Yaz aylarına yaklaşırken hızlı kilo verme arayışına girenlere uzman uyarısı. Doç. Dr. Merve Bayram, çok düşük kalorili diyetlerin ve detoks uygulamalarının sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti ve sağlıklı kilo kaybı için dengeli beslenme ve yeterli fiziksel aktivitenin önemini vurguladı.
Yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte, birçok kişi hızlı kilo verme arayışına giriyor. Ancak, bilinçsizce uygulanan diyetler kalıcı kilo kaybını engellemekle kalmıyor, aynı zamanda ciddi sağlık riskleri de doğurabiliyor. İstanbul Gelişim Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı, Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Doç. Dr. Merve Bayram, çok düşük kalorili diyetler, öğün atlama, tek tip beslenme ve detoks uygulamaları hakkında uyarılarda bulundu.
SÜRDÜRÜLEMEYEN DİYETLERİN ZARARLARI
Yaz aylarına girerken bireylerin en sık yaptığı hataların başında sürdürülemez diyetlere yönelmek geldiğini belirten Doç. Dr. Bayram, “Çok düşük kalorili listeler, moda diyetler veya sadece belirli bir besin grubuna dayalı programlar kısa vadede kilo kaybı sağlasa da, uzun vadede kas kaybı, bazal metabolizma hızında düşüş, enerji eksikliği ve vitamin-mineral yetersizlikleri gibi ciddi sonuçlara yol açabilir,” dedi.
DETOX SULARI ZAYIFLAMAYA DEĞİL, YANILMALARA NEDEN OLUYOR
Son yıllarda popülerleşen detoks suları ve detoks uygulamaları hakkında da açıklamalar yapan Bayram, bu uygulamaların bilimsel bir temele dayanmadığını vurguladı: “Detoks, aslında karaciğer, böbrekler ve bağırsaklar gibi organlarımızın doğal yollarla gerçekleştirdiği bir süreçtir. Sağlıklı bireylerde bu sistemler zaten etkili bir şekilde çalışır.”
Bayram, detoks sularının bazen iştah kontrolü sağladığı ya da su tüketimini artırdığı yönünde olumlu etkiler gözlemlense de, bunun gerçek anlamda bir zayıflama yöntemi olmadığını belirtti. “Detoks suları, düşük kalorili oldukları için tartıda geçici bir düşüşe neden olabilir, ancak bu kayıp genellikle yağdan değil, vücuttaki su ve kas kütlesinden kaynaklanır. Bu da sürdürülebilir bir zayıflama değildir,” şeklinde konuştu.
KRONİK RAHATSIZLIĞI OLANLAR DİKKAT!
Aşırı miktarda detoks suyu tüketiminin vücutta sıvı ve elektrolit dengesizliklerine yol açabileceğini belirten Doç. Dr. Bayram, bunun kas krampları, halsizlik, baş dönmesi ve tansiyon düşüklüğü gibi belirtilerle kendini gösterebileceğini söyledi. Özellikle detoks sularında sıkça kullanılan maydanoz, limon, salatalık gibi bileşenlerin idrar söktürücü etkilerinin bu durumu daha da kötüleştirebileceğini ifade etti. Bayram, kronik hastalığı olan bireylerin (şeker, tansiyon, böbrek ve kalp hastalıkları gibi) detoks uygulamalarından kaçınması gerektiğini belirterek, “Böbrek hastalığı olan bireylerde potasyum içeriği yüksek sebzelerin aşırı tüketimi kalp ritim bozukluklarına yol açabilir,” dedi.
HAFTADA 0,5-1 KG KİLO VERME HEDEFİ
Sağlıklı bir kilo verme sürecinin, bireyin yaşına, cinsiyetine, metabolizma hızına ve sağlık durumuna göre planlanması gerektiğini belirten Doç. Dr. Bayram, ideal kilo kaybının haftada 0,5-1 kilogram arasında olması gerektiğini söyledi: “Önemli olan kas ve su değil, yağ kütlesini azaltmaktır. Bunun için yeterli protein, sağlıklı yağlar ve lif içeren, dengeli bir beslenme programı uygulanmalıdır.”
“Yaz diyeti” gibi çok düşük kalorili listelere de temkinli yaklaşılması gerektiğini ifade eden Bayram, “Bu tür diyetlerde genellikle besin çeşitliliği yetersizdir. Tek tip besin tüketimi, kas kaybı, düşük tansiyon, saç dökülmesi gibi pek çok sağlık sorununa neden olabilir,” diye ekledi. Ayrıca bu tür diyetlerin, uzun vadede “yo-yo döngüsü” oluşturduğunu, yani bireylerin kısa sürede verdikleri kiloları hızla geri alarak tekrar kilo alıp verme döngüsüne girdiğini söyledi.
PSİKOLOJİK ETKİLERİ UNUTMAYIN
Doç. Dr. Bayram, sağlıksız diyetlerin yalnızca fiziksel değil, psikolojik sonuçlar da doğurduğuna dikkat çekti: “Katı ve kısıtlayıcı diyetler, bireylerde suçluluk duygusu, yeme bozukluğu ve motivasyon kaybı gibi sonuçlar doğurabilir. Kilo verme süreci profesyonel destekle, sürdürülebilir hedeflerle ilerlemelidir.”
Bayram, yaz aylarına hazırlanırken yapılan yanlışların kısa vadede değil, uzun vadeli etkiler doğurduğunu belirterek, “Kilo vermek isteyen bireyler, popüler ama bilimsel temelden yoksun yöntemler yerine, dengeli beslenme ve yeterli fiziksel aktiviteye dayalı bir yaşam biçimini benimsemelidir,” diye konuştu.
