• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Mayıs 21, 2022
  • Hakkımızda
  • Yayın İlkeleri
  • Künye
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      Pervin Buldan, Kürtçe yasağına 'Dar Hejiroke' şarkısını canlı yayında söyleyerek tepki gösterdi

      Pervin Buldan, Kürtçe yasağına 'Dar Hejiroke' şarkısını canlı yayında söyleyerek tepki gösterdi

      Fatih Altaylı, CHP’nin SADAT’a gitme sebebini yazdı: Anlatılanlar ilginç

      Fatih Altaylı, CHP’nin SADAT’a gitme sebebini yazdı: Anlatılanlar ilginç

      Erken seçim yoksa şimdi ne yapacak?

      Erken seçim yoksa şimdi ne yapacak?

      Özel güvenliğe 31 milyar TL

      Özel güvenliğe 31 milyar TL

    • Yaşam
      Ruhun miskin hastalığı: Can sıkıntısının kısa tarihi

      Ruhun miskin hastalığı: Can sıkıntısının kısa tarihi

      Tek odalı evde yaşıyor: Komşular verirse yiyorum, yoksa aç yatıyorum

      Tek odalı evde yaşıyor: Komşular verirse yiyorum, yoksa aç yatıyorum

      17 can gitti tek tutuklu yok

      17 can gitti tek tutuklu yok

      Gençler AKP kıskacı altında

      Gençler AKP kıskacı altında

    • Türkiye
      Üreticiler perişan

      Üreticiler perişan

      Çöpün ithal edenden başkasına faydası yok

      Çöpün ithal edenden başkasına faydası yok

      Tek odalı evde yaşıyor: Komşular verirse yiyorum, yoksa aç yatıyorum

      Tek odalı evde yaşıyor: Komşular verirse yiyorum, yoksa aç yatıyorum

      Muhalefetin önergelerini haberleştiren gazeteciler ifadeye çağrıldı, Basın İlan Kurumu da savunma istedi

      Muhalefetin önergelerini haberleştiren gazeteciler ifadeye çağrıldı, Basın İlan Kurumu da savunma istedi

    • Dünya
      Hollanda'da ev sahiplerine kira sınırlaması getirilecek

      Hollanda'da ev sahiplerine kira sınırlaması getirilecek

      Gerçek dışının karşısındaki güç: Sevgi

      Gerçek dışının karşısındaki güç: Sevgi

      Maymun çiçeği virüsü: Nedir, nasıl bulaşır, tedavisi var mıdır?

      Maymun çiçeği virüsü: Nedir, nasıl bulaşır, tedavisi var mıdır?

      Zafer kadınların

      Zafer kadınların

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      Gerçek dışının karşısındaki güç: Sevgi

      Gerçek dışının karşısındaki güç: Sevgi

      Saltanat ve Hilâfet Dîninde Muhâlefet Düşmanlığı (2)

      Saltanat ve Hilâfet Dîninde Muhâlefet Düşmanlığı (2)

      Geldikleri gibi gidecekler! Geldikleri gibi gidecekler! Geldikleri gibi gidecekler!

      Geldikleri gibi gidecekler! Geldikleri gibi gidecekler! Geldikleri gibi gidecekler!

      Bir çöküşün kısa öyküsü…

      Bir çöküşün kısa öyküsü…

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Ataol Behramoğlu: İsyanım yaşam düşmanlığına

      Ataol Behramoğlu: İsyanım yaşam düşmanlığına

      Antikapitalist Müslümanlar 1 Mayıs yürüyüşleri (2012-2019)

      Antikapitalist Müslümanlar 1 Mayıs yürüyüşleri (2012-2019)

      İl il 8 Mart eylem ve etkinlikleri

      İl il 8 Mart eylem ve etkinlikleri

      Türk Tabipleri Birliği acil önlem çağrısı yaptı, tarih verdi: Talepleri karşılanmazsa iş bırakacaklar

      Türk Tabipleri Birliği acil önlem çağrısı yaptı, tarih verdi: Talepleri karşılanmazsa iş bırakacaklar

    • Fotoğraf & Karikatür
      Uykusuz'dan 'Barınamayanlar' kapağı: Metroya yakın bankı kapmışsın

