Amerikan Fortune dergisi, her sene olduğu gibi bu sene de ABD’nin en büyük 500 şirketini listelediği özel Fortune 500 sayısını çıkaracaktı. Derginin editörleri, “Jimmy Corrigan: Dünyanın en zeki çocuğu” adlı karikatür kitap serisiyle tanınan ünlü karikatürist Chris Ware’dan bu özel sayının kapağını hazırlamasını istediler. Ancak, sonradan ortaya çıkanlara göre umduklarını bulamadılar, çünkü Ware’ın hazırladığı anti-kapitalist kapak sansürlendi!
Karikatürde ne var?
Ware’ın karikatüründe, ABD haritasını adeta ezen, 500 en büyük şirketi temsilen 500 şeklinde üç gökdelen görünüyor. Karikatürde Hazine binasından para yükleyen helikopterler, bu paraları söz konusu gökdelenlerin tepesine götürüp boşaltıyorlar. Milyarderler ise binaların terasında keyif çatıyor.
Gökdelenlerin girişinde birbirine girmiş şirket arabaları, bu şirketlerin uluslararası kriz nedeniyle yaşadıkları sıkıntıyı resmederken, harap halde çizilmiş bir Akropolis ise, ABD’li yatırım bankalarının, borçlanma sınırını aşması için gizlice “yardım” ettikleri Yunanistan’ı ne hale getirdiklerine atıfta bulunuyor.
Ware’ın elinden çıkan karikatürde Florida eyaleti de bir emlak şirketi tarafından satışa çıkarılmış olarak görülüyor. Guantanamo’daki mahkumlar da durumu izliyor. Karikatür, bu dev şirketlerin doğayı nasıl kirlettiklerini resmetmeyi de atlamamış.
Bir başka tiye alınan konu, Katrina kasırgası sonrasında ABD’li yetkililerin felaketzedeleri nasıl yüzüstü bıraktığı oldu. Dikenli tellerle çevrili Meksika sınırının öte tarafındaysa İspanyolca “Sömürü Fabrikası” yazılı fabrikalar, ABD’li şirketlerin ucuz emek gücü sömürüsünü anlatıyor. Ware’ın ekte de sunduğumuz kapağı, bunlar dışında da birçok ayrıntısında kapitalizm eleştirisi yapıyor.
Fortune dergisi editörleri, önlerine gelen bu kapağı sansürlediler. Ware’ın kapağı yerine Daniel Pelavin’in “daha doğru” ilüstrasyonu tercih edildi. Dergi yetkilileri, “Fortune çeşitli sanatçılara ‘Fortune 500’ün kapağını yapmaları için teklifte bulundu. Chris Ware’ın çizimlerinin büyük sevenleri olarak onu da davet ettik, ancak sonuçta Daniel Pelavin tarafından sunulan bir tasarımda karar kıldık” açıklamasında bulundular.