Küresel merkez bankalarının yükselen enflasyonla mücadele etmek için faiz artırımlarını sürdürdükleri ortamda, küresel piyasalar banka iflaslarıyla sarsılıyor. Peki Silikon Vadisi Bankası’ndan Credit Suisse’e uzanan kriz nasıl başladı? İşte detaylar…
ABD merkezli Silicon Valley Bank (Silikon Vadisi Bankası- SVB) ve Signature Bank’ın iflasının ardından küresel piyasalarda ‘Yeni bir 2008 krizi mi geliyor?’ endişesi hüküm sürüyor. Dünyanın en büyük bankalarından biri olan İsviçre bankası Credit Suisse AG’nin hisselerinin piyasalardaki ‘kriz paniğiyle’ birlikte dün yüzde 30’a yakın değer kaybetmesinin ardından İsviçre Finansal Piyasalar Düzenleme Kurulu (FINMA) ve İsviçre Merkez Bankası (SNB) ortak bir açıklama yaptı.
54 MİLYAR DOLAR BORÇLANDI
Açıklamada, “Bankacılık sistemi için önem arz eden bankalara ihtiyaç duydukları sermaye ve likidite desteğinin sağlanacağının” altı çizildi. Gerekli olması durumunda Credit Suisse AG’nin SNB’den borçlanabileceği belirtilen açıklamanın ardından, Credit Suisse de bir açıklama yaptı. Banka, İsviçre Merkez Bankası’ndan 50 milyar İsviçre frangına (yaklaşık 1 trilyon Türk Lirası) yakın borçlanacağını duyurdu.
Yatırımcıların güvenini sarsan bir dizi skandalın ardından imajını düzeltmeye çalışan Credit Suisse Yönetim Kurulu Başkanı Axel Lehmann dün yaptığı açıklamada banka için “devlet yardımının söz konusu olmadığını” söylemişti.
ABD HAZİNE BAKANLIĞI: AVRUPALI ORTAKLARIMIZLA TEMAS HÂLİNDEYİZ
ABD merkezli Silicon Valley Bank ve Signature Bank’ın iflaslarının ardından, küresel piyasalarda krizin bankacılık sistemine yayılması endişesinin önüne geçmek isteyen ABD Hazine Bakanlığı, Credit Suisse AG’nin durumunun yakından takip edildiğini ve Avrupalı ortaklarıyla temas hâlinde olduklarını açıkladı.
Avrupa Merkez Bankası ise euro bölgesindeki bankalara Credit Suisse’in sistem üzerindeki etkisini ölçmek üzere stres testi uyguladı ve Credit Suisse’in sorunlarının sistemik olmaktan çok ‘bankaya özel’ sorunlar olduğu sonucuna varıldığını duyurdu.
GÖZLER AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ KARARINDA
Uzmanlar, gelişmeler ışığında FED’in gelecek hafta faiz artırmayarak parasal sıkılaşma dönemine son verme ihtimalini konuşmaya başlarken bugün Avrupa Merkez Bankası’nın açıklayacağı faiz kararıyla ilgili beklentilerin yön değiştirmeye başlaması dikkat çekti. Öte yandan FED’in ABD merkezli orta ve küçük ölçekli bankalara ilişkin daha katı kurallar ve denetim mekanizmaları getirmeyi planladığı konuya yakın kaynakların aktardığı bilgiler arasında.
NE OLMUŞTU?
ABD’nin en büyük 16’ıncı bankası Silicon Valley Bank (SVB) startup teknoloji şirketlerini fonlamasıyla dikkat çekiyor ve yerel mevduat bazında Silikon Vadisi’nin en büyük bankası olarak biliniyordu. Pandemi döneminde teknoloji şirketlerinin elde ettikleri aşırı kârlar SVB’deki mevduatların da önemli ölçüde artmasını sağladı.
PANDEMİDEKİ AŞIRI KÂRLAR FAİZ ARTIŞLARIYLA KAYBA DÖNÜŞTÜ
Bunun üzerine, uzun vadeli ABD hazine kağıtlarına ve ABD hükümetinin garantisi altındaki ipotekli tahvillere yönelen SVB, ABD Merkez Bankası’nın (FED) enflasyonu düşürmek için faiz artırımlarına gitmesi ve tahvil faizlerinin yükselmesi ile birlikte 21 milyar dolarlık tahvil pozisyonunu 1.8 milyar dolar zararla kapattı ve 2 milyar doların üzerinde sermaye artırımına gideceğini duyurdu.
2008’DEN BU YANA BATAN EN BÜYÜK BANKALARDAN BİRİ
Girişim sermayesi yatırımcılarının şirketlere paralarını SVB’den çekmelerini tavsiye etmesi üzerine bankanın vadeli piyasadaki kayıpları derinleşerek yüzde 80’e ulaşınca borsadaki işlemleri askıya alındı. Ardından Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) 10 Mart’ta piyasalarda kayıplara neden olan SVB’ye kayyım atandığını duyurdu ve böylece 2008 küesel ekonomik krizinden bu yana ABD’de batan en büyük bankalardan biri olarak kayıtlara geçti.
‘KURTARMAYACAĞIZ’ AÇIKLAMASI SONRASI BİR İFLAS DAHA
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın SVB’yi kurtarmayacaklarını ancak krizin sağlam banklara sıçramaması için çalışacaklarını açıklaması üzerine küçük ve orta ölçekli bankaların geleceğine dair oluşan endişeler giderilemedi ve bir kayyım haberi daha geldi. New York Finansal Hizmetler Departmanı’ndan (DFS) yapılan açı klamada, FDIC tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyım atandığı duyuruldu. (DIŞ HABERLER)
