Ceren Bala Teke
TÜİK’in “Kadına Yönelik Şiddet, 2024” verilerine göre; 15-24 yaş aralığındaki genç kadınlar, dijital ortamda hedef haline geldi. Dijital ortamda ‘ısrarlı takibe’ maruz kaldıklarını belirten kadınlar, tacizde bulunanların yüzde 39,6’sının yabancı biri, yüzde 32,1’inin eski partner tarafından gerçekleştirildiğini belirtti. Herhangi bir okul bitirmemiş kadınların yüzde 31,8’i ekonomik şiddete uğradığını beyan etti. Ekonomik şiddet başlığı altında ele alınan şiddet türüne kadınlar arasında en az yüzde 8,9 ile yükseköğretim görmüş kadınlar maruz kaldı. Partnerinin fiziksel ve cinsel şiddetine maruz kaldıklarını beyan eden kadınlar, erkeklerin öfke kontrolünün bulunmadığını aktardı.
Genç kadınlar, internet ortamında güvende değil
Verilere göre; 15-24 yaş aralığındaki genç kadınlar, dijital ortamda hedef haline geldi. Dijital şiddet en çok yüzde 7,3 ile 15-24 yaş grubundakiler kadınlarda görüldü. Bu yaş grubunu sırasıyla yüzde 4,1 ile 25-34 yaş grubundaki; yüzde 3,2 ile 35-44 yaş grubundaki kadınlar izledi. Kadınlar, dijital ortamda ısrarlı takibe de maruz kaldıklarını belirtti.
Şiddeti uygulayan kişilere göre incelendiğinde ise dijital şiddette yabancı biri yüzde 62,3 ile ilk sıradayken, eski partner yüzde 15,7 ile ikinci sırada yer aldı. Israrlı takipte ilk sırayı yüzde 39,6 ile yabancı biri alırken, ikinci sırayı yüzde 32,1 ile eski partner aldı.
Dijital şiddet sorunu
Son 12 ayda kadınların yüzde 11,6’sı psikolojik şiddete, yüzde 3,7’si dijital şiddete, yüzde 3,2’si ekonomik şiddete, yüzde 3,1’i ısrarlı takibe, yüzde 2,6’sı fiziksel şiddete, yüzde 0,9’u cinsel şiddete maruz kaldı. Şiddet türleri arasında birinci sırayı psikolojik şiddet alırken ikinci sırayı dijital şiddet aldı.
Kadınların eğitim seviyesi arttıkça şiddet azalıyor
Kadınların eğitim seviyesiyle ters orantılı olarak ekonomik şiddetin boyutunun değiştiği gözlemlendi. Rapora göre; ekonomik şiddet gören kadınlardan yüzde 5,3 ile bir okul bitiremeyen kadınların ilk sırada yer aldığı, bunu yüzde 5,1 ile ortaokul; yüzde 3,2 ile lise; yüzde 3,1 ile ilkokul; yüzde 1,5 ile yükseköğretim mezunları takip etti.
Boşanan kadınlar ekonomik, psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kaldı
Boşanan kadınların yüzde 62,1’i psikolojik, yüzde 42,5’i ekonomik, yüzde 41,5’i ise fiziksel şiddete maruz kalırken; evli kadınların yüzde 26,4’ü psikolojik, yüzde 19,9’u ekonomik, yüzde 11,6’sı ise fiziksel şiddete maruz kaldı.
Evli veya boşanmış kadınların yanı sıra hiç evlenmeyen kadınlara ilişkin veriler incelendiğinde de tablo değişmedi. Hiç evlenmeyen kadınların yüzde 25,7’si psikolojik şiddete, yüzde 14,2’si dijital şiddete, yüzde 13,4’ü ise ısrarlı takibe maruz kaldı.
