Çeşitli çevreler tarafından tepki gören Maden Kanunu’ndaki değişiklik yasalaştı. Meclis Genel Kurulu’nda, tartışmalara yol açan zeytinlik alanlardaki maden faaliyetlerine ilişkin düzenleme öngören hüküm, verilen önergelerle yasa metninden çıkarıldı.
Yasaya göre, maden üretim faaliyetleriyle, bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki tesisler için iş yeri açma ve çalışma ruhsatları il özel idareleri tarafından verilecek. İmar alanları içinde kalan madencilik faaliyetleri ise ilgili yerel merciden izin alınarak yapılabilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, madencilik faaliyetlerinin yapılması ve ruhsatlandırma işlemlerinin yürütülmesini, gerekli görülen durumlarda, ilgili kuruluşların da görüşlerini alarak ruhsat verilmiş alanlarda kazanılmış hakların korunması şartıyla, kısıtlayabilecek. Kısıtlama gerekçesi ortadan kalkan alanlar, ihale yoluyla aramalara açılabilecek.
DEVLET ORMANLARINDA ORMAN KANUNU UYGULANACAK
Devlet ormanları içinde yapılacak maden arama ve işletme faaliyetleriyle, bu faaliyetler için zorunlu ve ruhsat süresine bağlı olarak yapılan geçici tesislere, Orman Kanunu hükümleri uygulanacak. Devlet ormanlarında maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu olan su, haberleşme, yol ve altyapı tesislerinin yapımına, bedeli karşılığında çevre ve orman bakanlığınca izin verilebilecek. Devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda yapılacak maden faaliyetlerine ilişkin ruhsatın verilmesi, çevre ve orman bakanlığının yetkisinde olacak. Yaban hayatını koruma ve geliştirme sahalarında maden arama ve işletme faaliyetleriyle, bu faaliyetler için gerekli geçici tesislere çevresel etki değerlendirme raporunda belirlenen esaslar dahilinde izin verilecek. Madencilik faaliyetleriyle ilgili, mühendislerce hazırlanan projelerin il özel idaresine verilmesi zorunlu olacak.
RUHSATSIZ MADENLERE EL KONULACAK
Ruhsat olmadan ya da başkasına ait ruhsat alanı içerisinde üretim yapıldığının tespiti halinde de faaliyetler durdurularak, üretilen madene el konulacak. Bu eylemi gerçekleştirenler hakkında, üretilmiş olan ve el konulma imkanı ortadan kalkmış olan madenlerin ocak başı fiyatının 2 katı tutarında para cezası verilecek. Sevk fişi olmadan maden sevkiyatı tespit edildiğinde madene el konulacak, madenin ocak başı satış bedelinin 5 katı tutarında idari para cezası uygulanacak. Ham madde üretim izni olmadan üretim yapıldığının ve ham maddenin kamuya ait projelerde kullanıldığının tespit edilmesi halinde faaliyetler durdurulacak. Madencilik faaliyetleri ile ilgili ruhsat verilmesi için harç ve teminat yatırılması zorunlu olacak. Maden üretiminde devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınacak. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak madencilik faaliyetlerinden devlet hakkı yüzde 30 fazlasıyla alınacak. İşletme projesine aykırı faaliyette bulunulması ve faaliyetlerin can ve mal güvenliği açısından tehlikeli bir durum oluşturulduğunun tespit edilmesi durumunda maden üretimine yönelik faaliyetler durdurulacak.
MADEN MÜHENDİSİ ÇALIŞTIRACAKLAR
Maden işletme faaliyetleri, maden mühendisi nezaretinde yapılacak. Yeraltı üretim yöntemi ile çalışan işletmeler ile en az 15 işçi çalıştıran açık işletmeler asgari bir maden mühendisini daimi olarak istihdam edecek. Daimi istihdam edilen maden mühendisi, kanun ve yönetmeliklerle belirlenen şartları taşıması kaydıyla, iş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanların üstlendiği görev ve sorumluluğu da yerine getirecek. Maden ruhsat rödovans sahiplerinin ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilere yapmış oldukları sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar, rödovansçıya ait olacak. Bu durum, ruhsat sahibinin Maden Kanunu’ndan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak. Yasayla ayrıca enerji ve tabii kaynaklar bakanlığına merkez teşkilatında kullanılmak üzere 130 kadro ihdas edilecek.
MADEN İŞÇİSİ RÖDOVANSÇIYLA BAŞ BAŞA BIRAKILDI
CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk, dün Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen Maden Yasası’nda yer alan ve “madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili idari, mali ve hukuki sorumlulukların rödovansçıya ait olacağını” düzenleyen hükme tepki gösterdi. Köktürk, “Devletin, İş Kanunu’ndan doğan sorumluluklarından sıyrılarak, maden emekçilerini rödovans sahipleriyle baş başa bırakması, iş hukukunun temel ilkeleriyle bağdaşmaz” dedi.
Düzenlemenin iş hukukunun temel prensipleriyle çatıştığını ifade eden Köktürk, şunları söyledi: “Bu düzenlemeyle üst işveren olan ruhsat sahipleri, özellikle devletin elinde olan maden ocakları düşünüldüğünde, ruhsat sahipleri ve devlet sorumluluk alanı dışına çıkarılmaktadır. Çalışanların, iş kazalarında, meslek hastalıklarında yaşamını yitiren veya hastalananların özel sektördeki rödovans sahipleriyle baş başa bırakılmasını doğuran bir düzenlemedir. Devletin, ruhsat sahiplerini üst işveren olarak sorumluluk dışına taşıması; işçiyi, korumasız olan çok ağır şartlarda çalışan maden emekçilerini özel sektör temsilcileriyle baş başa bırakması, hukuk devleti ilkeleriyle, sosyal devlet ilkeleriyle bağdaşmadığı gibi iş hukukunun en temel prensipleriyle de bağdaşmamaktadır. Özelikle iş kazaları ölümlerinin meydana geldiği içinden geçtiğimiz süreçte, aslında bu konuya çok daha hassasiyetle yaklaşılması gerekirken; madenlerde çalışan emekçilerimizin haklarını koruyan, gözeten düzenlemeler getirilmesi gerekirken, sanki bu kazalar hiç yaşanmamış gibi, hiç olmamış gibi tam tersine bir düzenlemeyle, bu olayların hemen akabinde, sıcağı sıcağına Meclis’te böyle bir düzenlemeyi yapmak, hem akıl hem vicdan hem de hukuki ilkelerle bağdaşmaz.”
Evrensel
