başlatma çağrısı

      Yaşar Fırat çizdi: Faytona binme! Atlar ölüyor

      Yaşar Fırat çizdi: Faytona binme! Atlar ölüyor

      Yaşar Fırat çizdi: Simit Sarayı

      Yaşar Fırat çizdi: Simit Sarayı

    • Kitap & Dergi
      Doğan Satmış’tan yeni kitap: Türkiye’nin Tarihini Değiştiren 110 Kadın

      Doğan Satmış’tan yeni kitap: Türkiye’nin Tarihini Değiştiren 110 Kadın

      Ahmet Özkaya: ''İnsanın İsyanı''

      Ahmet Özkaya: ''İnsanın İsyanı''

      Ragıp İncesağır'dan Halktan ve Haktan Yana bir Tarih Okuması ''Ecdadımız''

      Ragıp İncesağır'dan Halktan ve Haktan Yana bir Tarih Okuması ''Ecdadımız''

      Ezbere İlişkilere Ezber Bozan Çözümler

      Ezbere İlişkilere Ezber Bozan Çözümler

    • Müzik & Video
      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Bilge Su: “Açıp dinleyemesem bile müzik, zihnimin bir köşesinde hiç susmadan bana destek oldu.”

      Bilge Su: “Açıp dinleyemesem bile müzik, zihnimin bir köşesinde hiç susmadan bana destek oldu.”

      Gerçeklerden uzak bir annelik sorgulaması: 'Bağlılık Aslı'

      Gerçeklerden uzak bir annelik sorgulaması: 'Bağlılık Aslı'

Kemal Göktaş

Kemal Göktaş

‘Sistematik işkence’ kabusu geri mi döndü?

Haziran 18, 2019 Alıntı Yazılar 0 yorum

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Türkiye bir süredir büyük ölçüde unuttuğu bir utancı yeniden yaşamaya başladı. Halfeti ve Ankara’daki işkence iddialarını Lübnan’da yakalanarak getirilen Ayten Öztürk’ün altı ay boyunca yasadışı biçimde tutulduğu bir kamu binasında işkence gördüğüne ilişkin iddialar izledi. Mevzuatta işkence suçunu cezasız bırakacak birçok düzenleme yapılmış olması, idarenin ve yargının işkence iddialarını görmezden gelen tutumları, bu insanlık suçunun yeniden yaygın biçimde kullanılacağı endişelerini de beraberinde getiriyor.

İşkence suçuna karşı 2005’de yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu’nda ağrılaştırılmış hükümler getirilmiş, bu suçun zamanaşımına girmeyeceği düzenlenmiş ve ardından ‘işkenceye karşı sıfır tolerans’ bir hükümet politikası olarak ilan edilmişti.

İnsan hakları örgütlerinin raporları da işkencenin bir sorgu yöntemi olarak uygulanmasının büyük ölçüde 2000’li yılların ortalarından itibaren son bulduğunu gösteriyor.

Bunda AB ile ilişkilerin iyi olmasına duyulan ihtiyaç kadar artık devletin işkenceyi bir sorgu yöntemi olarak kullanılmasına ihtiyaç kalmamasının da önemli bir etkesi vardı.

İşkenceye ihtiyaç kalmamıştı

Artık zorla suçu kabul ettirme yerine, delile ihtiyaç duyulmayan bir yargı sistemi yürürlükteydi. Kişinin siyasal ve sosyal bağlantıları üzerinden suç üretme ve cezalandırma yöntemleri işkenceye ihtiyaç duyulmamasını sağlıyordu.

İşkence bir sorgu yöntemi olarak gündemden çıkmıştı ama insanlık dışı ve onur kırıcı kötü muamele olarak işkence kolluğun sıklıkla başvurduğu bir yöntem olarak devam etti. Özellikle toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağıtılmasında yaşam hakkı ihlali ve işkence yaygın biçimde kullanıldı.

Gözaltı merkezlerine yönelik işkence iddiaları ise uzun yıllardan sonra ilk defa 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminden sonra gündeme geldi.

Medyanın OHAL koşullarında haberleştiremediği, baroların dahi iddiaları gündeme getirmekten çekindiği o günlerde İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch – HRW), darbe girişimi sonrası Türkiye’deki gözaltı merkezlerinde işkence ve kötü muamele yapıldığı iddialarını içeren bir rapor hazırladı. Raporda, işkence ve kötü muamele yapıldığına ilişkin 13 ayrı örnek yer alıyordu. İşkence iddialarının yer aldığı anlatımlarda, bir avukat  müvekkiline işkence yapılmasına şahit olmasına rağmen müdahale edemediğini anlatıyordu. Bu ifade o günlerin ruh halini ortaya koyması bakımından önemliydi.