Orta yaş grubundaki kadınlarda fiziksel şiddet daha fazla
Tüm şiddet türleri yaş grubuna göre incelendiğinde; yaşamının herhangi bir döneminde fiziksel şiddete en yüksek oranda 35-44 yaş grubundaki kadınların maruz kaldığı görüldü. Bu yaş grubunu sırasıyla yüzde 14,3 ile 45-59 yaş grubundaki kadınlar ve yüzde 11,9 ile 25-34 yaş grubundaki kadınlar takip etti.
Özel sektörde kadına yönelik şiddetin boyutları
istihdam türüne göre psikolojik şiddet vakalarında ise kadınların yüzde 34’ünün özel sektörde, yüzde 31,9’unun ise kamuda çalıştığı görüldü. Ekonomik şiddete maruz kalan kadınların ise yüzde 21,1’inin özel sektörde; yüzde 10,6’sının ise kamu sektöründe çalıştığı görüldü.
Büyükşehirlerde yaşayan kadınlar psikolojik şiddet mağduru
Son 12 ayda şiddete maruz kalan kadınlar şiddet türüne göre incelendiğinde ise büyük kentlerde yaşayan kadınların yüzde 12,2’si psikolojik, yüzde 4,2’si dijital şiddete, yüzde 3,4’ü ısrarlı takibe maruz kaldı. Kırsalda yaşayan kadınlara ilişkin verilere göre; yüzde 10,8’i psikolojik, yüzde 3,7’si ekonomik, yüzde 2,6’sı fiziksel şiddet mağduru oldu.
Boşanan kadınların ‘ısrarlı takip’ ve fiziksel şiddete maruz kalıyor
Medeni duruma göre kadınların maruz kaldığı şiddetin boyutu incelendiğinde de boşanmış kadınların ısrarlı takibe maruz kaldığı ortaya çıktı. Son bir yılda şiddete maruz kalan kadınların oranı sırasıyla yüzde 5,2 ile boşananlar; yüzde 3,1 ile hiç evlenmeyenler; yüzde 2,1 ile evliler oldu.
Son 12 ayda ısrarlı takibe maruz kalan kadınlarda ise yüzde 7,3 ile ilk sırada boşanmış kadınlar yer alırken yüzde 5,7 ile hiç evlenmeyenler ve yüzde 1,8 ile evliler oldu.
Şiddete en ‘makul bahane’: Öfke kontrolü!
Partnerinin fiziksel, cinsel şiddetine maruz kalan kadınların belirttiği şiddet nedenleri arasında ilk sırayı yüzde 21,7 ile erkeğin ‘öfke kontrolü’ aldı. Bunu yüzde 13,3 ile erkeğin yetiştirilme tarzı, yüzde 13 ile maddi sıkıntılar takip etti.
Uğradığı şiddetin nedeni olarak erkeğin öfke kontrol sorunu olduğunu belirtenlerin yüzde 28,3’ünün 25-34 yaş grubundaki kadınlar olduğu görüldü. Şiddete gerekçe olarak maddi sıkıntıyı belirtenlerin yüzde 15,1’inin 45-59 yaş grubundaki kadınlar; erkeğin kadını kıskanmasını belirtenlerin yüzde 14,1’inin 15-24 yaş grubundaki kadınlar olduğu görüldü.
Şiddetin nedeni olarak belirtilen; maddi sıkıntı, erkeğin alkollü içki etkisinde olması, erkeğin ailesiyle sorunlar, erkeğin iş sorunları kadının yaşının artmasıyla artarken erkeğin kadını kıskanması kadının yaşı artarken azaldı.
Kadınlar şiddeti anlatamıyor!
Kadınlar maruz kaldıkları şiddeti yüzde 31,8 ile kendi ailesinden bir kadınla, yüzde 10,2 ile kadın bir arkadaş/tanıdıkla,yüzde 4,4 ile partnerinin ailesinden bir kadınla paylaştı. Kadınların yüzde 47,7’si ise partnerinin kendisine uyguladığı en son şiddet vakasını kimseyle paylaşmadı.
