“Türkiye’nin geleceğine ipotek konuluyor” yorumlarının haklılığı, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün bütçe teklifiyle ortaya konuldu. Müteahhitlere 2025-2027 döneminde 326,6 milyar TL’lik garanti ödemesi öngörüldü.
Mustafa Bildircin
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı eski bakanı Cahit Turhan’ın, “Garanti ödemeleri yapılan kalem” olarak işaret ettiği, “Hane Halkına Yapılan Transferler” kaleminden yapılan harcamalar belli oldu.
2023’TE 56,8 MİLYAR TL
TBMM’ye sunulan KGM’nin 2025 yılı bütçe teklifine göre, garanti ödemelerinin yapıldığı, “Hane Halkına Yapılan Transferler” kalemi için 2023 yılına 53 milyar 650 milyon 31 bin TL para ayrıldı. İdarenin ödenek kaleminden yaptığı toplam harcama ise Aralık 2023 itibarıyla 56 milyar 824 milyon 229 bin TL olarak gerçekleşti.
ÇARPICI ARTIŞ
KGM bütçesinden yol, köprü ve tünellerin garanti ödemeleri için harcanan parada yıllar itibarıyla yaşanan artış da dikkat çekti. İktidarın plansızlığı ve müteahhitlere bol keseden verilen garantilerin bütçeye yükünü ortaya koyan, “Hane Hasta eden bütçe Halkına Transferler” kaleminden yapılan harcamalar, yıllara göre şöyle sıralandı:
• 2018: 3,4 milyar TL
• 2019: 5,1 milyar TL
• 2020: 10,1 milyar TL
• 2021: 14,2 milyar TL
• 2022: 36,4 milyar TL
• 2023: 56,8 milyar TL
İLK YARIDA 35,9 MİLYAR TL
2018-2023 döneminde müteahhitlere on milyonlarca lira para aktaran KGM’nin, 2024’ün ilk yarısında harcadığı para ve 2025 yılına yönelik öngörüsü de paylaşıldı.
Bütçe verilerine göre, KGM 2024’ün ocak-haziran döneminde, “Hane Halkına Transferler” kaleminden 35 milyar 917 milyon 60 bin TL harcamaya imza attı.
KESENİN AĞZI AÇIK
KGM’nin uçuk geçiş garantilerinin tutmaması karşısında 2025, 2026 ve 2027 yıllarında müteahhitlere ödemeyi öngördüğü paraya da bütçe teklifinde yer verildi. Müdürlüğün, 2025-2027 döneminde, “Hane Halkına Transferler” kalemi için teklif edilmesi planlanan ödenek, yıllara göre şöyle kaydedildi:
• 2025: 94 milyar 648 milyon 156 bin TL
• 2026: 114 milyar 12 milyon 398 bin TL
• 2027: 118 milyar 770 milyon 522 bin TL
∗∗∗
HASTA EDEN BÜTÇE
Yol, köprü ve tünel müteahhitlerinin yanı sıra, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Cebimizden beş kuruş çıkmayacak” dediği şehir hastanelerinin müteahhitlerine de dudak uçuklatan ödemeler yapılması planlanıyor. Şehir hastanelerinin müteahhitlerine, “Hizmet ve kira bedeli” adı altında 2024 yılının ilk yarısında 45 milyar 828 milyon TL ödeme yapıldığı belirtiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın bütçe verileri, şehir hastanelerinin 2025, 2026 ve 2027 yıllarında sağlık bütçesinde karadelik olmaya devam edeceğini ortaya koyuyor. 2025-2027 döneminde şehir hastaneleri bütçesinden müteahhitlere yapılacak ödemeler, yıllara göre şöyle sıralanıyor:
• 2025: 99 milyar 602 milyon 82 bin TL
• 2026: 115 milyar 94 milyon 195 bin TL
• 2027: 121 milyar 642 milyon 381 bin TL