İstanbul’da bazı yerlere araç girişlerinin ücretli hale getirilmesi planlanıyor. Eminönü pilot bölge olacak. Kadıköy ve Beyoğlu da girişlerin ücretli olacağı yerler arasında.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Avrupa Birliği (AB) işbirliğiyle geçen yıl tanıtımı yapılan İstanbul Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı (SKUP) kapsamında İstanbul’da bazı merkezlere girişlerin ücretli hale getirilmesine hazırlanılıyor.
Sputnik’in haberine göre, SKUP’un bir parçası olan ‘Trafik Sıkışıklığı Fiyatlandırması’ ile araç sahiplerinin, belirli bölgeler için giriş ücreti ödemesi öneriliyor. Pilot bölge seçilen Eminönü’nün ardından bir başka yoğunluk alanı olarak tespit edilen Kadıköy de projeye dâhil edilecek.
Planlara göre, Eminönü, yaklaşık 6 kilometrekarelik bir alanda sisteme dâhil edilecek. Ardından, Kadıköy’ün Moda bölgesi uygulamaya katılacak. ‘Düşük Salım Bölgeleri’ ilan edilen yerlerde, çevreye zarar veren araçlar için daha yüksek bir ücret talep edilecek, ‘çevre dostu araçlar’ için ise düşük tarife avantajı uygulanacak.
TomTom Trafik Endeksi verilerine göre, İstanbul dünya genelinde trafik yoğunluğu sıralamasında 65. sırada yer alıyor.
Mevzuata göre belediyeler, ulusal ve uluslararası standartlarla uyumlu emisyon sınıfına göre sınıflandırılmış araçların trafik yoğunluğuna bağlı olarak girişinin sınırlayabiliyor, yasaklayabiliyor, ücretlendirilen alanları ve yolları belirleyebiliyor.
TOPLU TAŞIMA ALTERNATİFLERİNİ GÜÇLENDİRME AMACI
İBB İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı Gürkan Akgün, Artı Gerçek‘e açıklamasında, İBB’nin de yaklaşık üç yıldır bu mevzuata uygun bir biçimde sürdürülebilir kentsel ulaşım projesi hazırladığını söylemişti.
Akgün, kentin motorlu taşıtların azaltılması, yaya öncelikli kullanımını arttırılması gibi ana ilkeler çerçevesinde belli projeler üretildiğine vurgu yaparak şunları söylemişti:
“Sürdürülebilir kentsel ulaşım planı kapsamında kent merkezlerinde toplu taşıma alternatiflerinin güçlendirmek, merkezde özel araç trafiğini azaltmak, yaya ve bisiklet kullanımını arttırmak, hava ve gürültü emisyonlarını azaltmaya yönelik belirli politikalar amaçlar ortaya konmuş durumda.”
TARİHİ YARIMADA, MODA VE BEYOĞLU
İBB Ulaşım Planlama Müdürü Melda Horoz da İstanbul’da merkezi alanlarda düşük emisyon alanı uygulanacak alanlar olarak ilk akla gelen yerlerin tarihi yarımada, Kadıköy Moda ve Beyoğlu olduğunu söylemişti.
‘TRAFİK YOĞUNLUĞUNU YÜZDE 40’A KADAR AZALTTI’
İstanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, sistemin daha önce Londra, Stockholm ve Milan gibi şehirlerde uygulandığını ve başarılı sonuçlar verdiğini anlattı.
Uygulamanın bazı şehirlerde trafik yoğunluğunu yüzde 40’a kadar azalttığını ifade eden Uyduranoğlu, toplu taşıma kullanımında ise yüzde 5-10 oranında artış yaşandığını belirtti.
DÜNYADA ÜCRETLİ ARAÇ GİRİŞİ UYGULANAN ŞEHİRLER
Dünyanın birçok şehrinde araç girişine ücret uygulanıyor. Londra, Stockholm, Milan ve Singapur’da sistem uygulanıyor.
Londra‘da Congestion Charge (Trafik Sıkışıklığı Ücreti) adı verilen uygulama 2003 yılında hayata geçirildi. Şehrin en yoğun bölgelerinde belirli saatler arasında araçla giriş yapan sürücülerden günlük 15 sterlin ücret alınıyor. Bu uygulama sayesinde trafik yüzde 20 oranında azaldı.
İsveç’in başkenti Stockholm, 2007 yılında referandum yaparak bu sisteme geçti. Hava kirliliğini yüzde 14, trafik yoğunluğu ise yüzde 20 oranında azaldı.
İtalya’nın Milano şehri, 2012 yılında “Area C” adını verdiği sistemle şehir merkezine araçla girişleri ücretli hale getirdi. Fosil yakıtlı araçlardan 5 euro ücret alınırken, elektrikli ve hibrit araçlar ücretsiz olarak giriş yapabiliyor.
Singapur, 1975 yılında ücretli araç giriş sistemini uygulayan ilk şehir oldu. “ERP (Electronic Road Pricing)” adı verilen sistemle, trafiğin yoğun olduğu saatlerde şehir merkezine giriş yapan araçlardan dinamik bir fiyatlandırma ile ücret alınıyor.
New York, 2021 yılında ABD’de araç girişini ücretli hale getiren ilk şehir oldu. Manhattan’ın belirli bölgelerinde uygulanan sistemle, sürücülerden günlük 9 ila 23 dolar arasında değişen bir ücret talep ediliyor. (HABER MERKEZİ)