Asgari ücrette ‘‘hedefe göre zam’’ formülü her geçen gün belirginleşirken Merkez’in enflasyon tahminlerinde sapma oranları da dikkat çekti. Gelir kaybına yol açacak asgari ücret tartışmalarına sendikalar ise sessiz.
Asgari ücret zam oranı, Aralık ayında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda belirlenecek. Komisyonun toplanmasına kısa süre kala tartışmalar yoğunlaşırken ekonomi yönetimi tartışmaları tek oranda sabitledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘dezenflasyon’ programına göre yapılacak zamda hedef, enflasyon beklentilerine uyumluluk olacak.
Tartışmalar yüzde 25 zam oranında yoğunlaşırken önce Orta Vadeli Program’da (OVP), sonra da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yılın dördüncü ve son enflasyon raporunda açıklanan enflasyon beklentileri de zam planını belirginleştirdi.
OVP’de 2025 yılsonu için yüzde 17,5 enflasyon hedeflenirken bu oranla uyuşan bir zam oranı ücretlerin yalnızca 19 bin 975 lira olmasına yol açacaktı. Merkez Bankası, enflasyon beklentisini OVP’nin açıklanmasından sonra gelen ilk enflasyon raporunda yukarı çekince, hedeflerin gerçekçi olmadığı da açığa çıktı. Merkez’in 2025 yılsonu enflasyonu için beklentisi yüzde 21 olurken bu oranda zamla asgari ücret 20 bin 572 lirada kalacak.
“Hedef enflasyonla uyumlu zam” denilerek öne sürülen yüzde 25 oranı ise Merkez’in hedeflerindeki sapma payından dolayı tehlikeler barındırıyor. Ücretlerin, sefalet seviyelerinin de altında kalması riski, geçmiş tahminlerle gözler önüne serildi. Merkez Bankası, özellikle 2021 yılından bu yana enflasyon tahminlerine yanıldı. Merkez’in 2020 için tahmini ile gerçekleşen enflasyon arasındaki sapma payı yüzde 78 olurken bu oran 2022’de yüzde 445, 2023’te ise yüzde 190 olarak gerçekleşti. Asgari ücret, Merkez Bankası’nın 2024 enflasyon beklentisi ile paralel zamlanmış olsaydı, ücretler bugün 13 bin 537 lira olacak ve açlık sınırının neredeyse yarısına gerileyecekti.
∗∗∗
SENDİKALAR SUS PUS
İktidarın neredeyse tek bir oranda sabitlenen zam planına, sendikalardan beklenen tepki henüz gelmedi. Üç büyük işçi konfederasyonu, asgari ücret zammı için tartışmalara hâlâ dahil olmadı. Aralık ayı yaklaşırken, yalnızca birkaç sendika zam oranlarını gündeme getirdi. Pek çok işyerinde toplu iş sözleşmesi görüşmeleri devam ediyor. İşverenlerin yoksulluk sınırı altındaki ücretlerdeki ısrarı, işçilerin tepkisini çekerken sendikalar tüm işçileri etkileyecek asgari ücret için süren zam oranı tartışmalarına sendikalardan henüz öneri geliştirilmedi.