      Uykusuz'dan 'Barınamayanlar' kapağı: Metroya yakın bankı kapmışsın

      Uygarlaşamayacak Olan Bir Acemi ''Bubi (David Hoyan)''

      Uygarlaşamayacak Olan Bir Acemi ''Bubi (David Hoyan)''

      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      Nail Payza Ölümünün 25. Yılında baskı resimleri ile Galeri Selvin Nişantaşı’nda

      ABD’nin BM Daimi Temsilcisinden Filistin ve İsrail’e görüşmeleri başlatma çağrısı

      ABD’nin BM Daimi Temsilcisinden Filistin ve İsrail’e görüşmeleri başlatma çağrısı

    • Kitap & Dergi
      Saklı ve görünen lezzetler

      Saklı ve görünen lezzetler

      Bana siyasi iklimi söyle sana dolandırıcılık icat edeyim

      Bana siyasi iklimi söyle sana dolandırıcılık icat edeyim

      Koralı Okuyucusuyla Buluştu

      Koralı Okuyucusuyla Buluştu

      İlkokul öğretmeninden Tayyip'e son ders...

      İlkokul öğretmeninden Tayyip'e son ders...

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

Besim F. Dellaloğlu

Besim F. Dellaloğlu

Toplumu yeniden üretmek

Mayıs 27, 2021 Alıntı Yazılar 0 yorum

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Her şeyi ekonomik büyümeye indirgemek, ekonomik büyüme için bile yeterli bir strateji değildir. Sadece maddi altyapıya yatırım yaparak bir ülke kalkınamaz.

Türkiye’nin en önemli sorunu ürettiğinden daha fazla tüketiyor olmasıdır. Üstelik bu, kuşaklar boyunca devam edegelen bir olgudur. İşin önceliği elbette ekonomidir ve bunu en tipik göstergesi her yıl tekrarlanan cari açıktır, birikmiş borçlardır. Ama ürettiğinden daha fazla tüketiyor olmak sadece ekonomik bir mesele değildir. Hatta ekonomik üretimsizlik çok daha derin, yapısal bir toplumsal özelliğin sadece bir tezahürüdür. Türkiye toplumu epey bir zamandır kendini düzenli bir biçimde daha kaliteli olarak üretmekte ciddi sancılar çekmektedir.

Toplumun kendini asgarî bir kalitede düzenli bir biçimde yeniden üretememesinin bence en temel nedenlerinden biri, önceliklerin yanlış belirlenmiş olmasıdır. Tipik bir modernleşme toplumu olma alameti olan acilcilik, hızlı kalkınmacılık, hep bir menzile yetişme paniği aslında yeniden üretimde ekonomik büyümeyi öncelikli kılmıştır zihniyetsel olarak. Yani önce Türkiye iktisadî olarak kalkınacak, kişi başına düşen GSMH belli bir seviyeye gelecek, ancak ondan sonra eğitim, kültür, sanat gibi “garnitür” konuların kıymeti bilinecektir.

Oysa ister bir hayranlık konusu ya da bir nefret nesnesi olarak referans alınan Avrupa tecrübesi bu şekilde kalkınmamış; modernlik ve medeniyeti böyle üretmemiştir. Avrupa, Rönesans’tan itibaren önce bir Edebiyat Cumhuriyeti ya da geniş bir kültürel kamusal alan üretmiştir. Politik ulus-devlet ve ekonomik kalkınma bu kültürel temel üzerinde gerçekleşmiştir. Başka bir biçimde söylersem Avrupa tecrübesi sözel olanı, sayısal olanın önünde tutmuştur genellikle.

Avrupa dediğimizde pek çoğumuzun ilk aklına gelen Sanayi Devrimi’dir. Oysa Sanayi Devrimi bir neden olmaktan çok, bir sonuçtur. Bugünkü Avrupa’yı mümkün kılan daha çok Matbaa Devrimi ve onun Rönesans ile çakışmasıdır. Aslında kitap ilk sanayi ürünüdür ve öncelikle Edebiyat Cumhuriyeti’nin, sonra da ulus-devletin arkasında o vardır. Yani Sanayi Devrimi’ni de, modern ulus-devleti de üretecek kişileri işte bu kültürel kamusal alan inşa etmiştir.

