• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Haziran 19, 2025
  • Yayın İlkeleri
  • Hakkımızda
  • Künye
  • İletişim
  • Güncel
  • Sağlık
  • Sağlık
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      Türkiye, kira enflasyonunda OECD ülkeleri arasında lider

      Türkiye, kira enflasyonunda OECD ülkeleri arasında lider

      Sırada Türkiye mi var?

      Sırada Türkiye mi var?

      F-35’leri alamamanın maliyeti

      F-35’leri alamamanın maliyeti

      Demiri tavında dövme vakti: Ermenistan

      Demiri tavında dövme vakti: Ermenistan

    • Yaşam
      Dünya onu ''süper meyve'' olarak tanıyor! Bilinen en yüksek antioksidan kaynağı: Kanserli hücreleri yüzde 86 oranında öldürüyor

      Dünya onu ''süper meyve'' olarak tanıyor! Bilinen en yüksek antioksidan kaynağı: Kanserli hücreleri yüzde 86 oranında öldürüyor

      Halkın sağlığıyla oyun oynuyorlar

      Halkın sağlığıyla oyun oynuyorlar

      Terörsüz Türkiye, CHP’yi zayıflatma planı, ekonomide dengeler: Hepsi yeniden...

      Terörsüz Türkiye, CHP’yi zayıflatma planı, ekonomide dengeler: Hepsi yeniden...

      Anne-oğul bir avuç gökyüzüne karşı eylemde

      Anne-oğul bir avuç gökyüzüne karşı eylemde

    • Türkiye
      Çocuğunuzla birlikte eğlenceyi yakalayın: Karne günü kutlamasını unutulmaz kılacak 7 eğlenceli etkinlik

      Çocuğunuzla birlikte eğlenceyi yakalayın: Karne günü kutlamasını unutulmaz kılacak 7 eğlenceli etkinlik

      Halkın sağlığıyla oyun oynuyorlar

      Halkın sağlığıyla oyun oynuyorlar

      Cumhuriyet’in unutulan sağlık öncüleri

      Cumhuriyet’in unutulan sağlık öncüleri

      Milyonlarca kişiyi ilgilendiren gelişme: e-Nabız değişti

      Milyonlarca kişiyi ilgilendiren gelişme: e-Nabız değişti

    • Dünya
      İran’dan çıkan savaş dersleri

      İran’dan çıkan savaş dersleri

      Beka sorunu?

      Beka sorunu?

      Amerikan-İsrail saldırganlığına lanet!..

      Amerikan-İsrail saldırganlığına lanet!..

      Çin’in Ortadoğu’ya getiremediği barış

      Çin’in Ortadoğu’ya getiremediği barış

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      İran’dan çıkan savaş dersleri

      İran’dan çıkan savaş dersleri

      Türk-İş Maliye Bakanlığı önüne yürüdü | Bakanlık önüne tabut, Bakan Şimşek'e istifa çağrısı

      Türk-İş Maliye Bakanlığı önüne yürüdü | Bakanlık önüne tabut, Bakan Şimşek'e istifa çağrısı

      Cumhuriyet’in unutulan sağlık öncüleri

      Cumhuriyet’in unutulan sağlık öncüleri

      Beka sorunu?

      Beka sorunu?

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Üçüncü Dünya Savaşı

      Üçüncü Dünya Savaşı

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Deniz Gezmiş - Metin Yüksel Birlikte Anılıyor

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Bizi uyutamazsınız; bu zulüm ne unutulur ne de affedilir!

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

    • Fotoğraf & Karikatür
      Metafor

      Metafor

      Günün karikatürü

      Günün karikatürü

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

    • Kitap & Dergi
      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Kadire Bozkurt: Ben yazarken okur henüz yoktur

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Fuat Sürmeli'nin Yeni Kitabı Raflarda: “GÖLGEDEKİ GERÇEK”

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitap toplama düşkünlüğü

      Kitapların yalnızlığı

      Kitapların yalnızlığı

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

Tayfun Atay

Tayfun Atay

Kan davası

Ocak 11, 2020 Alıntı Yazılar 0 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Kan davasında cinayet işleyen iki kardeşin dilindeki “intikam” sözcüğü iliklerinizi dondururken, aynı sözcük devletlerin birbirlerine karşı gerçekleştirdikleri husumet eylemlerinde resmi ağızlarca telaffuz edildiğinde neden üzerinizde aynı etkiyi yapmıyor?

