Toplumsal Bilincin İnşası ve Ahlaki Niteliğin Önemi

Toplumsal Bilincin İnşası ve Ahlaki Niteliğin Önemi

Ocak 10, 2025 Fikir & Yazı 0 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest
Fuat SÜRMELİ
Toplumların düşünce yapıları, ahlaki değerleri ve bilinç düzeyleri, onların hem bireysel hem de kolektif yaşamlarını belirleyen temel unsurlardır. Ancak bugün, birçok toplumun özellikle bizim coğrafyamızda ciddi bir düşünce, ahlak ve bilinç sorunu yaşadığı açıktır. Bu sorunlar, yalnızca bireysel yaşamları değil, toplumsal yapıları, siyasal ve kamusal alanları da doğrudan etkilemektedir. Bu yazıda, bilinçli bir toplum oluşturmanın neden önemli olduğu, bu yolda karşılaşılan engeller ve çözüm yolları ele alınacaktır.
Geleneksel ve Kategorik Düşünce Yapısı
Toplumumuzun büyük bir kesimi, geleneklerin ve göreneklerin sorgulanmadan kabul edildiği, eleştirinin genellikle bastırıldığı bir düşünce yapısına sahiptir. Bu yapı, bireylerin hakikati tüm boyutlarıyla konuşmasını engellemekte, sorgulamayı ve analitik düşünceyi dışlamaktadır. Oysa bireylerin ve toplumların sağlıklı bir şekilde gelişmesi, hakikatin cesurca konuşulabildiği bir düşünsel atmosfere bağlıdır. Eleştiriye hayat hakkı tanımayan toplumlar, yalnızca geçmişin prangalarına mahkûm olmaz, aynı zamanda geleceğe dair umutlarını da yitirirler.
Bu bağlamda, geleneksel ve kategorik düşünce yapısı, bireyleri varoluşsal kaygılardan, sorgulamalardan ve sorumluluklardan uzak tutar. Bu durum, toplumun düşünce hayatında bir “soluk kesilmesine” yol açar. Soluk almayan, yani düşünen, sorgulayan, analiz eden bireylerden oluşmayan bir toplum, felsefi idraki ve bilgelik bütünlüğünü kaybeder. Bu kayıp, yalnızca bireysel bir zayıflık değil, aynı zamanda toplumsal bir felaketin habercisidir.
Bilinç ve Ahlak Eksikliği
Ahlak, bireylerin ve toplumların yönünü belirleyen bir pusula gibidir. Ancak bugün, ahlakın göreli hale gelmesi ve çıkar ilişkilerine indirgenmesi, toplumsal yapının en temel taşlarını yerinden oynatmaktadır. Toplumumuzda, ahlaki bağımsızlıktan uzaklaşan bireyler ve gruplar, çıkar ve iktidar mücadelesini hayatlarının merkezine koymuş durumdadır. Bu durum, hem bireysel onur ve haysiyetin, hem de toplumsal birlik ve beraberliğin zedelenmesine neden olmaktadır.
Ahlaki özgürlüğe sahip bireyler, çıkar ve iktidar imtiyazlarına tenezzül etmezler. Onlar, onurlu bir duruşa, sağlam bir omurgaya ve yüksek bir bilince sahiptir. Ancak bu tür bireyler, toplumun geneline oranla bir azınlık oluşturur. Bu azınlık, toplumun tamamını bozulmaktan kurtaramasa da, onun ayakta kalmasını sağlar. Dolayısıyla, toplumun sürdürülebilir bir şekilde var olabilmesi için bu tür bireylerin sayısının artırılması, bir başka deyişle bilinç ve ahlak yoğunluğunun artırılması gerekmektedir.
Nitelik Yoksulluğu ve Toplumsal Kaos
Bugün toplumumuzun sosyolojik panoramasına baktığımızda, nitelik yoksulluğunun bir dizi başka sorunu beraberinde getirdiğini görüyoruz. Nitelik yoksulluğu, bilgelik yoksulluğunu; bilgelik yoksulluğu, anlam yoksulluğunu; anlam yoksulluğu ise suç oranlarının artışını ve toplumsal dejenerasyonu doğuruyor. Bu zincirleme sorunlar, yalnızca bireylerin değil, toplumun bütününün huzursuz, bunalımlı ve stresli bir hayat sürmesine yol açıyor.
Nitelik ve ahlak yoksunluğu, aynı zamanda liderlik mekanizmalarını da etkiliyor. Bugün birçok liderin, toplumun niteliklerini artırmak yerine, partizanlık sayılarını artırmaya çalıştığını görmekteyiz. Oysa sağlıklı bir toplum, liderlerinin nitelikli ve ahlaklı bireylerden oluşmasını gerektirir. Nitelikli liderlik, yalnızca bireylerin değil, aynı zamanda kurumların da ahlaki bir yapıya sahip olmasını sağlar.
Eleştirel ve Analitik Düşüncenin Önemi
Toplumun en büyük çıkmazlarından biri, analitik ve eleştirel düşünceye olan ilgisizliktir. Tek akla, tek yoruma, tek analize bağlı bir toplum, yenilikten, değişimden ve dönüşümden uzak kalır. Analitik ve eleştirel düşünceye sahip olmayan bireyler, entelektüel zenginliklere, üretken projelere ve niteliklere ihtiyaç duymazlar. Bu durum, yalnızca bireylerin değil, toplumun tamamının durağanlaşmasına ve bağnazlaşmasına yol açar.
Oysa bir toplumun gelişebilmesi için analitik ve eleştirel düşüncenin teşvik edilmesi gerekir. Bu düşünce yapısı, bireylerin sadece var olanı sorgulamasını değil, aynı zamanda yeniyi inşa etmesini sağlar. Ancak bunun gerçekleşebilmesi için, eğitim sisteminden kültürel yapılara kadar her alanda köklü değişimlerin yapılması gerekmektedir.
Sonuç ve Çözüm Önerileri:
Toplumumuzun içine düştüğü düşünce, ahlak ve bilinç sorunlarından kurtulması için birkaç temel adım atılması gerekmektedir:
1. Eleştirel Düşünce Eğitimi: Eğitim sistemine eleştirel ve analitik düşünceyi teşvik eden dersler eklenmeli, bireylerin sorgulama ve analiz yetenekleri geliştirilmelidir.
2. Ahlaki Değerlerin Yeniden İnşası: Ahlaki değerler, çıkar ilişkilerinden bağımsız bir şekilde yeniden tanımlanmalı ve toplumun tüm kesimlerine benimsetilmelidir.
3. Nitelikli Liderlik: Topluma liderlik eden bireylerin niteliklerinin artırılması için mekanizmalar oluşturulmalı, liyakate dayalı bir sistem inşa edilmelidir.
4. Kültürel Reformlar: Kültürel yapılar, bireylerin bilinç ve bilgelik düzeylerini artıracak şekilde yeniden tasarlanmalıdır.
5. Toplumsal Diyalog: Hakikatin tüm boyutlarıyla konuşulabildiği bir toplumsal diyalog ortamı oluşturulmalıdır.
Toplumlar, bilinçli bireylerden oluşur. Bireylerin bilincini artırmadan, toplumu değiştirmek mümkün değildir. Bu nedenle, bireylerin ve toplumun bilinç düzeyini artırmak için yapılan her çaba, daha iyi bir gelecek için atılmış bir adım olacaktır.
_______________________________________________________

