ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Perşembe günü Vietnam’ı ziyaret ettiğinde ülkenin “sınırsız potansiyelini” ve ABD ile güçlü ticaret ilişkilerini öve öve bitiremedi. Ama bu sözler Amerika’nın kimyasal zehirlemesi sonucu potansiyelinin yıkıldığını gören Ngyuen Ngoc Phuong için inandırıcı gelmemiştir.
El Cezire’nin haberine göre, 19 yaşındaki Phuong ABD’nin savaşı sonlandırıp, Vietnam’dan çıkmasından, 1975 yılında son kalan personellerini Saigon elçiliğinin çatısından alıp ABD’ye götürmesinden çok sonra doğdu.
Ama resmi olarak 35 yıl önce biten savaşın sonuçları Phuong’un hayatını her yönden etkiliyor.
Genç adam, ciddi fiziksel bozukluklara sahip ve yaklaşık 3 milyon Vietnamlı gibi ABD güçlerinin Viet Cong direnişçilerinin gizlendikleri sık ormanların yapraklarını dökmek için kullandıkları Agent Orange adlı kimyasala maruz kalmış.
Science isimli dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, Agent Orange “insanlara karşı bilinen en zehirli madde” olarak bilinen TCDD veya dioksinle kontamine edilmiş.
Harvard Üniversitesi Yayınlarından çıkan “Agent Orange mahkemede” adlı kitabında Peter Schuck bu maddeyi üreten şirketlerin, kimyasalın etkilerini 1952 itibariyle bildiklerini aktarıyor.
Nature dergisinin 2003’teki bir sayısına göre ABD ordusu 1962 ve 1971 yılları arasında Vietnam’a 80 milyon litre Agent Orange ve diğer bitki öldürücülerinden serpti.
Vietnamlı araştırmacı Doktor Nguyen Thi Ngoc Phuong “4 çocuğu da kör olan bir mağdurla tanıştım” diyor.
Agent Orange modern savaşlardaki çevre ve sivillere verilen zararları da izah ediyor, özellikle de “terörizm karşıtı” savaşta.
DÜN KİMYASAL, BUGÜN URANYUM
Vietnam’ın ormanlarından, Sudan’ın ovalarına, Irak kentlerine ve Afgan dağlarına siviller kendileri sebep olmadıkları savaşların en ağır bedellerine katlanıyor.
İngiltere-Vietnam dostluk topluluğu sekreteri Len Aldis El Cezire’ye şunları söyledi: “Vietnam’daki Agent Orange ve napalm gibi kimyasal silahlardı. Irak’ta, Kosova’da ve Afganistan’da ABD, İngiltere ve NATO ABD’deki askeri üslerden kontrol edilen seyreltilmiş uranyum, misket bombası ve insansız hava araçları kullanıyorlar.
Bu çatışmalar savaşlar resmi olarak sona erse de sürecektir.
SAVAŞ BİTTİ, YARALAR DURUYOR
Vietnam’ın kimyasallara boğulmasının ilk etkilerini araştırmak üzere ülkeye giden araştırmacılara öncülük eden Dr Wayne Dwernychuckbir röportajında “Birçok toprak örneklerinde, göllerde, balıklarda, ördeklerde ve insanlarda Agent Orange’ın etkisini araştırdık. Bu etkileri savaş bittikten çok sonra doğan çocuklarda gördük. Tüm bunların kontamine edilmesinin nedeninin gıda ve bakımla olabileceği sonucuna vardık” diye konuştu.
Bien Hoa, Phu Cat ve adı kötüye çıkmış Danang ABD askeri üsleri şu anki kontaminasyonun merkezleriydi.
Vietnam Ulusal Meclisi’nden Nguyen Van Son “Savaş bitti ama savaşın yaraları Vietnam’ın birçok yerinde varlığını sürdürüyor” diyor.
İNSAN HAKLARI MI?
ABD Dışişleri Bakanı Clinton ise Hanoi’yi ziyaretinde “Agent Orange’ın etkilerini onarmak için 9 yıldır Vietnam’la birlikte çalışıyoruz” diye belirtti.
Clinton, ziyareti sırasında Vietnam’ın insan hakları gönüllülerini hapse atmasını, interneti sansürlemesini ve tek parti yönetimini eleştirdi.
