Sağlık Bakanlığı, plansız düzenlemelerine bir yenisini daha ekledi. Tahlil, tetkik ve diğer laboratuvar işlemleri kısıtlandı, hastalar mağdur oldu, tedaviler aksadı. Büyük tepki çeken düzenleme sonrası bakanlık geri adım attı.
Sibel Bahçetepe
Sağlık Bakanlığı,, geçen günlerde ‘sağlık harcamalarını etkin yönetmek’ adı altında laboratuvar işlemlerinde ‘ihtiyaç dışı tetkik, tahlil ve diğer işlemlerin azaltılması’ uygulaması için yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdi.
Değişiklik sonrası hastalarından tahlil ve tetkik isteyen hekimler, bilgisayarlarında buna onay alamadığını gördü. Bu durum pek çok hekimin sorun yaşamasına yol açarken, hastaların da tedavileri aksadı. Tepkiye yol açan uygulama sonrası bakanlık geri adım atarak kısıtlamayı kaldırdı. Sağlık meslek örgütleri, “Sağlığı yap-boz tahtasına çevirdiler. Plansızlık yine hastaları mağdur etti” dedi.
HASTA İZLEMİ YAPILMADI
15 Haziran itibarıyla bakanlıktan gönderilen talimatlar doğrultusunda tüm sağlık tesislerinde “Akılcı Laboratuvar Test İsteme” başlığı altında test istemlerine yönelik yeni bir uygulama hayata geçirildi. Bu kapsamda, birçok tetkike erişim; klinik gerekliliklere ve hekimin tıbbi değerlendirmesine rağmen çeşitli kısıtlamalara tabi tutuldu. Tüm ikinci ve üçüncü basamak kamu sağlık tesisleri ve SGK ile anlaşmalı özel sağlık hizmet sunucularını kapsayan bu uygulama çok sayıda hekimin tepkisine yol açtı.
Çok sayıda hekim sosyal medyadan da bu duruma tepki göstererek “Bu sistemin neresi akılcı?”, “Sağlık uygulamaları tabi ki akılcı yapılmalı. Her gelen hastaya onlarca tetkik isteyip onlarca ilaç yazmak iyi hekimlik değildir. Ancak karar hekimin olmalıdır. Sağlık Bakanlığı’nın değil” dedi. İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu da uygulamanın hayata geçmesi ile sorun yaşadığını anlatarak “Çocuk kardiyoloji hekimiyım. Pazartesi günü hastama bakarken demir bağlama testi istedim ve sisteme girişte buna onay alamadım. Bunun üzerine ‘Acaba bizim bilgisayarda mı bir hata var?’ diye düşündüm. Buna anlam verememiştim” diye konuştu.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi yaptığı açıklamada, uygulama ile birlikte hekimlerin engeller ile karşılaştıklarına dikkat çekerek özetle “Tetkik, teşhis ve tedaviye karar verme yetkisi hekime aittir. Kısıtlama uygulaması hastalara zarar verme potansiyeli taşıdığı gibi, hekim bağımsızlığına da ciddi bir darbedir. Tıp fakültelerinde hep öğretildiği gibi; hasta bir organdan ibaret değildir, bir bütündür. Bu nedenle hangi branştan olursa olsun bütünlüklü bir değerlendirme yapmak her hekimin hem görevi hem sorumluluğudur. Hayata geçirilecek akılcı laboratuvar uygulamalarının amacı hekimin yetkilerini kısıtlayıp ve sorumluluğunu ortadan kaldırmak değil, hastanın bilimsel yöntemle en doğru şekilde yönetilmesini sağlamak olmalıdır” ifadelerine yer verdi.
GERİ ADIM ATILDI
Bakanlığın geri adım atması üzerine yeniden açıklama yapan TTB, özetle şöyle dedi: “Sağlık Bakanlığı’nın hekimlere getirdiği tetkik kısıtlaması uygulamasından geri adım attığını ve meslektaşlarımızın hastane bilgi sistemlerinde karşılaştıkları branş ve basamak engellerinin kalktığını öğrenmiş bulunuyoruz. Hastaların sağlık haklarına zarar verecek; hekimlerin ise tetkik, teşhis ve tedaviye karar verme yetkisini elinden alacak uygulamadan geri adım atılması memnun edicidir. TTB olarak konunun takibini sürdüreceğimizi belirtiyor; akılcı laboratuvar kullanımına yönelik uygulamaların bilimsel bir yöntemle, TTB ve ilgili uzmanlık dernekleri ile işbirliği içinde hayata geçirilmesi gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz.”
∗∗∗
YIKIMA YOL AÇAN UYGULAMALARDAN BAZILARI
AKP ile her geçen gün hayata geçirilen uygulamalar ve sağlıktan yapılan tasarruflar yurttaşı vurdu. “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nı sonrası SSK’ya bağlı 148’i hastane olmak üzere yaklaşık 373 sağlık tesisi Sağlık Bakanlığı’na devredildi. Sağlık ocakları kapatıldı, Aile Sağlığı Merkezi (ASM) sistemine geçildi. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından askeri hastanelere kilit vuruldu, bu hastaneler Sağlık Bakanlığı’na devredildi. 14 şehir hastanesi açılışı sırasında çok sayıda kamu hastanesi kapatıldı. Hekimlerin mesleklerini serbest yapabilme hakkını ortadan kaldıran Özel Hastaneler Yönetmeliği, 6 Ekim 2022’de çıkarıldı. 7 Ocak ve 7 Nisan 2023’te bir takım revizeler yapıldı ancak bu mağduriyeti engelleyemedi. Tepkilere yol açan Aile hekimliği ödeme yönetmeliği sonrası gelmeyen hasta yüzünden ASM hekimleri ve çalışanlarının maaşlarında kesintilere gidildi, bazı ilaçların yazılması da engellendi. ASM’lerden bugüne dek ücretsiz alınabilen isteğe bağlı sağlık raporları paralı oldu.
∗∗∗
CİDDİYETE DAVET EDİYORUM
CHP Milletvekili ve Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Kayıhan Pala da BirGün’e yaptığı değerlendirmede “Sağlık Bakanlığı’nın bu tür uygulamaları konunun taraflarıyla görüşmeden karar verme süreçlerine katılmadan yapıyor olması bir yap-boz tahtasını da karşımıza getiriyor. Uygulamaya koyup çekmek zorunda kaldılar. Çünkü hem hekimler mesleklerini uygulayamaz hale geldi hem de hastalar bundan zarar görmeye başladı” dedi. Sağlık Bakanlığı’nı ciddiyete davet ettiğini kaydeden Pala “Böyle gündelik politikalarla bazı uygulamaya koyup ertesi gün çekerek sağlık alanını çocuk oyuncağına çevirmek doğru bir tutum değil. Buradan Sağlık Bakanına sesleniyorum. 1. sınıftan itibaren öğrencilere ‘önce zarar verme’ kavramını öğretiriz. Bakanlığın yap-boz uygulamaları hastalara zarar vermektedir. Bu zarar verici uygulamalardan ivedilikle kaçınmasını, yeni bir uygulamayı hayata geçirmeden önce de TTB ve sağlık alanındaki uzmanlık meslek örgütleri ile mutlaka görüşme yaması ve tartışmasını, karar verme süreçlerine katılmasını sağlamayı öneriyorum” dedi.
