Rapora göre ‘işkenceden’ en çok payı Doğu ve Güneydoğu kökenliler aldı. 18 yaşından küçük 66 çocuk işkenceye uğradı. Özellikle Adana Çocuk Şubesi’nde 10 çocuk şiddet gördü. İddialara göre, ‘kaldırıldı’ denilen Filistin askısına asma, elektrik verme ve falaka hâlâ işkence yöntemi olarak kullanılıyor. İstanbul, İzmir, Adana ve Diyarbakır’da şubesi bulunan, Gaziantep, Şanlıurfa, Hatay, Adıyaman ve Malatya’da İnsan Hakları Derneği (İHD) ile ortak proje yürüten TİHV, 2009 yılı ‘Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’nu yayımladı. Rapordaki bazı veriler şöyle:
* Altısı mağdur yakını olmak üzere 182 kişi İstanbul’da, 20’si mağdur yakını olmak üzere 118 kişi Adana’da, 18’i mağdur yakını olmak üzere 63 kişi İzmir’de, dördü mağdur yakını olmak üzere 51 kişi Diyarbakır’da ve biri mağdur yakını olmak üzere 23 kişi de Ankara’da TİHV’e başvurdu.
* Başvuruculardan 264’u 2009’da diğerleriyse daha önceki yıllarda işkenceye maruz kaldığını söyledi. 2007 yılında bu rakam 310, 2008’de ise 258’di.
* Başvurucuların yaş ortalaması, 28.5. Bu rakam geçen yıla göre 3.5 yaş daha küçük
* 18 yaş altında 66 başvuru var. Bu, önceki yıllara göre hayli yüksek bir oran. Çünkü 18 yaş altı başvurucu sayısı 2007’de 41, 2008’de 36 idi.
* Şikâyetçilerin 290’u erkek, 114’ü kadın, ikisi de transeksüel
* 117’si Güneydoğu, 98’i Doğu Anadolu doğumlu. İki bölgeden gelenler, toplam başvurucuların yüzde 53’ünü oluşturuyor.
* 53 başvuru Akdeniz’den, 37 başvuru Marmara’dan, 32 başvuru İç Anadolu’dan, 28 başvuru Karadeniz’den, 27 başvuru Ege’den, 14 başvuru da Türkiye dışından geldi.
* 35 kişiyle Diyarbakır ve Mardin, 33 kişiyle İstanbul, 24 kişiyle Adana, 23 kişiyle de İzmir en çok şikayet gelen iller arasında.
* Mağdurlar arasında 10 gazeteci, dört sanatçı, iki öğrentmen, birer avukat, doktor ve öğretim elemanı var.
* Şikâyetçilerden 330’u siyasi, 75’i adli şüpheli biriyse sığınmacı.
* 138 kişi sokakta veya açık alanda, 137 kişi emniyette, 34 kişi de karakolda işkence gördüğünü söyledi.
* Gözaltında işkence görenlerin bölgelere göre dağılımları şöyle: Marmara: 135 kişi, Akdeniz: 69, Ege: 58, Doğu Anadolu: 56:, Güneydoğu: 40, İç Anadolu: 21
* İller sıralaması şöyle: İstanbul: 133, Adana: 58:, İzmir: 56, Erzurum: 32, Diyarbakır: 21, Ankara ve Van: 19, Gaziantep: 10, Mersin: 9
* Şikâyetçilerden 141’i herhangi bir zamanda cezaevinde kaldı.
* 114’ü son sürecin ardından tutuklandı.
* Başvurucuların kişilerin cezaevinde geçirdiği süre bir-168 ay arasında ve 44’ü F Tipi cezaevlerinde kaldı.
* 13’ü tek kişilik hücreye konuldu
* Hücrede geçirilen süre, 1-24 ay arasında değişiyor.
* Raporda, “Tek kişilik hücrede tutulan kişi sayısı oranı son yıllarda giderek artmaktadır. Bu veriler ışığında izolasyonun ağırlaştırılarak uygulandığı söylenebilir” deniliyor.
EN ÇOK ŞİKÂYET ERZURUM’DAN
* Altısı mağdur yakını olmak üzere 182 kişi İstanbul’da, 20’si mağdur yakını olmak üzere 118 kişi Adana’da, 18’i mağdur yakını olmak üzere 63 kişi İzmir’de, dördü mağdur yakını olmak üzere 51 kişi Diyarbakır’da ve biri mağdur yakını olmak üzere 23 kişi de Ankara’da TİHV’e başvurdu.
* Başvuruculardan 264’u 2009’da diğerleriyse daha önceki yıllarda işkenceye maruz kaldığını söyledi. 2007 yılında bu rakam 310, 2008’de ise 258’di.
* Başvurucuların yaş ortalaması, 28.5. Bu rakam geçen yıla göre 3.5 yaş daha küçük
* 18 yaş altında 66 başvuru var. Bu, önceki yıllara göre hayli yüksek bir oran. Çünkü 18 yaş altı başvurucu sayısı 2007’de 41, 2008’de 36 idi.
* Şikâyetçilerin 290’u erkek, 114’ü kadın, ikisi de transeksüel
* 117’si Güneydoğu, 98’i Doğu Anadolu doğumlu. İki bölgeden gelenler, toplam başvurucuların yüzde 53’ünü oluşturuyor.