Osmanlı-Türkiye tecrübesinin merkez/çevre, iktidar/muhalefet tüm katmanlarıyla bazı dozaj farkları göz ardı edildiğinde bu konudaki yaklaşımları benzerdir. Belki de III. Selim’den beridir modernleşme hikâyemiz aslında sayısal olanı sözel olana öncelemenin hikâyesidir. Dolayısıyla bu sözel/sayısal dengesi meselesinin Türkiye’nin kendini yeniden üretimde kuşaklarıdır asgarî kaliteyi üretememesinin temeli olarak değerlendirilebileceğini düşünüyorum.

Her şeyi ekonomik büyümeye indirgemek, ekonomik büyüme için bile yeterli bir strateji değildir. Sadece maddi altyapıya yatırım yaparak bir ülke kalkınamaz. Ekonomik kalkınma için bile öncelikle kaliteli yurttaş, dolayısıyla kaliteli toplum üretmeyi becerebilmek gerekir. Yani kaliteli yurttaşlardan oluşan, kaliteli toplumların daha zengin olmaları eşyanın tabiatına uygundur. Sanılanın aksine, kalite zenginliğin bir türevi değildir, zenginlik kalitenin bir türevidir.

Dolayısıyla, bu konuda gündelik siyasetin bileşenlerinin ya da mevcut ideolojilerin arasında bir tercih yapmak kadar, toplumsal zihniyette neredeyse genetikleşmiş doğru bilinen yanlışları tespit etmek de önemlidir. Yapısal sorunlarla sadece gündelik siyasetin terminolojisiyle baş etmek pek mümkün değildir. Bu konu neredeyse III. Selim’den beri Osmanlı-Türkiye tecrübesinin genetik bir sorunudur. Sorunun farkına varmak, çözümüne girişebilmenin öncelikli koşuludur.

Bu meselenin kronik boyutu büyük ölçüde işte bu minvaldedir. Modernleşme hikâyemizin en ciddi stratejik hataları Müfredat ve Maarif alanında vuku bulmuştur. Ancak meselenin kronik boyutu yanında bir de akut denebilecek yönleri vardır. Akut derken kastım meselenin Türkiye tarihinin en azından benim bizzat şahit olduğum bölümündeki görünümüdür. Akut açıdan bu kendini yeniden üretememenin giderek bir tür kitlenmeye yol açtığı bile söylenebilir.

Ömrühayatım esasındaki veriler ışığında sözünü ettiğin kitlenme konusunda en önemli dönemecin 12 Eylül 1980 olabileceğini düşünüyorum. Gazete Duvar’da daha önce yazdığım “Bir 12 Eylül Muhasebesi” yazısında ifade etmiştim, 12 Eylül ile birlikte bu ülkenin en iyi yetişmiş gençlerini toplumsal envanterinden düştüğünü. Neredeyse bir savaş etkisi yaptı 12 Eylül toplumsal olarak. Bu yazının terminolojisiyle söylersem, en kaliteli üretimi olan gençleri, ülkenin hamuruna katkılarını içselleştiremeden gömmüştür.

Ondan sonra da zaten üretim/tüketim dengesinin yakası hiçbir zaman bir araya gelmedi. 1980’lerin neo-liberal dalgalarıyla birlikte de ülkenin temel motivasyonu zaten üretmeden tüketmek şekline büründü. 28 Şubat olduğunda Türkiye’de yurttaş başına düşen okulda geçirilen süre 3.6 yıldı. Bugün bu rakam 6’nın üzerine çıktı. Ancak Avrupa’ya baktığımızda ortalamanın 10’un üzerinde olduğunu görüyoruz. Yani Türkiye kaliteli yurttaş üretmekte sistematik bir biçimde zorluk çekiyor. Üstelik bu söz ettiği meselenin sadece niceliksel boyutu. Niteliksel açıdan bakarak bu süreler zarfında çocuklara, gençlere nasıl bir yükleme yapıldığını da sorabiliriz. Bu açıdan durumun daha az vahim olduğunu söylemek de mümkün değil. Umarım ileride beni gerçekten çok üzen bu “nitelik” meselesini ele alacak mecalim olur.

