Antep’te patronlar, kurdukları yardım vakfıyla çocuk işçiliğine yatırım yaptı. Kentte MESEM binasına kat çıkan ‘hayırsever’ patronların hedefinde 4 bini aşkın çocuk (öğrenci) işçi var.
Vural NASUHBEYOĞLU
İstanbul
Antep’te patronların kurduğu yardım vakfı, çocukların eğitimine, geleceğine değil, çocuk işçiliğine yatırım yapıyor. Çocuk (öğrenci) sömürüsü merkezi haline gelen mesleki eğitim merkezi (MESEM) binasını büyüten Gaziantep Yardım Vakfının üye ve yöneticileri arasında Antep’in büyük fabrikalarının sahipleri var.
1 MESEM: 4 BİN ÇOCUK İŞÇİ
Adeta bir patronlar kulübü olan Gaziantep Yardım Vakfı, valilik ile protokol yaparak Şahinbey Mesleki Eğitim Merkezinin binasına kat ilavesi yapıp binayı yeniledi. Tabela da yenilendi, Gaziantep Yardım Vakfı Mesleki Eğitim Merkezi oldu. Patronların vakfının web sitesinde ‘Bilgimiz dahilinde Gaziantep’te kimse aç açıkta kalmayacak’ yazıyor. Ama 1993’ten beri faaliyette olan vakfın kurucuları, yöneticileri arasında kentin en büyük sermaye sahipleri ve onların açlıkla sınadığı on binlerce işçi var. Patronlar artık işçilerin çocuklarının da peşinde. Patronların binasını büyüttüğü MESEM’de tam 4 bin 376 çocuk (öğrenci) işçi var. 15 yaşındaki çocukları okuldan koparıp bedava çocuk işçi olarak çalıştıran patronların, yardıma muhtaç ailelerin üniversitede okuyan çocuklarına verdiği burs ücreti ise aylık yalnızca 300 TL.
EMEĞİ DE CANI DA ALIYORLAR
Gaziantep Yardım Vakfının Başkanı Mehmet Turgay Eren, Meten Makina’nın sahibi ve Gaziantep Sanayi Odası Meclis üyesi. Vakfın Eski Başkanı Ömer Cıncıkcı ise demir çelik işiyle ticarete başlayıp inşaat, ambalaj ve nakliyeye kadar uzanan işler yapan CNC Grup’un sahibi. Ömer Cıncıkcı Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekilliği de yapmış. Gaziantep OSB patronları işçilere düşük ücret dayatma, sendika hakkını engelleme ve hak arayan işçileri kara listeye alıp bu işçilere iş vermemeleriyle biliniyor. Örneğin OSB’deki Melike Tekstil patronu 2024’te ek zam talepli iş bırakma eylemleri yapılan fabrikalardan gelen işçileri işe almadı. Bunu da fabrikanın güvenlik kulübesindeki panoya astığı yazıyla duyurdu. Tüm bunların yanı sıra Gaziantep OSB’de son 10 yılda iş cinayetlerinde 472 işçi hayatını kaybetti. İş kazları sonucu uzuvlarını (el, parmak) kaybeden çok sayıda işçi de var. Hatta bu yüzden OSB girişinde özel hastanelerin çok sayıda el cerrahisi ilanları yer alıyor.
YARDIM BİR KENARA, HAK YOK
Vakfın Genel Sekreteri Mesut Özkeçeci, Antep’in emekçileri tarafından tanınan bir isim, Flament Tekstil Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı. Son 10 yıldır Türkiye’nin en büyük bin şirketi arasında olan Flament Tekstil’in işçileri için durum pek parlak değil. Antep’te 2019’da patronların yüzde 10 zam dayatmasına karşı birçok fabrikada olduğu gibi Flament Tekstil işçileri de mücadele ederek, iş bırakarak ancak yüzde 26 zam alabilmişti ‘yardımsever’ patronlarından.
HAYAT SÖNDÜREN BÜYÜME
Vakfın üyelerinden Sedat Akınal, Akınal Tekstil’in yönetim kurulunda. İhracat ve büyüme rekorları kıran fabrikanın öyküsü ise kanlı. Bu rekorların arkasında işçilerin fabrikada bıraktıkları elleri, kolları hatta hayatları var. Akınal Tekstil’de çalışırken ellerini kaybeden işçilerden biri olan Ali Zorkuşçu, yaşadıklarını anlatarak yetkililere şu soruyu sormuştu: “Çalışırken hesaplayamayacağım kadar iş kazasına şahit oldum, bir o kadarını da duydum. Benden sonra arkadaşlarımın da benim durumuma düşmesini istemiyorum. Bu kadar iş kazası yaşanan yerde neden önlem alınmıyor?”
AKP’DEN “HAYIRSEVER” ÖVGÜSÜ
Gaziantep OSB’de patronların düşük zam dayatmasını protesto eden 2 bin Şireci işçisini, patronları Ahmet Şıracı 2023’te işten attı. Fabrika önünde eyleme başlayan işçileri direnişten vazgeçirmek isteyen AKP’li Belediye Başkanı Fatma Şahin, işçilere patronları Ahmet Şireci’nin ne kadar ‘hayırsever’ olduğunu anlatmıştı. AKP’li Şahin, işçilere şöyle seslenmişti: “Ahmet Bey sizin çocuklarınız okula gitsin diye okul yapan bir adam. Niye, çocuklarınız yarın Fatma Şahin olacak. Şireci AMATEM’i yaptı. ‘Babamın adına en güzel camiyi yaptıracağım başkanım’ dedi. Şireci dediğiniz adam bu.”
ÜCRETLERİN GEÇ YATIRILMASI ALIŞKANLIK OLDU!
Antep’te çok sayıda fabrikada işçilerin kasım ayı ücretleri vaktinde yatırılmadı. Üstelik bu durum sadece kasım ayı ile sınırlı değil, birçok fabrikada aylardır yaşanıyor. İşçiler zamanında ödenmeyen ücretleri için iş bırakıyor. Antep’te ücretleri geç yatıran ya da halen yatırmayan çok sayıda fabrika var.
SIRMA HALI: Neredeyse bir yıldır ücretler zamanında ödenmiyor. İşçiler bu ay ancak üretimi durdurarak ücretlerini alabildi.
ALKA HALI: Alka Halı’da yaklaşık 6 aydır ücretler gecikmeli ödeniyor. Ay ortası gelmesine rağmen ücretleri yatırılmayan güzndüz vardiyası işçileri işbaşı yapmadı.
ARDA POLYESTER: Arda Polyester’de de aylardır ücretler zamanında ödenmiyor. İşçiler “Kiramız var, çocuklarımız var, rezil durumdayız” diyerek duruma tepki gösterdi.
BOYAR KİMYA: Boyar Kimya’da işçilere, ayın 7’sinde yatması gereken ücretlerin 15 Kasım’da yatırılacağı söylendi. İşçiler iki kere işbaşı yapmadı.
İLKE AMBALAJ: İlke Ambalaj’da da son aylarda ücret ödemelerinde gecikmeler yaşanıyor.
ERUSLU GLOBAL: Eruslu Global’de ücretlerin ödenmesi son bir yıldır gecikiyor.
PARASI DEVLETTEN, SÖMÜRÜSÜ PATRONDAN
Mesleki eğitim merkezlerinde (MESEM) ortaokulu bitiren çocuklar (öğrenciler) haftanın 1 günü okulda, 4 günü iş yerinde çalışıyor. 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine çırak adı altında asgari ücretin yüzde 30’u, 12. sınıftaki kalfalara asgari ücretin yüzde 50’si kadar ücret devlet tarafından ödeniyor.