Gazze’ye yardım götüren gemilere saldıran İsrail askerleri ve hükümet yetkililerinin, Türk Ceza Kanunu (TCK)’na göre yargılanabilmesi için Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in savcılardan soruşturma talebinde bulunması gerekiyor. İzmir ve Diyarbakır gibi yerlerde saldırı sebebiyle İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Savunma Bakanı Ehud Barak ve eylemi gerçekleştiren diğer şüpheliler hakkında başsavcılıklara suç duyurusunda bulunulmuştu. Hukukçular, Netanyahu ve Barak’ın gıyaben yargılanmasının mümkün olduğunu söylüyor. Bunun için de TCK’nin 13. maddesine göre hareket edilmesi gerektiğini, Bakan Ergin’in talebi üzerine Türkiye’de yargılama yapılabileceğini söylüyor.
TCK’nin 13. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendine göre deniz, demir ve hava yolu ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması ya da bu araçlara karşı işlenen zarar verme suçlarının Türkiye’de yargılanacağını belirten emekli Savcı Gültekin Avcı, bunun için Adalet Bakanı’nın talepte bulunması gerektiğini vurguladı. Sözkonusu maddeye göre Türk savcılarının soruşturma yapmaya yetkili olduğuna dikkat çeken Avcı, “Birinci dereceden sorumlu, silsile içinde görev alan tüm İsrailli yetkililer, askerler ve siyasiler hakkında soruşturma açılabilir. Dünyanın neresinde işlenirse işlensin, failleri Türk kanunlarınca cezalandırılır. Savcıların soruşturmaya doğrudan başlaması mümkün değil, Adalet Bakanı’nın talepte bulunması gerekir.” dedi. Avcı, hayatını kaybedenlerle ilgili ise Türk yargısının yetkisi olmadığını, bunun uluslararası mahkemelerde görülmesi gerektiğini kaydetti.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Veli Özer Özbek ise soruşturmanın İsrail makamları tarafından yapılması yönünde bir meyil gördüğünü belirtti. Bunun için Türkiye’nin, iç hukuk kuralları çerçevesinde değerlendirme yaparak uluslararası alanda harekete geçmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Özbek, aksi halde oldu bittiye getirilip Türk vatandaşlarının, Türkiye’de cezalandırılması gereken bir eylemden dolayı bir başka ülkede yargılanması gibi bir durum ortaya çıkabileceğini belirtti. Özbek, bunun da Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenlik yetkisinin ağır bir şekilde ihlâli anlamına geleceğini ifade etti. Mülkilik ilkesinin kabul edilmesinin altında, ülkelerin millî egemenlik yetkilerinin yattığını hatırlatan Dekan Yardımcısı Özbek, “TCK’nin 9. maddesine göre Türkiye’de işlenmiş bir suçtan dolayı yabancı bir ülkede hüküm verilmiş olan kimse, Türkiye’de yeniden yargılanır. İsrail, bu kişileri yargılasa bile Türkiye’ye geldiklerinde yeniden yargılanmaları gerekir. Türkiye’nin bu kişilerin iadesi konusunda hemen harekete geçmesi lazım.” diye konuştu. Prof. Dr. Veli Özer Özbek, İsrail Başbakanı Netanyahu ve Savunma Bakanı Barak’ın yargılamasının ise mümkün olmayacağını, ancak komutan ve askerlerin yargılamanın mümkün göründüğünü anlattı.
DEÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Karakoç da TCK’ye göre İsraillilerin bu saldırı ve cinayet suçlarını Türkiye’de işlemiş sayıldığına dikkat çekti. Suçluların Türkiye’de olmamasından dolayı yargılamada birtakım sıkıntılar oluşabileceğini vurgulayan Dekan Karakoç, gıyaben yargılanabileceklerini belirtti. Yargılamaların, İsrail’in dünya kamuoyunda kınanmasına ve yalnızlaştırılmasına katkı sağlayacağına inandığını ifade eden Prof. Dr. Karakoç, “İsrailliler, Türkiye’de gıyablarında yargılanacak. Derdest edip Türkiye’ye getirmeniz mümkün değil. Suçluyu karşınıza çıkaramayacaksınız. Bu gelişmeler, uluslararası ceza mahkemesinde yargılama süreci başlatabilir. İsrail’in yaptığı kendine dönüyor. İsrail, şimdiye kadar hiç bu kadar kınanmamıştı.” dedi.
CİHAN