Batman’da ağustos ayında otobüs terminalinde işlenmiş, insanın tüylerini ürperten cinayetle ilgili yeni bilgiler düştü önümüze. Mahkeme sürecinde hazırlanmış iddianamenin basına yansımasıyla…

Hafızamızı tazelemek gerekirse bir kan davası cinayeti, yani karşılıklı öldürüşme (mukatele) pratiği var karşımızda.

İsim vermeden yazmak istiyorum:

Türkiye’nin Siirt’inde işlenmiş bir cinayetin ardından çocuğu öldürülen aile intikam için kan davası gütmeye başlar. Katil cezaevine yollanırken onun ailesi kan davasını “kan parası” ile ikame etme derdine düşer önce. Ancak, anlaşıldığı kadarıyla meblağın bir kısmı ödense de gerisi getirilmekte zorlanılır. Böyle olunca, yani “kan parası”nın kifayet etmediği noktada “dava” yeniden güdülür ve öldürülenin iki kardeşi, babaları ile birlikte katilin 20 yaşındaki kardeşinin peşine düşerek onu Batman otogarında bir otobüsün içinde kıstırırlar.

Başına geleceği anlayan genç, otobüsten kaçmayı başarırsa da otogarın içinde peşindekilere yakalanır. İntikam için, ağabeylerini öldüren adamın küçük kardeşini yakalayan iki kardeşin 18 yaşından küçük olanı, müteaddit defalar elindeki bıçağı kurbanının orasına burasına saplar. Bu arada büyük kardeş, araya girmek isteyenleri engellerken onları ikna etmeye matuf (!) gerekçesini, “intikam alıyoruz” diye açıklar. Aynı zamanda intikam ameliyesini/operasyonunu sürdürmekte olan kardeşine de uzmanca direktifler vererek, “Kalbine sapla, kalbine” demektedir.

Nihayetinde “operasyon”u başarıyla tamamlayan kardeş, maksadın hasıl olduğunu anladığında “İntikamımı aldım” diye bağırır.

Türkiye’nin Siirt-Batman hattında geçen ve hepimizi hikâyesiyle de görüntüsüyle de tüyler ürpertici mahiyette dehşete düşüren hadiseyi bir hayli teknik ve “serin” (cool) bir dille mi anlattığımı düşünüyorsunuz?

Sebep, bu haberle eşzamanlı olarak gazete sitelerinde onun yanı başında dikkatimize sunulan diğer okkalı haberin dili olsa gerek!..

Bunu, isim vererek yazmak istiyorum:

İran’dan “misilleme” geldi. İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD’nin Irak’taki Ayn el-Esed hava üssünü balistik füzelerle vurduklarını açıkladı. 80 kadar Amerikan askerinin öldürüldüğü iddiasında bulunan İran devlet televizyonu, “General Kasım Süleymani’nin intikamını almak için ilk misilleme gerçekleştirildi” dedi. Yarı resmi haber ajansı Fars da “İntikam başlıyor. ABD üssüne hava saldırısı” mesajıyla saldırının görüntülerini yayınladı. Bu arada karşı cepheden Trump da Twitter’dan şu notu düştü: “Her şey yolunda. Can kaybı ve hasar tespit çalışmaları sürüyor. Yarın açıklama yapacağım.”

Şimdi herkes Trump’ın “hasar-tespit” çalışması sonrası bir karşı-intikam ilanında mı bulunacağını, yoksa “Her şey hâlâ yolunda, misilleme bizim onlara verdiğimiz zararın altında” demeye getirerek İran’ı intikam yolunda daha da tahrik edip etmeyeceğini merak ediyor. (Bu yazı editörler masasına iletilirken, Trump’ın, Irak’taki üsse yönelik saldırıda anında tedbir alınarak hiçbir can kaybı yaşanmadığına ilişkin açıklaması geldi.)