Baroların raporları

Zaman içinde gözaltı merkezlerindeki işkence iddiaları devam etti. Yakın zamanda önce Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde, sonra da Ankara Mali Şube’de işkence yapıldığına ilişkin iddialar her iki ilin baroları tarafından kamuoyuna duyuruldu.

Halfeti’de 18 Mayıs 2019 günü PKK’lılarla çıkan çatışmada bir polis yaşamını yitirmiş, olayın ardından 54 kişi gözaltına alınmıştı.

Şanlıurfa Barosu’nun, gözaltına alınanlara yönelik işkence iddialarıyla ilgili raporunda gözaltına alınan birçok kişinin cinsel işkenceye maruz kaldığı, işkence ve kötü muameleye uğrayanların yaşanılanların anlatılmaması konusunda görevli bazı polislerce tehdit edildikleri bilgilerine yer verildi.

Eski Dışişleri Bakanlığı personeline yönelik gerçekleştirilen FETÖ operasyonunda gözaltına alınan 105 eski çalışanın avukatlarının yaptıkları başvuru sonrasında Ankara Barosu tarafından hazırlanan raporda ise Ankara Emniyet Müdürlüğü Mali Şube Müdürlüğü’nde karanlık bir odaya sokulan beş kişiye işkence yapıldığı ileri sürüldü. Raporda “üç kişi tamamen soyulduklarını, bir kişi belden altının soyulduğunu, bir kişi ise pantolonun yarıya kadar soyulduğunu ve devamında; tamamen ve bel altı soyulan toplam dört kişinin, tekrar ters kelepçelenerek cenin pozisyonuna getirildiklerini, makatlarında jop gezdirildiğini, bu sırada konuşmaları konusunda tehdit ve hakaretlere maruz kaldıklarını, kendilerine bir ile iki dakika arasında değişen süreler verildiğini, sonrasında ‘ikinci aşamaya geçiyoruz’ denilerek makatlarına yağ veya kayganlaştırıcı olduğunu düşündükleri bir madde döküldüğünü, yine makatlarında jop gezdirilerek işkenceye maruz kaldıklarını ifade etmişlerdir”deniliyordu.

“Altı ay işkence gördüm” iddiası

Son olarak İçişleri Bakanlığı tarafından ‘turuncu’ kategoride aranırken Lübnan’da yakalanarak Türkiye’ye teslim edilen Ayten Öztürk, DHKP/C yöneticisi olmak suçundan yargılandığı mahkemede altı ay işkence gördüğünü ileri sürdü. Öztürk, Ankara Terörle Mücadele Şubesi’nde resmi gözaltı tarihinin 28 Ağustos 2018 olduğunu ancak bunun gerçeği yansıtmadığını belirterek, “13 Mart 2018’de yasadışı biçimde gözaltına alındım. Yaklaşık altı ay boyunca işkenceye maruz kaldıktan sonra bir mizansenle gece yarısı açık arazide polise teslim edildim. Elektrik, cinsel ve psikolojik ağır işkencelere maruz kaldım. Yaşadıklarım nedeniyle vücudumda yüzlerce yara oluştu ve 40 kiloya düştüm”dedi.

Türkdoğan: İşkence tanımı sorunlu

İşkence iddialarını yakından takip eden İnsan Hakları Derneği Başkanı Öztürk Türkdoğan, sorunun kaynağında işkence suçuna yönelik tanımda yattığını belirtiyor. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne göre sadece sorguda yapılan zalimane uygulamaların değil, sorgu dışındaki insanlık dışı ve onur kırıcı bütün kötü muamelelerin işkence sayılması gerektiğini belirten Türkdoğan “Oysa Türkiye uygulamasında, eskiden olduğu gibi sadece sorgu yöntemi olarak kullanıldığında işkence kabul ediliyor, diğer durumlarda kötü muamele olarak sayılıyor” dedi.

Türkdoğan, Diken’e işkence iddialarının neden etkili biçimde soruşturulamadığını şöyle anlattı:

Amaç korkutma, yıldırma

“İşkencenin cezalandırılması için sorgu yöntemi olarak kullanılmasına gerek yok. Zaten yeni icat ettikleri ‘iltisak‘ kavramıyla herhangi bir maddi delile ihtiyaç olmadan da insanlara kolayca ceza verilebilebiliyor. İşkence bu dönemde daha çok sorgu yöntemi olarak değil ama korkutma, yıldırma amacıyla yapılıyor. Halfeti’de de Ankara’da da olan buydu. İşkence şekil ve yer değiştirdi dememizin nedeni de bu.

