EÜAŞ, Keban Hidroelektrik Santralı’nın rehabilitasyonu için Hindistanlı bir şirketle imzaladığı sözleşmeyi iptal etti. Ancak ödemeler için Hindistan’daki bir bankada açılan hesaba sözleşme iptaline karşın 1 milyon Avro komisyon ödendi. Karşı taraf hesabı kapatmayı kabul etmezse 2023’e kadar 53 milyon Avro ödenecek.
Nurcan Gökdemir
AKP iktidarı döneminde bürokraside yaşanan ve büyük tutarlı kamu zararlarına yol açan işlemlerin bir yenisi daha ortaya çıktı. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), Hindistanlı bir şirket ile yaptığı sözleşmeyi iptal etmesine karşın bu iş için o ülkede açılan banka hesabını iptal edemediğinden milyonlarca Avro komisyon ödeme riski ile karşı karşıya kaldı.
Sayıştay, EÜAŞ’ın 2019 yılı hesaplarına ilişkin denetim raporunda, milyonlarca Avro’luk bir skandala yer verildi. Rapora göre, toplam 8 üniteden oluşan Keban Hidroelektrik Santralinin Rehabilitasyon işi, Hindistan’da yerleşik yüklenici bir firmaya 2014 yılında 63,9 milyon bedelle sipariş edildi. Ödemeler için Hindistan’daki bir bankada akreditif hesabı açıldı.
EÜAŞ Genel Müdürlüğü, malzeme ödemelerinde kullanılmak üzere 48 milyon 482 bin 725 Avro’luk, hizmet ödemelerinde kullanılmak üzere de 4 milyon 433 bin 863 Avro’luk “Teyitsiz, Dönülemez, Devredilemez” ithalat akreditifi açtı. Ancak işyeri tesliminden sonra yüklenici firma, gereken bilgi ve belgeler süresi içerisinde EÜAŞ’a teslim etmedi. Bunun üzerine EÜAŞ, şirketin taahhüdünü sözleşmeye uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeyi feshetti. 2017 yılında alınan teminat mektupları nakde dönüştürülerek 3 milyon 33 bin 139 Avro, EÜAŞ’ın gösterdiği Banka Şubesi’ndeki hesabına havale edildi.
HESAP VAZGEÇİLMEZ OLUNCA
EÜAŞ Genel Müdürlüğü, Vakıflar Bankası Kızılay Şubesi’ne sözleşmenin feshedildiğini bildirerek, risk çıkışlarının yapılması, dosyalarının kapatılması ve durumun şirkete bildirilmesini istedi. Banka gereken işlemleri yaptı ancak karşı banka yanıt vermediği için akreditif iptal edilemedi. Bu nedenle akreditif anlaşması gereği üçer aylık dönemler halinde komisyonlar hesaptan çekilmeye devam etti. Akreditifin açıldığı günden 2019 sonuna kadar toplam 1 milyon 69 bin 576 Avro komisyon ödendi. Akreditifler kapanmazsa vade sonu olan 2023 yılına kadar EÜAŞ geriye kalan 51 milyon 847 bin 11 Avro komisyonu da ödemek zorunda kalacak.
Uluslararası Dış Ticaret Rejimi’ne göre açılan akreditif, “Teyitsiz, Dönülemez, Devredilemez” olduğu için tüm tarafların onayı olmadan iptal edilemiyor.
Sayıştay, en kısa sürede EÜAŞ’ın şirketin Türkiye’deki temsilcileri nezdinde yapılan girişimlerden bir sonuç alamadığı için 53 milyon Avro’ya ulaşması olası komisyonun ödenmemesini sağlamak için Hindistan Hükümeti nezdinde girişimde bulunulmasını önerdi.
