DİSK-AR, TİS dışında kalan işçi sayısının 841 bin artarak 15 milyona çıktığını açıkladı. 616 bin sendikalı da TİS kapsamı dışında. İşçilerin bu güvenceden mahrum kalmasının nedeni ise Çalışma Bakanlığı’nın uygulamaları.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) salgın döneminde toplu iş sözleşmelerinin kapsamına yönelik hazırladığı bülteni kamuoyuyla paylaştı. Buna göre salgınla birlikte toplu iş sözleşmesi (TİS) kapsamı dışında kalan işçi sayısı 841 bin artarak 15 milyona yükseldi. Bültende toplu iş sözleşmelerinin işçinin güvencesi olduğuna vurgu yapılırken gerilemenin nedeni olarak ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın uygulamaları gösterildi.
İŞÇİLERİN YÜZDE 90,5’i TİS KAPSAMI DIŞINDA
Covid-19 salgınının TİS kapsamını olumsuz yönde etkilediği aktarılan raporda şöyle dendi: “2019’da salgın öncesinde TİS kapsamındaki işçilerin sayısı 1 milyon 506 bin 482 iken salgının yoğun olarak görüldüğü 2020’de TİS kapsamı 1 milyon 382 bin 880’e geriledi. 2021 yılında ise geciktirilen kamu taşeron toplu iş sözleşmelerinin imzalanmasıyla toplu iş sözleşmelerinden yararlanan sendika üye sayısı 1 milyon 573 bin 494 oldu.” TİS imzalama yetkisi alan sendikalara üye işçi sayısında artış yaşansa da TİS imzalamayan sendikalar da mevcut. Buna göre 616 bin sendikalı işçinin toplu iş sözleşmesi yok. 2019’da sendika üyesi işçilerin yüzde 21,4’ü TİS kapsamı dışındayken, 2020’de sendikalı işçilerin yüzde 33,2’si TİS kapsamı dışında kaldı. 2021’de ise bu oran yüzde 28,1 olarak gerçekleşti.
ÖZELDE SENDİKALAŞMA ORANI YÜZDE 5,5
Bültende şu ifadelere yer verildi: “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından yayımlanan sendikalaşma istatistiklerine göre Ocak 2022 döneminde sendikalı işçi sayısı 2 milyon 189 bin 645 kişi, sigortalı işçi sayısı ise 15 milyon 294 bin 362’dir. Böylece Ocak 2022 döneminde resmi sendikalaşma oranı yüzde 14,32’dir. Yalnızca kayıtlı işçiler hesaba katıldığında sendikalaşma oranı yüzde 14,3 iken kayıt dışı işçilerin de hesaba katıldığı fiili sendikalaşma oranı yüzde 13,3’e düşmektedir. Türkiye’de toplu iş sözleşmesi kapsamındaki sendika üyelerinin, oranı genel olarak yüzde 9,5, özel sektörde ise yüzde 5,5’tir. Kamu sektöründeki yüksek sendikalaşma oranı nedeniyle toplam toplu iş sözleşmesi kapsama oranı yüzde 9,5 olarak görünse de özel sektörde vahim bir tablo söz konusudur.”
SALGINLA YIPRANAN İŞÇİ SENDİKAYA YÖNELDİ
Bültende Covid-19 salgını döneminde sendikalı işçilerin sayısı kâğıt üzerinde artarken TİS kapsamındaki işçi sayısında önemli bir gerileme yaşandığı aktarıldı. Sendikalı işçi sayısının artmasındaki bir neden olarak da Covid-19’un işçiler üzerindeki yıkıcı etkisi ve bu dönemde yaşanan iş ve gelir üzerindeki kayıpları sonucu sendikalaşmaya olan taleple açıklandı.
Bültende şu ifadelere yer verildi: “Ayrıca kamuda taşeron işçilerin toplu iş sözleşmelerinin imzalanması sendika üye sayısını artırmıştır. Ancak gerçek sendikal koruma anlamına gelen toplu iş sözleşmesi kapsamında ise önemli bir düşüş yaşanmıştır. Toplu iş sözleşmesi kapsamının sendikalaşma oranından düşük olmasının temel nedeni yasalar nedeniyle sendikaların örgütlendikleri halde toplu iş sözleşmesi yetkisi alamamalarıdır.”