Başka kamu binaları kullanılıyor

İşkencenin 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında FETÖ şüphelileri için sorgu yöntemi olarak kullanıldığı iddialarına sıklıkla rastlandı. En son Ankara Emniyet Müdürlüğü Mali Şubesi’nin yaptığı soruşturmada işkence iddiaları olduğu ileri sürüldü.

Bu işkence iddialarının önemli bir yönü gözaltı merkezlerinde değil, başka kamu binalarında yapılması. Çünkü gözaltı merkezleri kameralarla vs gözetleniyor.

Bu dönemde işkencenin herkese bir sorgu yöntemi olarak kullanıldığını söyleyemeyiz. Ama gösterilere müdahaleler sırasında, gözaltına alırken, cezaevi girişlerinde, sevkler sırasında kanunun ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaptığı işkence tanımına girecek kötü muameleler yapıldı.

İktidarın söylemi

İlginç olan siyasi iktidar temsilcilerinin hiçbiri son dönemde açıkça işkence yasaktır, yapan yargılanır anlamına gelen bir söz söylemedi. Genelde geçiştirdiler. Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Yargı Reformu Strateji Belgesi’ni açıklarken işkenceye sıfır tolerans uygulamasının süreceğini söylemesi bu alanda son üç yıldır yapılmış ilk net açıklamaydı. Siyasi iktidarın söyleminin bu olması, işkence vakalarına karşı bir göz yummanın söz konusu olduğunu gösteriyor.

İşkenceye üç koldan dokunulmazlık

OHAL döneminde çıkarılan KHK’lere işkence failleri için dokunulmazlık maddeleri yazıldı. O maddeler daha sonra kanunlaştı. OHAL döneminde görev alan kolluk personeli ile ilgili işkence iddiaları söz konusu olduğunda o maddelere dayanacaklar. Ama zaten savcılar işkence iddiaları ile ilgili suç duyurularının gereğini yapmıyorlar ve böylece fiili olarak zaten bir dokunulmazlık sağlamış durumdalar.

Darbe girişiminden sadece bir gün önce, 14 Temmuz 2016’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bir yasayla da güvenlik operasyonlarına katılan kamu görevlilerinin işledikleri iddia edilen suçlarla ilgili yargılanabilmeleri için izin sistemi getirildi.

Sokağa çıkma yasakları döneminde Genelkurmay Başkanlığı’nca yapılan bütün operasyonlar zaten bu kapsamda yer alıyor. Oradaki tüm işkence iddiaları bu yasaya tabi, yani soruşturulmaları için izin verilmesi gerekiyor. Oysa bırakın işkence iddialarını, 300’ü aşkın yaşam hakkı ihlali iddiaları ile ilgili dahi tek bir şüphelinin ifadesi alınmamış durumda.

OHAL bittikten sonra çıkarılan bir başka yasa, 7145 sayılı kanun, bütün güvenlik operasyonlarına aynı dokunulmazlığı getirdi. Güvenlik operasyonu dediğinizde Terörle Mücadele Kanunu kapsamında yürütülen bütün soruşturmalar bu kapsama giriyor. Yani illa silahlı bir çatışma ya da dağda yaptığınız operasyon değil, şüphelileri evlerine gidip gözaltına aldığınızda da yasaya göre güvenlik operasyonu yapmış oluyorsunuz.

Yargının tutumu

Şimdi mevcut durumda işkence vakalarının yargılanmaması için birçok dokunulmazlık maddesi getirmişsiniz. Burada işkencenin önünü açan bir yasal, yargısal ve idari pratik söz konusu. Çünkü bu suçun faili biliyor ki, yargılanması neredeyse imkansız. Son dönem alınan hakim ve savcıların bakış açıları da bu konuda faillerin yargılanmasını zorlaştırıyor.

Önleyici mekanizmalar işlemiyor

Türkiye Eşitlik ve İnsan Hakları Kurumu, ulusal önleme görevi yapabilecek bir kurum. Halfeti’de, Ankara Mali Şube’de işkence iddiaları sürerken oralara baskınlar düzenleme yetkisi vardı ama yapmadılar. Çünkü kurum bağımsız değil, üyelerini Cumhurbaşkanı atıyor.

TBMM İnsan Hakları Komisyonu da sadece cezaevlerini ziyaret ediyor, hiçbir gözaltı merkezine gitmiyor. Bazı bakanların sert söylemi de kolluğa bu tür vakalarda cesaret veriyor.”

