Yoksulluk derinleştikçe sosyal yardım yaması daha da büyüdü. Bütçesinin yüzde 54’ünü yoksullukla mücadele için ayıran Aile Bakanlığı, yoksulluğu gizlemek için 2025’in ilk çeyreğinde 48,7 milyar TL harcadı.
Mustafa Bildircin
Türkiye’de giderek derinleşen ve 20 milyon yurttaşı düzenli yardıma mahkûm eden ekonomik krize karşı sosyal yardım muslukları sonuna kadar açıldı. Ekonomik krizin yurttaş üzerindeki etkisini sosyal yardım ile yamamaya çalışan iktidarın, “Yoksullukla Mücadele” adı altında Ocak-Mart 2025 döneminde kullandığı kaynak, 50 milyar TL’ye dayandı.
İktidarın övündüğü yoksullukla mücadele harcaması, Türkiye’deki ekonomik krizin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi. 2025 yılının ilk çeyreğinde, “Yoksullukla Mücadele” kapsamında yapılan harcamada rekor kırıldı.
YOKSULLUK YAMASI
Türkiye’deki ekonomik krizin yarattığı derin yoksulluğu perdelemek için 2025 yılının Ocak ve Şubat aylarında 31 milyar 522 milyon 266 bin TL harcayan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, “Yoksullukla Mücadele” kapsamında Mart ayında yaptığı harcama da belli oldu. Bakanlık, yoksullukla mücadele için yalnızca mart ayında 17 milyar 250 milyon 722 bin TL’lik kaynak kullandı.
GSS BATAĞI
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın, 2025 yılının Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsayan ilk çeyreğinde, “Yoksullukla Mücadele” adı altında harcadığı paranın toplamı, 48 milyar 733 milyon 39 bin TL olarak hesaplandı. Toplam 48,7 milyar TL’lik yoksullukla mücadele harcamasının 30 milyar 3 milyon 511 bin TL’sini, “Sosyal Güvenliği Olmayanların Sağlık Primi Giderlerinin Karşılanması” harcaması oluşturdu.
Bakanlığın, “İhtiyaç Sahibi Yaşlıların Mali Açıdan Desteklenmesi” kaleminden yaptığı harcama 10 milyar 441 milyon 22 bin TL, “İhtiyaç Sahibi Engellilerin Mali Açıdan Desteklenmesi” kaleminden yaptığı harcama ise 8 milyar 328 milyon 506 bin TL olarak kaydedildi.
KATLANAN HARCAMA
Aile Bakanlığı’nın yoksullukla mücadele için harcadığı parada yıllar itibarıyla yaşanan değişim de dikkati çekti. 2021 yılında 50 milyar 781 milyon 566 bin TL olan AKP’nin “Yoksullukla Mücadele” harcaması, 2022-2024 döneminde yıllara göre şöyle sıralandı:
• 2022: 55 milyar 171 milyon 122 bin TL
• 2023: 97 milyar 181 milyon 711 bin TL
• 2024: 166 milyar 378 milyon 738 bin TL
• 2025 (Ocak-Mart): 48 milyar 733 milyon 39 bin TL
SOSYAL YARDIMA BAĞIMLILIK
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi ve CHP Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, iktidarın sosyal yardım harcamalarını BirGün’e değerlendirdi. AKP’nin yoksulluğa çözüm değil, “Bağımlılık yarattığını” söyleyen Bakırlıoğlu, “İktidarın Türkiye’yi sürüklediği ekonomik krizin en büyük göstergesi, yoksulluğa ayrılan sosyal yardım bütçesidir” dedi.
‘ÇARESİZLİK DERİNLEŞİYOR’
Bakırlıoğlu, Türkiye’de milyonlarca yurttaşın sosyal yardım almadan yaşayamaz hale geldiğinin altını çizerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Maalesef iktidarın yanlış politikalarının sonucu olarak, yardımlar kalıcı hale getirildi ve adeta bir yönetim biçimine dönüştü. Bu, yoksulluğun ortadan kaldırılması değil, sadece günü kurtaracak şekilde yönetilmesidir. Yalnızca sağlık primi için harcanan 30 milyar TL bile, milyonlarca insanın sosyal güvenlikten yoksun yaşadığını gösteriyor. Emekliler, işsiz gençler, engelliler ve yaşlılar için yapılan yardımların miktarı arttı çünkü bu kesimler giderek daha fazla yoksulluğa itildi.
Seçim bölgem olan Manisa’da ve köylerinde de yoksulluğun, çaresizliğin nasıl derinleştiğini bizzat sahada görüyorum. Yurttaşlarımız geçinemiyor, gençlerimiz iş bulamıyor, çiftçimiz ürettiğinden kazanamıyor ve emeklilerimiz geçinebilmek için çalışmak zorunda kalıyor. Ama iktidar hâlâ utanmadan, makyajlı rakamlarıyla övünüyor. Eğer ekonomi bu kadar iyiyse, neden 20 milyon yurttaş sosyal yardımlarla yaşamını sürdürmek zorunda?”
∗∗∗
BÜTÇENİN YARISI YARDIMA
Bakanlık, yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşma için 2025 yılında 219 milyar 723 milyon 130 bin TL’lik kaynak ayırdı.
Yoksullukla mücadele için ayrılan kaynağın Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 407 milyar TL’lik 2025 yılı bütçesinin içindeki oranı yüzde 54 olarak gerçekleşti.