  • Kaynak DUVAR

Yorum Bırak Cancel reply

İlgili Haberler

Alıntı Yazılar

Çerkesler ne istiyor?

Hem diaspora hem anavatanda sınırlı kalan anma etkinlikleriyle Çerkesler, Çarlık Rusyası’nın...
Alıntı Yazılar

Genç seçmende CHP+HDP’nin oyu yüzde 46

Sevgili dostlar,      Her siyasi parti lideri, “Gelecek...
Alıntı Yazılar

Kürtçenin kelepçesi çözülecek

Sevgili dostlar,      Bu ülkede Türklerden sonra en...

Zaman Akışı

May 21 11:18
Türkiye

Üreticiler perişan

May 21 11:09
Ekonomi

5,7 trilyon lira borç 23 milyon icralı

May 21 10:58
Dünya

Hollanda’da ev sahiplerine kira sınırlaması getirilecek

May 21 09:00
Türkiye

Çöpün ithal edenden başkasına faydası yok

May 21 08:55
Sağlık

Dünya gündemine oturan ‘maymun çiçeği’ hastalığı hakkında neler biliniyor?

May 21 08:37
Emek

ADANA TARIM PLATFORMU KURULDU

May 21 07:37
Fikir & Yazı

Gerçek dışının karşısındaki güç: Sevgi

May 20 20:19
Fikir & Yazı

Saltanat ve Hilâfet Dîninde Muhâlefet Düşmanlığı (2)

May 20 15:10
Yaşam

Ruhun miskin hastalığı: Can sıkıntısının kısa tarihi

May 20 14:08
Bilim & Teknoloji

İnsan Kanı: Kanımız Ne Renktir? Kan Aslında Mavi Renkte mi?

May 20 14:05
Sosyoloji

İyi Niyet İlkesi: İnsanların Argümanlarını İyi Niyetle Yorumlamak Neden Önemlidir?

May 20 13:51
Felsefe

Belirsizlik, Kaos ve Yazgı

May 20 13:39
Ekonomi

Kirasını yasal artışa göre yatırdı: Eşyalarıyla birlikte sokakta kaldı

May 20 12:55
Dünya

Maymun çiçeği virüsü: Nedir, nasıl bulaşır, tedavisi var mıdır?

May 20 12:50
Yaşam

Tek odalı evde yaşıyor: Komşular verirse yiyorum, yoksa aç yatıyorum

May 20 12:15
Politika

Pervin Buldan, Kürtçe yasağına ‘Dar Hejiroke’ şarkısını canlı yayında söyleyerek tepki gösterdi

May 20 11:43
Politika

Fatih Altaylı, CHP’nin SADAT’a gitme sebebini yazdı: Anlatılanlar ilginç

May 20 11:41
Ekonomi

Açlık kapıyı çalıyor

May 20 11:39
Politika

Erken seçim yoksa şimdi ne yapacak?

May 20 11:37
Dünya

Zafer kadınların

May 20 10:14
Ekonomi

Art arda gelen zamlar, Kemal Sunal filmindeki repliği hatırlattı: “Çaya, şekere zam, zama zam”

May 19 18:07
Türkiye

Muhalefetin önergelerini haberleştiren gazeteciler ifadeye çağrıldı, Basın İlan Kurumu da savunma istedi

May 19 11:54
Yaşam

17 can gitti tek tutuklu yok

May 19 11:46
Türkiye

Cumhur İttifakı, salgın nedeniyle çıkarılan mahkumların cezaevi iznini uzatma hazırlığında

May 19 11:41
Türkiye

TÜİK’in verilerinde derin SGK çelişkisi

May 19 11:39
Ekonomi

Hasat başlıyor fiyat ortada yok

May 19 11:37
Politika

Özel güvenliğe 31 milyar TL

May 19 11:31
Türkiye

Milyarlar kaçırıldı

May 19 11:25
Yaşam

Gençler AKP kıskacı altında

May 19 11:24
Türkiye

Aynı ruhla yeniden yola çıkmak…

  • Fikir & Yazı
  • Eylem & Etkinlik
  • Fotoğraf & Karikatür
  • Kitap & Dergi
  • Belgesel & Film
  • Müzik & Video
  • Yukarı Dön