Fuat Sürmeli – Yazar, Araştırmacı ve Düşünür

Fuat Sürmeli, hayatını düşüncenin ve kalemin gücüne adamış bir yazar ve araştırmacıdır. Bursa’nın kültürel zenginlikleri içinde büyüyen Sürmeli, eğitimini Bursa Gemlik Lisesi ve Hasan Ali Yücel Lisesi’nde tamamlamış, ardından Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olmuştur.

Yazın dünyasına olan ilgisi ve tutkusu, Fuat Sürmeli’yi edebiyat ve düşünce dünyasının derinliklerine taşımıştır. “Solgun Yapraklar” adlı kitabıyla okurlarına, insan ruhunun ve yaşamın ince ayrıntılarına dair etkileyici bir pencere açmıştır. Ayrıca, birçok dergi ve kitap çalışmasında yer alarak, edebiyat dünyasında geniş bir iz bırakmıştır.

Fuat Sürmeli’nin entelektüel ilgi alanları oldukça geniştir. Felsefe, bilim, edebiyat, sosyoloji, din, antropoloji, siyaset ve politika üzerine yaptığı derin araştırmalarla, okuyucularını bilgi ve düşünceyle zenginleştirmeye devam etmektedir. Bugün, Biga Çarşamba Postası Gazetesi’nde yazılarıyla düşünce dünyasına katkıda bulunmakta ve okurlarıyla düzenli olarak buluşmaktadır.

Sürmeli’nin eserleri ve yazıları, bireyin dünyayı ve kendini sorgulamasına rehberlik ederken, aynı zamanda okuyucularını derin düşüncelere sevk eden bir davet niteliğindedir.

Hayatını ailesine, düşünmeye, yazmaya ve üretmeye adayan Fuat Sürmeli, hem yerel hem de evrensel meseleleri ele alan yazılarıyla, okuyucularına her zaman yeni bir perspektif sunmayı hedeflemektedir. Bursa’da yaşamını sürdüren Sürmeli, evli ve üç çocuk babasıdır.

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler