Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 12 Eylül’de yapılacak referanduma yönelik propaganda ve yasaklara ilişkin esasları belirledi.
Resmi Gazete’de yayımlanan YSK kararında Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasında uygulanacak seçim yasaklarını belirlemek üzere oluşturulan komisyonun raporuna göre, halkoylaması döneminde, genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesislerde her türlü propaganda çalışması yapılması ve parti bürosu kurulması yasak olacak.
Seçim takviminin başlangıcından itibaren seçim propagandasının sona erdiği ana kadar hoparlörle propaganda halkın huzur ve rahatını bozmamak ve 298 sayılı Kanunun 50. maddesinin son fıkrası hükümlerine uymak şartıyla serbest bulunacak.
5 Eylül Pazar gününe kadar siyasi propaganda amaçlı açık ve kapalı yer toplantılarının 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun hükümlerine tabi kılınacak.
5 Eylül Pazar gününde başlayan serbest propaganda süresi içinde ilçe seçim kurullarınca gösterilecek açık ve kapalı yerler dışında toplu olarak propaganda yapılması yasak olacak.
Siyasi partiler tanıtıcı nitelikte broşür ve el ilanları dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak.
298 sayılı Kanunun 62. maddesinde sayılanlarla, kamuya yararlı dernekler ve bunlarda görev almış bulunan memur ve hizmetliler halkoylamasında tarafsızlıklarını koruyacak. Bu kapsamda olanların siyasi partilere her ne nam ve ad ile olursa olsun bağış ve yardımlarda bulunmaları, siyasi bir partinin emrinde veya herhangi bir siyasi faaliyette çalıştırılmaları, her türlü araç ve gereç ile imkanları kullanamayacak ve kullandırmayacaklar.
Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbualar üzerinde, Türk Bayrağı, dini ibareler, bulundurulamayacak. Radyo ve televizyonda yapılacak propaganda yayınlarıyla, diğer seçim propagandalarında Türkçe’den başka dil ve yazı kullanılamayacak.
298 sayılı Kanunun 60. maddesinin ikinci fıkrasında sayılanlar hariç 23 Ağustos 2010 Pazar akşamına kadar duvar ilanı, flama ve bayrak asılamayacak.
23 Ağustos Pazar akşamına kadar, sabit reklam yerlerinden (Bilboard, pano vs.) ilçe seçim kurullarının gözetim ve denetiminde seçime katılma hakkına sahip siyasi partilerin başvuruda bulunmaları halinde kura ile sıraları belirlenerek eşit sayı ve ücret karşılığında yararlanmaları mümkün olacak.
Halkoylaması döneminde (halkoylamasının başlangıç tarihinden oy verme gününe kadarki süreçte) şehir içi toplu ulaşımı sağlayan araçlara, propaganda içeren afiş, flama ve posterlerin asılamayacak.
Belediyelerin gözetim ve denetiminde kullanılmakta olan raylı araçlara ve bu araçların bulunduğu yer altı ve üstü merkezlerine veya raylı araçların içerisinde bulunan her türlü reklam araçlarının halkoylaması dönemi içinde propaganda yasakları kapsamında olacak.
Cep telefonları ile belli bir merkezden yönlendirilmek suretiyle halkoylaması sürecinde propaganda yapılamayacak.
Propaganda amacıyla; posta veya kargo şirketleri aracılığıyla açıktan, ambalajsız olarak verilecek el ilanı, broşür gibi basılmış kağıtların belli bir adresi içermesi şartı ile, oy verme gününden önceki gün olan 11 Eylül Cumartesi günü saat 18.00’e kadar dağıtılabilecek.
298 sayılı Kanunun 60. maddesinde belirtilen duvar ilanı ve afişle propaganda uygulama ve yasaklarının halkoylaması sürecinin başlangıç tarihi olan 31 Mayıs tarihinden 23 Ağustos tarihine kadar geçen süre içinde izlenmesi, gözetim ve denetimi mülki idare amirlerinin görev ve yetkisi dahilinde olacak.
Halkoylaması propagandasının başlangıcı olan 5 Eylül tarihinden itibaren oy verme gününü takip eden güre kadar olan süre içinde; bütün daire, teşekkül ve müesseselerle Bankalar Kanunu’na tabi teşekküllere ait kaynaklardan yapılan iş ve hizmetler dolayısıyla, (açılış ve temel atma dahil) törenler tertiplemek, nutuklar söylemek, demeçler vermek ve bunlar hakkında her türlü vasıtayla yayınlarda bulunulması yasak olacak.
Başbakan ve bakanlarla, milletvekillerinin yurt içinde yapacakları halkoylaması ile ilgili propaganda gezilerini makam otomobilleri ve resmi hizmete tahsis edilen araçlarla yapamayacak. Başbakan, bakanlar ve milletvekillerinin halkoylaması ile ilgili yapacakları propaganda gezilerine hiçbir memurun katılamayacak.