  • Kaynak Diken

Yorum Bırak Cancel reply

İlgili Haberler

Alıntı Yazılar

Ahmet Kaya: Parti kurma hakkımızdan asla vazgeçmeyeceğiz

Parti kuruluş sürecinin komik gerekçelerle engellendiği İnsan ve Özgürlük Partisi Genel Başkan...
Alıntı Yazılar

Ortadoğu’nun diyalektiği ve düğümlenen özne

ABD ve müttefikleri açısından Süveyş Kanalıyla Basra Körfezi arasında kalan bölgede...
Alıntı Yazılar

Bir şey yapmalı, böyle yaşanmıyor

Bir strateji dahilinde çalışılmış tevazuda, kibrin gizlenmesi zor oluyor. -mış gibi davranma...

Zaman Akışı

Oca 24 14:35
Sağlık

Aşırı karbonhidrat tüketiminden kurtulmanın yolları

Oca 24 09:27
Fikir & Yazı

Olumsuz Düşünceleri Yenmek İçin Kanıtlanmış 8 Bilimsel Teknik

Oca 24 09:17
Politika

Torun: Devletin kasası boşalınca belediyelere göz diktiler

Oca 24 09:10
Türkiye

Gergerlioğlu: Cezaevlerinde 800’den fazla bebek ve çocuk var

Oca 24 09:06
Ekonomi

Elmayı eskiden 5 kilo, şimdi taneyle alıyorlar

Oca 24 08:52
Türkiye

Yargıtay: “Ailesine anlatmamış, 15 gün sonra şikayet etmiş, tecavüz yok, rıza var”

Oca 24 08:48
Türkiye

İGC: Yaktığı ışık söndürülemez

Oca 24 08:44
Türkiye

Uzaktan eğitimde fırsat eşitliği sağlandı mı?

Oca 24 08:34
Politika

”Biz millet ittifakının bir parçasıyız, AKP bizim çizgimize gelirse değerlendirilir”

Oca 24 08:27
Dünya

Güney Afrika aşıyı 2,5 kat daha pahalı alacak

Oca 24 08:18
Politika

Yolsuzluğu araştıran belediye başkanına, ya istifa et ya dosyayı kapat…

Oca 24 08:14
Fikir & Yazı

İlber Ortaylı Roma’nın diktatörünü anlattı

Oca 22 11:59
Kitap & Dergi

Doğan Satmış’tan yeni kitap: Türkiye’nin Tarihini Değiştiren 110 Kadın

Oca 22 09:01
Dünya

Araştırma: İnsanların beyinleri çoğunlukla ‘çift cinsiyetli’

Oca 22 08:48
Türkiye

Gündem çok ağır

Oca 22 08:39
Türkiye

Tarım Bakanlığı’ndan İBB’nin mobil büfelerle ekmek satışına ilişkin açıklama

Oca 22 08:32
Sağlık

Aşı zengine umut oldu

Oca 22 08:20
Gündem

İğne yapmayı bilenler ve emekli doktorlar göreve çağrılıyor: Dakikada bir kişi ölüyor

Oca 22 08:19
Politika

‘Devletin çivisi çıktı’ demektir

Oca 22 08:16
Politika

En çok zarar eden şirketler AKP’lilere kazanç kapısı

Oca 22 08:13
Türkiye

‘Asrın projesi’ne 1 milyar TL daha

Oca 22 08:11
Dünya

Biden’ın temsil ettiği düzenle hesaplaşma çağrısı: Çare kişide değil halkta

Oca 22 08:09
Türkiye

MEB’den ‘özel’ ayrımcılık

Oca 22 08:06
Türkiye

Söz, yetki, karar üniversiteye

Oca 22 08:04
Kadın

Özsavunmada bulunarak hayatta kalan Nimet Akgün Sincan Cezaevi’ne gönderildi

Oca 21 12:14
Bilim & Teknoloji

NASA, Türkiye’ye kuraklık uyarısı yaptı: Mahsul üretimi tehlikeye girebilir!

Oca 21 11:56
Türkiye

AYM’den Berberoğlu hakkında yeniden ihlal kararı

Oca 21 10:28
Fikir & Yazı

‘Grev kararı alınca çocukları anneme gönderdim’

Oca 21 09:52
Sağlık

Uzmanlar: Nar suyu kanser riskini azaltıyor, ömrü uzatıyor

Oca 21 09:40
Yaşam

Taciz, tecavüz ve ensest çok siyasi çok iktidar…

  • Fikir & Yazı
  • Eylem & Etkinlik
  • Fotoğraf & Karikatür
  • Kitap & Dergi
  • Belgesel & Film
  • Müzik & Video
  • Yukarı Dön