New York Times’ın iki tam sayfalık ‘demokrasimiz elden gidiyor mu’ başlığını taşıyan 12 maddelik başyazısını okuyunca, elbette Türkiye’yi düşündüm. İçim fena oldu…
Hasan Cemal
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray’da
NEW YORK
Pazar sabahı altı doları basıp
elime alınca fark ettim,
New York Times‘ı özlemişim.
Belki daha doğru deyişle
gazete gibi gazeteyi çoktandır özlemişim.
Başyazıya iki tam sayfa ayrılmış.
12 maddeden oluşan başyazının
başlığı çarpıcı:
DEMOKRASİMİZ
ELDEN GİDİYOR MU?
Başyazının birinci maddesinde
Tayyip Erdoğan da var:
Otoriter bir lider, itirazı
ve ifade özgürlüğünü boğuyor.
Trump bu süreci başlattı.
Bugünün dünyasında otoriter rejimler
artık askeri bir darbeyle başlamıyor.
Darbeyle değil seçimle gelen lider,
iktidar iplerini kullanarak
gücünü arttırıyor ve siyasal muhalefeti
tümüyle olmasa da zorlaştırıyor.

Rusya’da Vladimir Putin‘i,
Venezuella’da Nicolas Maduro‘yı,
ve biraz daha hafif olmakla birlikte,
Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan‘ı,
Macaristan’da Victor Orban‘ı
ve Hindistan’da Narendra Modi‘yi
düşünün. Bütün bu liderler muhalefeti
ve ifade özgürlüğünü kısıtlıyorlar.
Başyazısında
“Trump, Amerikan demokrasisini
elimizden alıyor mu?”
diye soran New York Times,
yukarıdaki satırlarında
“zamane diktatörleri“nin
dökümünü yapmış,
sonra da Trump’la birlikte
onların neler yaptıklarını
madde madde özetlemiş:
Madde 2
Otoriter lider, muhaliflerini
bastırıyor, onlara zulüm ediyor.
Madde 3
Otoriter lider
yasama meclisini solluyor,
kaale almıyor.
Madde 4
Otoriter lider, askeri gücü
içeriyi kontrol etmekte kullanıyor.
Madde 5
Otoriter lider,
mahkemelere, yargıya meydan okuyor.
Madde 6
Otoriter lider, sahte iddialarla,
yalan beyanlarla
olağanüstü durumlar ilan ediyor.
Madde 7
Otoriter lider,
marjinal grupları kötülüyor.
Madde 8
Otoriter lider,
medyayı, basını kontrol altına
alıyor.
Madde 9
Otoriter lider,
üniversiteleri kendine tabi
kılmaya çalışıyor.
Madde 10
Otoriter lider, kendi kendini
büyütüyor, kahramanlaştırıyor.
Madde 11
Otoriter lider,
iktidarını, gücünü kendini
zenginleştirmek için kullanıyor.
Madde 12
Otoriter lider, hukuku
iktidarda kalmak için
kullanıyor, istismar ediyor.
New York Times, iki tam sayfalık
başyazısını şöyle bağlamış:
Bir demokrasinin öldüğünü gösteren
en açık işaret, bir lider ve partisinin,
muhaliflerine seçim kazanmayı
ve iktidara gelmeyi imkansız hale
getirmesidir.
Bir kere bu aşamaya gelindi mi,
değişimi gerçekleştirmek müthiş zorlaşır.
Bu aşamada otoriter liderler,
yasamayı ve yargıyı korkutarak
iktidarlarını sağlama almak isterler.
Amerikan demokrasisi henüz
bir otokrasi değil.
Büyük ölçüde özgür bir basın
ve bağımsız yargıya sahip.
Ve milyonlarca Amerikalı daha bu yakınlarda
krallara hayır protestolarına katıldı.
New York Times’ın iki tam sayfalık başyazısının tanıtımında
Başkan Trump madde madde doğranıyor
New York Times’ın iki tam sayfalık
“Demokrasimiz elden gidiyor mu?”
başlığını taşıyan 12 maddelik
başyazısını okuyunca,
elbette Türkiye’yi düşündüm.
İçim fena oldu.
Bizde demokrasi çoktan elimizden gitmiş…
Ne kadar hazin!
Ama 19 Mart darbesi sonrasında patlayan
demokrasi direnişi sayesinde
demokrasiye dair umudumu koruyorum Türkiye’de…