İran’ın Irak’taki ABD hava üssüne füze saldırısı

* * *

Varmak istediğim nokta netlik kazanabildi mi bilmiyorum.

Siirt-Batman hattında cereyan eden aileler-arası kan davası dehşetini hep beraber, bir yandan irkile tiksine, ama öte yandan da failleri küçümseyici bir motivasyon eşliğinde cehalet, çağdışılık veya törelerin esiri olmakla açıklamıyor musunuz?

Peki, ağabeylerinin öcünü almak için hareket eden iki kardeşin dilindeki “intikam” sözcüğü iliklerinizi dondururken, aynı sözcük devletlerin birbirlerine karşı gerçekleştirdikleri husumet eylemlerinde resmi-yetkili ağızlarca telaffuz edildiğinde neden üzerinizde aynı etkiyi yapmıyor?..

Üstelik iki aile arasındaki husumette ortaya çıkan can kaybının çok ötesinde kayıpları karşımıza çıkaran askeri operasyonlardan bahsediyoruz.

Kendi devletiniz de dâhil olmak üzere dünya devletlerinin yöneticilerinden, herhangi bir saldırı sonrası sıklıkla duymaya alışık olduğunuz şu söz; “Misliyle karşılık verilecektir!”; ne anlama geliyor?

ABD, Süleymani’ye düzenlenen kanlı operasyonda İran Devrim Muhafızları’nın bu en gözde komutanının, daha öncesinde kendisine yönelik bir dolu can kaybına yol açmış eylemlerini gerekçe göstererek yaptığını meşrulaştırırken aslında küresel ölçekte bir kan davası pratiği sergilemiş olmuyor mu?

Ve şimdi İran, Irak’ta görev yapan Amerikan askerlerinin canını almaya yönelik saldırısını, “İntikam başladı” anonsuyla verirken yine küresel ölçekte bir kan davası pratiği sergilemiş olmuyor mu?

Demek ki devletler kan davası güderse tamam, ama sakın aileler kan davası gütmesin, öyle mi?..

Halbuki ne demişler, balık baştan kokar. Kıçtan değil!..

Kasım Süleymani’nin ABD İHA’larıyla vurulma anı

* * *

İtiraf etmemiz lazım. Siirt-Batman hattındaki yerel ölçekli kan davası pratiğini topyekun ve istisnasız hep beraber kabul edilemez bulup vahşet, cinayet, canavarlık olarak kodlayan zihinlerimiz ve kalplerimiz;

İran-Irak hattında iki dünya devleti arasında şu ara yeniden alevlenmiş küresel kan davasında hayli farklı bir kodlamayla işliyor ve tarafgir motivasyonla alabildiğine birbirinden ayrılıyor, hatta karşıtlaşıyor.

Bu ülkede Kasım Süleymani suikastı sonrası onu kahraman sayarak, öldüren ABD’ye kahrolsun diyenler olduğu gibi, onun hak ettiği cezayı bulduğunu söyleyip, rahmet okumaya kalkışanları kınayarak lanetleyenler de oldu.

Akabinde dün Irak’taki üsse saldırarak 80 civarında askeri katlettiğini iddia eden İran’ın eylemini de iyi oldu, hak yerini buldu diye onaylayanlar yok mu aramızda?

İran için Süleymani kahraman ve şehit. ABD için katil ve terörist.

Irak’taki ABD askerleri de İran için katil ve terörist. ABD için ise kahraman ve eğer İran’ın iddia ettiği gibi gerçekten canlarını kaybettilerse de şehit.

Hiç kimse “cinayet”ten de “kan davası”ndan da bahsetmiyor.

Ama Batman otogarında vuku bulan hadise, cinayet ve kan davası!..


İran’da Süleymani’nin cenaze töreninde 50 kişi hayatını kaybetti

* * *

Herkes, peki herkes değil ama bu memlekette de dünyada da azımsanmayacak sayıda insan, İran’ın haklı bir operasyonda bulunduğunu, böylece onurunu kurtardığını düşünüyor mu düşünüyordur.

