Hiçbir anket şirketi veya seçim analizcisi “HDP barajı aşar” veya “HDP barajın altında kalır” diyemiyor.
Bıçak sırtı bir durum var.
Kime sorsan veya kiminle konuşsan yüzde 9 ilâ yüzde 13 tahmini yapıyor.
Türkiye’de ilk kez yüzde 40’a varan kararsız seçmen var. Seçimlere az bir süre kala bu kadar çok kararsız seçmenin olması anket şirketlerinin de kafasını karıştırmış durumda. Bu kadar çok kararsız seçmenin bulunmasının birkaç nedeni var: En temel neden olarak; Erdoğan ve AKP toplum nezdindeki çekiciliğini yitirdi. Toplum en çok da Erdoğan ve çevresindeki dizginsiz iktidar hırsından ve hukuk tanımaz tavrından rahatsız. Bu AKP’nin oylarını yüzde 36’lara kadar geriletmiş durumda. CHP ve MHP’de kimi kımıldanmalar olsa da kemik oylarının üstüne çok çıkamıyorlar.
HDP ise toplum kesimleri tarafından dikkatle izleniyor. Üslup ve programı toplumun büyük kesiminde beğeniliyor. Buna rağmen Alevilerin bir kesimi ve Kürt seçmen dışındaki büyük çoğunluk mesafeli yaklaşıyor.
Kararsız seçmenin yüzde 40’ı akacağı bir mecra arıyor ve alternatif bulamıyor.
HDP kararsızların akacağı bir mecra olabilirdi ama Türkiye toplumunun siyasi alışkanlıkları ve Kürt hareketine duyulan güvensizlik ve korku bunun önünde ciddi engel. Ve kısa sürede bunu aşma şansı yok… Yine de Türkiye’de, cumhuriyet ve birlik söylemini öne alan üslup ve söylemi daha çok kullanma gereği ortada.
Yaklaşık bir aydır İstanbul’un Bakırköy, Küçükçekmece, Avcılar ve Esenyurt ilçelerinde esnaf ve dernekleri ziyaret ediyorum. Ortaya çıkan tablonun sonuçlarını, özetle şöyle sıralanabilir:
* İstanbul’daki seçmen HDP’nin üslup ve duruşunu beğeniyor. Ancak… Büyük bölümü Kürt hareketine mesafeli ve önyargıları yıkılmış değil.
Bu nedenle HDP program ve üslubunu beğenmek ile geleneğe dönük önyargı arasında gidip geliyorlar.
* Seçim mitingleri, büro çalışanları ve orada bulunanların yüzde 98’i Kürtlerden oluşuyor. Program, aday profili ve üslup “Türkiye partisi” olmuş ancak çalışan ve sahiplenenler Kürt.
* Kürt seçmen profili geçmiş yıllardan daha zengin. Geçmişte mesafeli olan şehirli Kürt, çoğunlukla sıcak bakıyor ve seçim çalışmalara katılıyorlar. Örneğin Kürt legal siyaset geleneğine mesafeli olan Erzurumlu, Malatyalı, Bitlisli ve Elazığlı muhafazakar ve laik Kürtler HDP’ye sahip çıkıyor.
* Yine de muhafazakar Kürtlerin hatırı sayılır bir kısmı şehirlerde AKP’ye oy veriyorlar. Ancak bu kesimlerde AKP’ye dönük ciddi kuşkular var ve HDP’ye yönelme ihtimalleri yüksek. Bunların ikna ve çekimi yönünde bir girişim iş yapabilir.
* Diyanet tartışması üzerinden Erdoğan’ın oy devşirdiği anlaşılıyor. Buradan yürütülen tartışma AKP’nin dağınık seçmen kitlesini toparlamış gibi.
* Hem bu kesimleri çekmek hem de AKP’nin istismarcı yaklaşımını aşmak için bir an önce daha açıklayıcı ve ikna edici açıklamalar yapılmalı. HDP kalan iki haftada bunu yapmaz ise ciddi bir oy kaybı yaşayabilir.
HDP’nin barajın altında kalmaması için bir kısım CHP’li seçmen de HDP’ye oy verecek. Ancak seçim stratejisini bunların üzerinden götürmek yanıltıcı olur. Çünkü bu kesimden gelebilecek oy oranı Türkiye genelinde 50 bini aşmaz. Bunun seçim sonuçları üzerinde hiçbir etkisi olmaz.
Kalan iki haftada HDP’nin kararsız seçmeni ve şehirli Kürtleri etkileyecek bir çalışma yürütmesi önemli rol oynayabilir. Eğer bu kesimler HDP’de toplanırsa yüzde 18 civarında oy almak işten bile değil.
7 Haziran günü ciddi sürprizlere gebe…