Sahte gülüşlerin samimiyetsiz olduğunu hissettiren nedir? Gerçek bir gülümsemeyi taklit etmek niçin böylesine zordur? 1862’de nörolog Guillaume Duchenne gerçek ve sahte gülüşlerde aslında farklı kasların kullanıldığına ilişkin bulgularını yayımladı. Günümüzde gerçek gülümseme Duchenne gülümsemesi olarak biliniyor.
Bazı durumlarda içimizden gelmediği halde güler ya da gülüyormuş gibi yaparız. Ancak böyle sahte bir gülüş gerçeğinden kolayca ve hemen ayırt edilecektir. Çünkü gülmek irade dışı gerçekleşen bir süreçtir ve bir dizi karmaşık kas hareketi gerektirir. Bu nedenle “istemli gülüşlerin” hepsi kendisini belli eder. Gerçek gülümsemelere ise Duchenne gülümsemesi denir.
Duchenne Gülümsemesi Nedir?
Guillaume Duchenne de Boulogne (1806–75) yalnızca kas hastalıkları alanına yaptığı katkılarla değil, aynı zamanda tıp kitaplarında fotoğraf kullanımına öncülük etmesiyle de ünlüdür. Duchenne, aynı zamanda başarılı bir illüstratördü. Kendisi çizim becerilerini hastalarını tasvir etmek için kullanmıştı.
Duchenne’in yüz ifadelerini yöneten fizyolojik mekanizmaları anlamak için bir psikiyatri hastanesindeki insanları denek olarak kullandı. Bu kişilerin yüzlerine düşük düzeyde elektrik akımı vererek yüz kaslarını uyardı ve çeşitli ifadeler üretti. Bu esnada da yüzün farklı bölgeleri uyarıldığında oluşan yüz ifadelerinin fotoğraflarını çekti. Sonrasında da çalışmalarını 1862 yılında kitabında yayınladı.
Duchenne de Boulogne, belirli ifadeler oluşturmak için deneğinin yüz kaslarına gerçekten şok vermiş olsa da, ne şokların kendisi ne de bir bütün olarak deneyler, fotoğraflara bakan pek çok kişinin düşündüğü kadar eziyetli ve korkunç değildi. Aslında, Duchenne de Boulogne’un çalışmaları, ölümünden bu yana geçen bir buçuk asırda sayısız hastaya yardımcı olacak şekilde nöroloji ve elektroterapi alanlarında ilerlemeye neden oldu.
Duchenne’nin bu katkılarından dolayı gerçek ve içten gülümsemeye literatürde Duchenne Gülümsemesi denilmektedir. Daha sonraları gülümsemeler, doğal gülümseme (Duchenne) ve sosyal gülümseme (Non-Duchenne) olmak üzere ikiye ayırmıştır.
Sosyal Ve Doğal Gülümseme Arasındaki Fark Nedir?
İki gülümseme arasındaki temel fark, sosyal gülümsemenin bilinçli bir gülümseme olmasıdır. Diğer bir deyişle, sosyal gülümsemeler sahte gülümsemelerdir. Sevmediğimiz bir kişi ile konuştuğumuzda ya da unutmayı tercih edeceğimiz bir eski sevgiliyle karşılaştığımızda, kendinizi gülümsemeye zorladıysanız aslında ne demek istediğimizi anlarsınız. Bu tür gülümsemeler, nadiren doğal gülümsemeler gibi görünürler.
Komik bir film izlediğimizde ya da bir şeye çok sevindiğimizde attığımız kahkahalar ise içimizden gelir. Bunlar doğal ve gerçek gülümsemelerdir. Duchenne gülüşünü yani doğal gülüşü diğer gülümseme türlerinden ayıran şey ağızda değil, gözlerdedir.
Duchenne Gülümsemesi Örnekleri Nelerdir?
Tüm gülümsemeler, ağzın köşelerini kaldıran zygomatic ana kasların kasılmasını içerir. Ancak bir Duchenne gülümsemesi esnasında ek olarak orbikularis oculi kası da kasılacaktır. Bunun sonucunda da göz çevresindeki, kaz ayakları dediğimiz bölgenin buruşmasına neden olur.
Aşağıdaki fotoğrafta İki farklı gülümseme görüyoruz ve ikisinde de dudaklar yukarı doğru kıvrık durumda. Ancak bunlardan birisi gerçek birisi ise sahte bir gülümseme. Duchenne’nin yaptığı çalışmalar sonucu gerçek gülümsemenin göz kaslarını da hareket ettirdiğini biliyoruz. Bu sayede de gülümsemeyi gerçek olarak tanımlıyoruz.
Diğer bir deyişle kişi mutluysa, eğleniyorsa, gülümsemesi içtense göz çevresindeki kaslar harekete geçer. Öte yandan sahte bir gülüşte bu kaslar kullanılmaz. Zoraki gülümsemede yanaklarımızdaki risorius kasını kullanarak dudaklarımıza doğru biçimi veririz ama göz kasları kasılmaz. Doğal bir gülümseme sırasında bir grup kas aktiftir. Bilinçli gülümsemeye çalıştığımızda kas aktifleşme örüntüsünü değiştiririz ve etrafımızdaki insanlar bunu anlar.
5 aylık bebeklerde yapılan bir çalışmada bebeklerin yanına anneleri geldiğinde bebekler orbicularis oculi kasının kasılmasıyla karakterize edilen doğal gülümsemeyi gerçekleştirdi. Ancak yanlarına yabancı bir kişi geldiğinde ise gülümsemeleri orbicularis oculi kasının kasılmadığı, sosyal gülümseme şeklinde olmuştur.
Sonuç olarak
Bir arkadaş toplantısında, sevgiliniz ile buluşmanızda karşıdaki insanın gülümsemesinin ne kadar gerçek ya da yapay olduğunu anlamak için aslında çok güçlü bir ölçüm aracına sahibiz. Bunun için yapmanız gereken tek şey kişinin gözlerine bakmaktır. Ayrıca, birinin güvenini kazanmak istiyorsanız, yapılacak en iyi şeyin sadece doğal olarak gülümsemek olduğunu unutmayın. Sahte gülümsemeler size yarardan çok zarar verecektir.
Kaynaklar ve İleri Okumalar
- Why Psychologists Study The Duchenne Smile, And What It Means For You. Yayınlanma tarihi: 2 Mart 2022. Bağlantı: Why Psychologists Study The Duchenne Smile, And What It Means For You/
- Girard JM, Shandar G, Liu Z, Cohn JF, Yin L, Morency LP. Reconsidering the Duchenne Smile: Indicator of Positive Emotion or Artifact of Smile Intensity? Int Conf Affect Comput Intell Interact Workshops. 2019 Sep;2019:594-599. doi: 10.1109/acii.2019.8925535. Epub 2019 Dec 9. PMID: 32363090; PMCID: PMC7193529.
- Reed, Lawrence Ian et al. “In smiles we trust? Smiling in the context of antisocial and borderline personality pathology.” PLoS ONE 15 (2020): n. pag.
- Niedenthal, Paula & Mermillod, Martial & Maringer, Marcus & Hess, Ursula. (2010). The future of SIMS: Who embodies which smile and when?. Behavioral and Brain Sciences. 33. 464 – 480. 10.1017/S0140525X10002748.
- Drouin E, Péréon Y. Unique drawings by Duchenne de Boulogne. Lancet Neurol. 2013 Apr;12(4):330-1. doi: 10.1016/S1474-4422(13)70027-9. Epub 2013 Mar 18. PMID: 23518327.