Yine herkes, peki herkes değil ama (bu memleketi bilmem) Batı’da, özellikle ABD’de azımsanmayacak sayıda insan, Trump’ın sözlerinde de karşılık bulduğu üzere, kendisine yönelik büyük can kaybına yol açmış eylemlerin emrini vermiş Süleymani’yi öldürerek ABD’nin de onurunu kurtardığını düşünmüyor mu, düşünüyordur.

İşte Batman’daki cinayet de biraz sosyolojik/sosyal antropolojik iz sürerseniz, bir “onurunu kurtarma” girişimidir.

Bir “kültürel pratik” olarak kan davası üzerine çalışmış sosyal bilimciler gitmiştir, görmüştür, yazmıştır uzun uzadıya: Bu, “onur ve utanç” gerilimli-gelgitinde yerleşmiş bir töredir.

Ve devletin hukukunun erişemediği, erişmekte kifayetsiz kaldığı yerde, “töreler her şeyi doğru kılar”.

Çocuğu öldürülmüş aile, eğer dökülen kanı yerde bırakırsa onurunu kaybeder, itibarsızlaşır, bulunduğu yöredeki diğer aileler, köyler, kabileler tarafından yerin dibinde addedilir. Kanı yerde bırakarak onurunu kaybetmişliğin utancı, o aileyi ölmekten beter hale getirir.

Yukarıda kaydını da izlediğiniz olayda, bıçaklanıp ölmek üzere olan gencin başında beklerken etraftan müdahalede bulunmak isteyenlere engel olan ve “İntikam alıyoruz” dediği belirtilen adama karşı bir öfke ve nefret sarmalı içinizi kaplıyor, biliyorum. Ama bakın, daha önce o, tespit edilen cep telefonu kayıtlarında nasıl manidar bir mesaj yazmış:

“Evlenmeden önce benim kanımı yerden almam gerekiyor. Mecburum. Ben evlensem de babam beni bırakmaz.”

Bu kadar açık, net, basit: Kanını yerde bırakana kız vermezler. Kendi babası bile onun suratına tükürür. Kimse onu artık insan yerine koymaz. Böyleleri, her türlü küçümseme, aşağılama, saldırı, tahkir ve tacize de açık hale gelirler.

Hal böyleyken, ülkeleri, toplumları, halkları yöneten devlet aklı “intikam”a yer verirken, “misilleme”yi uluslararası ilişkilerin gayrı-hukuki ama bal gibi de meşru kuralı sayarken, bir ailenin kan davasının kabul edilemezliğini kime nasıl anlatacaksınız?..

* * *

Kaş-göz kaldırıp üstüme gelmeyin! Kan davasını onaylıyor, haklılaştırıyor, kabul edilebilir kılmaya çalışıyor değilim.

Sadece anlamaya çalışıyorum.

Katilin de aslında maktul olduğunu, cinayetleri işleten asıl katilin ise “toplumsallığımız” olduğunu işaret etmeye çalışıyorum.

Üstüne üstlük, kan davasının “global” olanı ile “lokal” olanına yönelik tavır alışlarımız, yaklaşım sergileyişlerimiz ve duyarlılık eşiklerimiz arasındaki farkta yansımasını bulan iki yüzlülüğümüzü ifşa etmeye çalışıyorum.

İki küçük ailenin kan davası kapışmasına vahşet, cinayet, canavarlık teşhisi koyarken, iki kocaman devletin kan davasını “misilleme”, “orantılı karşılık”, “hakkın yerini bulması”, “kahramanlık”, “intikam operasyonu” gibi hem daha “serin” hem de “romantik” nitelemeler eşliğinde seyretmekle yetindiğimizin altını çizmeye çalışıyorum.

Nihayet, Charlie Chaplin’in (Şarlo) Monsieur Verdaux filminde bir sahnede, insanlığımızın suratına tokat gibi yapıştırılmış şu unutulmaz sözünü hatırlatmaya çalışıyorum:

“Çağımızda, bir insanın öldürülmesi cinayet, milyonların öldürülmesi ise kahramanlık değil midir?”     