* 53 başvuru Akdeniz’den, 37 başvuru Marmara’dan, 32 başvuru İç Anadolu’dan, 28 başvuru Karadeniz’den, 27 başvuru Ege’den, 14 başvuru da Türkiye dışından geldi.
* 35 kişiyle Diyarbakır ve Mardin, 33 kişiyle İstanbul, 24 kişiyle Adana, 23 kişiyle de İzmir en çok şikayet gelen iller arasında.
* Mağdurlar arasında 10 gazeteci, dört sanatçı, iki öğrentmen, birer avukat, doktor ve öğretim elemanı var.
* Şikâyetçilerden 330’u siyasi, 75’i adli şüpheli biriyse sığınmacı.
* 138 kişi sokakta veya açık alanda, 137 kişi emniyette, 34 kişi de karakolda işkence gördüğünü söyledi.
* Gözaltında işkence görenlerin bölgelere göre dağılımları şöyle: Marmara: 135 kişi, Akdeniz: 69, Ege: 58, Doğu Anadolu: 56:, Güneydoğu: 40, İç Anadolu: 21
* İller sıralaması şöyle: İstanbul: 133, Adana: 58:, İzmir: 56, Erzurum: 32, Diyarbakır: 21, Ankara ve Van: 19, Gaziantep: 10, Mersin: 9
* Şikâyetçilerden 141’i herhangi bir zamanda cezaevinde kaldı.
* 114’ü son sürecin ardından tutuklandı.
* Başvurucuların kişilerin cezaevinde geçirdiği süre bir-168 ay arasında ve 44’ü F Tipi cezaevlerinde kaldı.
* 13’ü tek kişilik hücreye konuldu
* Hücrede geçirilen süre, 1-24 ay arasında değişiyor.
* Raporda, “Tek kişilik hücrede tutulan kişi sayısı oranı son yıllarda giderek artmaktadır. Bu veriler ışığında izolasyonun ağırlaştırılarak uygulandığı söylenebilir” deniliyor.
EN ÇOK ŞİKÂYET ERZURUM’DAN
En çok işkence şikâyeti gelen kurumlar ve şikâyetçi sayıları şöyle:
* Erzurum Emniyet Müdürlüğü: 32 kişi
* Adana Terörle Mücadele Şubesi (TMŞ): 14
* İstanbul TMŞ: 12
* Adana Çocuk Şubesi: 10
* Gaziantep ve Ankara TMŞ’leri: 9
* Beyoğlu Polis Karakolu: 7
* İzmir Bozyaka TMŞ: 6
* İstanbul Güvenlik Şubesi: 5
* Diyarbakır TMŞ: 4
* Batman Emniyet Müdürlüğü, Diyarbakır Çevik Kuvvet, Mersin TMŞ, İstanbul Feriköy Polis Karakolu, Adana Sarıçam Polis Karakolu: 3
* Diğer polis ve jandarma karakolları: 49
* Merkez adı vermeyenler: 147
FALAKA DA VAR ASKI DA
FALAKA DA VAR ASKI DA
TİHV’e yapılan başvurulara göre işkence yöntemleri ve şikâyetçi sayıları şöyle:
* Hakaret: 331
* Dayak: 320
* Aşağılama: 268
* Öldürme tehdidi: 124
* Kimyasal maddeye maruz bırakma: 112
* Vücüdun tek bir noktasına sürekli vurma: 66
* Aşırı fiziksel aktiviteye zorlama: 59
* Yakınlarına yönelik tepdit: 59
* Saç-sakal-bıyık yolma: 55
* Soğukta bekletme: 55
* İşkenceye tanıklık ettirme: 53
* Yeme içmenin kısıtlanması: 52
* Soyma: 48
* Hücrede tecrit: 48
* Uyutmama: 47
* Tuvalet ihtiyacının engellenmesi: 47
* Cinsel taciz: 42
* Gözbağı: 31
* Basınçlı/soğuk su: 25
* Yakınlarının yanında işkence: 18
* Elektrik verme: 18
* Haya burma: 15
* Askı: 15
* Gürültülü müzik veya marş dinletme: 15
* Havasız bırakma: 14
* Yalancı infaz: 11
* Falaka: 9
* Düz askı ya da çarmıh: 8
* Yakma: 5:
* Filistin askısı: 4
* Kimyasal madde verme: 2
* Tecavüz: 1
* Kimyasal maddeye maruz bırakma: 112
* Vücüdun tek bir noktasına sürekli vurma: 66
* Aşırı fiziksel aktiviteye zorlama: 59
* Yakınlarına yönelik tepdit: 59
* Saç-sakal-bıyık yolma: 55
* Soğukta bekletme: 55
* İşkenceye tanıklık ettirme: 53
* Yeme içmenin kısıtlanması: 52
* Soyma: 48
* Hücrede tecrit: 48
* Uyutmama: 47
* Tuvalet ihtiyacının engellenmesi: 47
* Cinsel taciz: 42
* Gözbağı: 31
* Basınçlı/soğuk su: 25
* Yakınlarının yanında işkence: 18
* Elektrik verme: 18
* Haya burma: 15
* Askı: 15
* Gürültülü müzik veya marş dinletme: 15
* Havasız bırakma: 14
* Yalancı infaz: 11
* Falaka: 9
* Düz askı ya da çarmıh: 8
* Yakma: 5:
* Filistin askısı: 4
* Kimyasal madde verme: 2
* Tecavüz: 1
Radikal
