OECD’nin yaptığı son araştırma, Türkiye’de antibiyotik kullanımın yanlışlığını gözler önüne serdi. Raporda antibiyotiğe karşı vücut direncinin arttığı belirtildi, TTB Halk Sağlığı Kolu Başkanı Prof. Nilay Etiler ise, “Bilinçsiz kullanıma son verilmeli” çağrısında bulundu
RABİA YILMAZ
Uluslararası Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) antibiyotiklerin hasta kullanımları üzerindeki etkisini araştıran bir raporunda, Türkiye antibiyotik direnci konusunda ilk sırada yer aldı. Raporda, gerekli tedbirlerin alınmaması halinde 2015 ve 2050 yılları arasında Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya’da 2.4 milyon kişinin de hayatını kaybedeceği uyarısı yapıldı.
Dirençli vücuda antibiyotik etki etmiyor
Bilinçsiz ilaç kullanımına dikkat çeken Türk Tabipleri Birliği (TTB) Halk Sağlığı Başkanı Prof. Dr. Nilay Etiler, “Bilinçsiz kullanım, antibiyotiklere direnci artırıp, toplumsal bir sonuç doğurabilir. Antibiyotiklerin bilinçsiz kullanımı ile vücutta dirençli mikroorganizma ortaya çıkıyor. Bu mikroorganizma da, toplumdaki diğer insanları etkileyen ve riske atan bir unsur haline dönüşüyor. Maalesef bir kişinin yaptığı hata birçok insanı etkiliyor” dedi.
Dirençli hale gelen vücudun antibiyotik tedavisine yanıt vermediğini de aktaran Prof. Etiler, bu duruma yol açan hataları şöyle açıkladı:
“Mikrobun antibiyotiğe direnci arttıkça, ilaç işe yaramıyor.
Düşünün otobüste yanınıza biri oturdu ve antibiyotiğini düzgün kullanmadığı için vücudunda dirençli mikroorganizma üredi. Siz de onun yanında oturduğunuz için, hatalı kullanım yapmamanıza karşın dirençli mikrop size geçiyor. O mikrobu alan kişi de, artık antibiyotik kullansa da faydasını göremiyor.
Yaşamdan örnekler vermek gerekirse; birçok kişi, ‘Daha önce doktor bana bu ilacı vermişti’ diyerek elinde bulunan ilacı başka bir hastalık sürecinde de kullanıyor. Başka bir durum ise, ‘Ben hasta olduğumda doktor bana bu ilacı vermişti. Hâlâ var, al bununla devam et’ denilerek ilaca teşvik etme. Bunların hepsi bilinçsiz kullanım kapsamına giriyor.”
***
Tüberküloz ilaçlarında da aynı sorun var
Direnç gelişiminin tüberküloz ilaçlarında da yaşandığını açıklayan Etiler, şu ifadeleri kullandı:
“En büyük sıkıntılardan bir tanesi de tüberküloz ilaçlarında yaşanıyor. Tüberküloz gibi hastalıklarda ilaç süreleri çok uzun olduğu için, 6-8 aylık periyodlarda kullanılması gerektiği için tüberküloz hastaları kendilerini iyi hissettiği zaman ilacı kesebilir, ilacı aksatabilir. Bu durumda da vücut hızlıca tüberküloz ilaçlarına karşı direnç geliştiriyor. Şu an tüm dünya için ilaca dirençli tüberküloz vakalarının artışı, en büyük sorunlardan birisi.”
***
Doktorunuz önerirse kullanın
Prof. Nilay Etiler, antibiyotiğin vücutta direnç yaratmaması için şu başlıklara dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı:
♦ Doktor önermedikçe antibiyotik kullanmamalılar. Doktoru antibiyotik yazması için zorlamamalılar.
♦ Antibiyotiklere direnç gelişmemesi için antibiyotiğin belli bir süre uygun bir şekilde kullanılması gerekiyor. Reçete edilen doz aralıklarına uymaları çok önemli. Ayrıca şikâyetleri geçse de, doktorun önerdiği süre tamamlanmadan antibiyotiği kesmemeliler.
♦ Kişiler kendi uygunsuz kullanımlarının hasta olmayan diğer insanları etkileyebileceğini düşünerek hareket etmeliler.