Charlie Chaplin, Monsieur Verdoux: “Bir cinayet seni katil yapar, milyonlarcası ise kahraman!”
  • Kaynak T24

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler

Alıntı Yazılar

Yeni Suriye’yi kurmanın bedeli

Yeni Suriye’yi kurmanın bedeli yükleniyor; emperyalist müdahalenin el kitabına göre IŞİD’den...
Alıntı Yazılar

7 cephe savaşı: Bibi’nin şeytani düşleri

Arap rejimlerin çoğu Amerikalı efendilerini memnun etmek için direnişi itibarsızlaştırmaya ve...
Alıntı Yazılar

İmralı aynasında Suriye

Türkiye’de DEM Parti’yi yasal siyasetin adresi olarak gösterirken Suriye’de sivil kanattaki...

ZAMAN AKIŞI

Haz 19 13:29
Eğitim

Çocuğunuzla birlikte eğlenceyi yakalayın: Karne günü kutlamasını unutulmaz kılacak 7 eğlenceli etkinlik

Haz 19 12:47
Gündem

İran’dan çıkan savaş dersleri

Haz 19 10:29
Sağlık

Dünya onu ”süper meyve” olarak tanıyor! Bilinen en yüksek antioksidan kaynağı: Kanserli hücreleri yüzde 86 oranında öldürüyor

Haz 19 09:14
Emek

Türkiye, kira enflasyonunda OECD ülkeleri arasında lider

Haz 19 09:11
Emek

Türk-İş Maliye Bakanlığı önüne yürüdü | Bakanlık önüne tabut, Bakan Şimşek’e istifa çağrısı

Haz 19 09:05
Gündem

Halkın sağlığıyla oyun oynuyorlar

Haz 19 08:59
Arkasayfa

Cumhuriyet’in unutulan sağlık öncüleri

Haz 19 08:54
Gündem

Beka sorunu?

Haz 18 14:09
Bilim & Teknoloji

Bir molekülün kas yaşlanmasını yavaşlattığı bulundu

Haz 18 13:19
Ekoloji

Malatya’yı zirai don vurdu: Iğdır’da verimli kayısı sezonu

Haz 18 12:37
Arkasayfa

Milyonlarca kişiyi ilgilendiren gelişme: e-Nabız değişti

Haz 18 12:20
Gündem

Amerikan-İsrail saldırganlığına lanet!..

Haz 18 10:37
Ekonomi

Yeni ÖTV düzenlemesi ne getiriyor: İşte fiyatı artacak araçlar

Haz 18 10:32
Arkasayfa

Sırada Türkiye mi var?

Haz 18 09:54
Arkasayfa

Terörsüz Türkiye, CHP’yi zayıflatma planı, ekonomide dengeler: Hepsi yeniden…

Haz 18 09:19
Arkasayfa

Canavarlar zamanı

Haz 18 09:06
Arkasayfa

Kendi Gerçeğinden Kaçan İslam Toplumları

Haz 17 13:05
Arkasayfa

Türkiye Ekonomisinin Son 10 Yıldaki Analizi ve Çözüm Yolları

Haz 17 11:43
Arkasayfa

F-35’leri alamamanın maliyeti

Haz 17 11:14
Gündem

Çin’in Ortadoğu’ya getiremediği barış

Haz 17 11:01
Ekonomi

Sanayide çalışan sayısı nisanda düştü

Haz 17 10:35
Arkasayfa

Anne-oğul bir avuç gökyüzüne karşı eylemde

Haz 17 10:26
Kültür & Sanat

Balaban’ın dönüşü!

Haz 17 09:48
Arkasayfa

Sosyal Medyada Kadın Bedeninin Metalaşması ve Politik İktidar İlişkileri

Haz 16 20:02
Gündem

İran ve İsrail arasında Türkiye…

Haz 16 15:18
Bilim & Teknoloji

Sosyal medya yazıları (3) – Sosyal medya ve beğenilme

Haz 16 15:12
Ekonomi

Yılın ilk beş ayında her gün 325 esnaf kepenk kapattı

Haz 16 15:09
Emek

Patronun sağlık sorunları olan işçiye zam yapmama hakkı var mı?

Haz 16 15:06
Gündem

Dişi aslan ve av!

Haz 16 14:55
Ekonomi

Kamu işçileri için büyük tehlike!