Koç Üniversitesi ve KONDA işbirliğiyle hazırlanan anketin sonuçlarına göre, emeklilerin ve dar gelirlilerin enflasyon beklentileri yüksek.
Koç Üniversitesi ve KONDA Araştırma’nın hazırladığı Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi’nde (TEBA) Ağustos ayı sonuçları açıklandı. Hanehalkı yıllık enflasyon beklentisi ağustos ayında bir önceki aya göre değişmeyerek yüzde 113 olarak kaldı. Ankete göre, hanehalkı yılsonu enflasyon beklentileri ağustos ayında bir önceki aya göre 3 puan yükselerek yüzde 96’ya çıktı.
Ağustos 2025’e kadar olan 12 aylık dönemde enflasyon beklentisi yüzde 100’den yüzde 101’e yükseldi.
Ekonomim’in aktardığı açıklamada şöyle devam edildi:
“TEBA yıllık enflasyon beklentileri ağustos ayında bir önceki aya göre sabit kalmıştır. Yıl sonu ve 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri hafif artışlarla yüzde 96 ve yüzde 101 olarak ölçülmüştür.
12 ay ileriye dönük beklentilerdeki değişim, TCMB’nin ağustos ayında yayımladığı sektörel enflasyon beklentileri anketiyle uyumludur. TCMB anketinde de hanehalkı beklentilerinde son iki ayda benzer bir artış gözlemlenmiştir. Ancak, TEBA anketindeki beklenti seviyesi daha yüksek kalmaktadır.
Bir önceki aya kıyasla manşet enflasyon rakamındaki 10 puanlık düşüşe rağmen enflasyon beklentilerinde benzer bir yumuşama görülmemesi, verilen cevaplarda baz etkisi kaynaklı etkilerden ziyade aylık enflasyon trendinin ve hissedilen enflasyonun daha baskın olduğunu düşündürmektedir.
TEBA değerlerinin ima ettiği trendin seyrine bakıldığında, enflasyon beklentileri Ağustos 2024-Aralık 2024 döneminde 17 puanlık bir düşüş yansıtırken, 2025 ilk yarısında bu trendin yönünü hafifçe yukarı çevirmesi beklenmektedir.
Enflasyon beklentileri ortalama değeri yıllık enflasyon değeri için medyan değerinden daha yüksektir. Bu durum dağılımın sağa çarpık olduğunu göstermektedir. Yani yıllık enflasyon beklentileri yüzde 113’ten düşük olanların sayısı, yüksek olanlardan daha fazladır. Buna karşılık yıl sonu ve 12 ay sonrası enflasyon tahmini için ortalama ve medyan değerler birbirine yakın olup simetrik bir dağılıma işaret etmektedir.”
Demografik kırılımlara göre, 12-ay ileriye yönelik hanehalkı enflasyon beklentilerinde kişilerin çalışma durumuna göre bir inceleme yapıldığında, enflasyon beklentisi en yüksek olan emekli grubunun genel ortalamanın yaklaşık 15 puan üzerinde, enflasyon beklentisi en düşük olan öğrenci grubunun ise genel ortalamanın yaklaşık 13 puan altında bir beklentiye sahip olduğu gözleniyor. Emekli grubunun geçinme durumu açısından en çok zorluk yaşadığını ifade eden grup olduğu göze çarpıyor.
Yaş gruplarına göre bir ayrıştırma yapıldığında, artan yaş gruplarına paralel olarak 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentilerinin de yükseldiği gözlenmektedir. En yüksek enflasyon beklentilerine sahip olan 50 yaş üstü bireylerin tüketim sepetinde eğitim ve sağlık gibi hizmetler sektörü kalemlerinin ağırlığının daha yüksek olması beklenebilir. Temmuz ayında eğitim hizmetlerinde kaydedilen yıllık %104’lük manşet rakam, eğitim çağında çocuğu olması daha muhtemel görünen 50 yaş üstü grubunun enflasyon beklentilerinin diğer gruplardan daha yüksek ölçülmesi üzerinde etkili bir faktör olabilir.
Toplam gelir beyanına göre bir gruplama yapıldığında, en düşük gelir dilimindeki enflasyon beklentilerinde önceki aya göre belirgin bozulma görülürken üst gelir gruplarının beklentilerinde bir yakınsama gözlendi.
(ALINTI)
