Malatya’da geçen yıl kilosu 200 TL’lerde olan kayısının bu yıl 80 TL’ye kadar düşmesi nedeniyle üreticiler dertli. Girdi maliyetlerinin her gün arttığını belirten kayısı üreticisi “Kayısıya kimse sahip çıkmıyor” dedi.
Maraş merkezli 6 Şubat depreminde büyük can kaybı ve yıkımın yaşandığı Malatya’da kayısı üreticileri bu yıl da sorunlar yaşıyor. Kentin temel geçim kaynağı olan ve geçen yıl 140-200 TL arası satılan kuru kayısının bu yıl 80-120 TL’ye düşmesine tepki gösteren üretici “Piyasa değerinin yükselmesini beklerken ne yazık ki düştü. Böyle sürerse 5-10 yıl sonra kayısının güzelliğinin yerini kıraç topraklar alacak” dedi.
ÜRETİCİ KÜSKÜN
Malatya Mamurek Beydağı köylüleri adına BirGün’e konuşan Yasin Toprak, girdi maliyetlerinin arttığını buna karşın fiyatların düşürülmesi karşısında şok yaşadıklarını söyledi. Ülkedeki tüm emtia fiyatları ve girdi maliyetlerinin yükseldiğini anlatan Toprak, şöyle devam etti:
“Kayısı fiyatlarının bu denli düşük fiyat seviyelerine indirilmiş olması mantık işi değil. Bunun sebebi, uzun yıllardır kayısı piyasasını bütünüyle ellerinde bulunduran birkaç tüccarın devlet temelli mevcut serbest piyasa anlayışından hareket etmek suretiyle sistematik olarak kayısı üreticisi köylüyü daima sömürerek alın teri ürünlerinin ellerinden cüzi fiyatlara alıp yüksek kârlarını katarak satıyor olmalarıdır. Böylece üretici, çiftçi, köylü giderek tarımsal üretim yapmaktan uzaklaştı. Şehirlerde asgari ücret altında veya seviyesinde ücretlerle çalışmaya mecbur bırakıldı. Bu açıdan baktığımızda nasıl ki uzun yıllardır uygulanan politikalar neticesinde yaylalarımızda, dağlarımızda yayılan koyunu, kuzuyu, et ve süt hayvanlarını yok ettiler. Tarlalarımızda haşhaşı, tütünü, şeker pancarını yok ettiler. Ülkemiz genelinde buğday, arpa, çeltik, mısırı ve pek çok tarımsal ürünü yok olmayla karşı karşıya getirdiyseler bu politikalar bilindiği üzere kamu fabrikalarını, küçük esnafı, emekliyi, emekçiyi, asgari ücretliyi bugünlerde sokak hayvanlarını ve derken zamanla işsiz, istihdamsız insanları da katletseler hiç şaşırmamalıyız. Çevre ve doğaya yapılan saldırıları da hatırlatmak üzere tek çare bu düzen mutlaka değişmelidir diyoruz.”
Malatya Akçadağ Kürecik Gürkaynak Köyü’nden kayısı üreticisi Nuri Şahin ise “Kayısının sorunları Malatya’nın sorunlarıyla özdeş durumdadır. Üretim düştü, girdiler yükseldi, kayısı bu sene amansız bir hastalığa yakalandı. Monilya diye bilinne bir hastalık yüzünden kayısı üretimi yüzde 60 oranında düştü. Benim bahçem böyle” dedi. Malatya’da kayısı üreticisinin yaşlandığını, genç kuşağın ise bu işi yapmak için hevesli olmadığını anlatan Şahin, özetle şunları kaydetti: “Kayısı artık üretim için umut vermiyor. Şu an fiyatlar oldukça düştü, bu artık belli bir tekelin eline geçti. Kayısı üreticisi artık küskün ve üretim yapmak istemiyor. Kayısının kilosu 80-150 TL bu içler acısı bir durum. Geçen sene işçi ücretleri 300-400 TL arasındaydı. Bu yıl 1000-1200 TL arasında. Geçen yıl ilaç 200 liraydı bu yıl 400-500 lira, geçen yıl gübrenin tonu 13-14 bin idi bu yıl 20-25 bin lira. Devlet bu olaya el atmalı, aynı şey üzümde, tütünde fındık da var. Niye kayısıya taban ve tavan fiyat konmaz, kayısının çekirdeği, kabuğu da para. dünyaya mal olmuş ama ülkemizde maalesef Malatya’da tekelci grup bu olayı baskılıyor üretimi baskılıyor. Kayısıya sahip çıkılmıyor böyle devam ederse 5-10 yıl sonra Malatya’daki kayısının güzelliği yerini kıraç topraklara bırakır.”
taban fiyat uygulanması gerektiğini belirtti.
ÜRETİCİLER TMO’YA ÇAĞRI YAPTI
Malatya’da bir araya gelen üreticiler basın açıklaması yaparak düşük fiyatlarına tepki gösterdi. SOL Parti Malatya İl Yöneticisi Ali Amanat, “Üretimden gelen gücümüzü mutlaka kullanacağız. Süreç üreticilerin lehine dönene kadar eylemlerimizi, demokratik hakkımız olan basın açıklamalarımızı her bölgede yapacağız” ifadelerini kullandı. Amanat, “Kayısı üreticisinin bugünkü durumu politik bir tercihtir. Sermayeden yana tercihini koyanlar, üreticiden yana tercihlerini reddetmişlerdir” ifadelerini kullandı.
‘ÜRETİCİLER İCRALIK OLACAK’
Akçadağ Ziraat Odası Başkanı Mehmet İnal ise, “Kayısıdaki istikrarsızlıktan dolayı üreticilerimiz şu anda mağdur durumda. Toprak Mahsulleri Ofisi üreticiyi tatmin edecek bir fiyat açıklayarak alım yapması zorunludur. Bu yapılmadığı takdirde üreticimiz icralık olacak, bankaların eline düşecek” tepkisini gösterdi.
“TMO’nun uygun bir fiyat açıklayarak alım yapması gerekmektedir” diyen İnal, “Üreticimizin yanında olması lazım. Devletin buna bir an önce el atması gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
