14 Ekim 1980’de, yani 12 Eylül askeri darbesinden bir ay sonra, çiçeği burnunda bir gazeteci olarak cuntanın lideri Kenan Evren’in Diyarbakır mitingini izlemiştim. Evren, kürsüde terörden yakınmış, “Anarşinin hakkından gelmeden gitmeyeceğiz” demişti. Aynı günlerde, adamları, Diyarbakır Cezaevi’nde yaptıkları işkencelerle devlete öfkeyi büyütüyor, PKK’nın doğuşunu hazırlıyordu.
Asker, ortada bir “Kürt sorunu” değil, “asayiş sorunu” olduğu inancındaydı. PKK ezilince sorun da bitecekti.
Evren, anarşinin hakkından gelemeden gitti, ama inkârcı ve güvenlikçi bu yaklaşım, geçen 40 yıla damgasını vurdu. Bu 40 yılda yaklaşık 50 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor.
Artvin’de konuşan Erdoğan’ı dinleyince, 40 yıl önceki Evren’i yeniden dinler gibi oldum. O da Evren gibi öfke saçarak, “Teröristlerin tepesindeyiz. Tankımızla, topumuzla hepsinin kökünü kazıyacağız” diyordu.
Aradan 42 yıl geçmiş. Asırlık Kürt sorunu, güvenlikçi kafalar yüzünden hepten büyüyüp kökleşmiş, 50 bin insan ölmüş, milyonlarcası göçmüş, yüzbinlercesi hapsedilmiş, köyler bombalanmış, ormanlar yakılmış, partiler kapatılmış. Öfke dolu bir Kürt nesli yetişmiş. İktidarın kafa aynı: “Tankla, topla, kök kazımaca…”
Oysa geçen 40 yılda gördük: Askeri çözüm, PKK’nın değil, bu çözümü dayatanların kökünü kazıdı. Ne Evren’in işkencecileri, ne Çiller’in korucuları, ne Ağar’ın çeteleri, ne Erdoğan’ın, Soylu’nun özel timleri işe yaradı. Toplumsal bir sorunun üzerine tankla, topla, özel harekâtla, sınır ötesi operasyonla yürümek, sorunu hepten büyüttü, içinden çıkılmaz hale getirdi. Soruna demokratik çözüm arayanlar, “Gelin Meclis’te çözelim” diyenlerse inatla cezalandırılırdı.
Görün artık: Baskıyla, tankla, topla, inkârla, nefretle çözemediniz. NATO’nun en büyük ordusunu beslemek uğruna Avrupa’nın en yoksul halkını yarattınız. Yenildiniz. 50 bin cana malolan bu savaşın ardından bize 80 model Evren nutukları atacağınıza artık bu gerçeği kabullenin. Bırakın. Bir kez de barışa şans tanınsın. Daha fazla kan akmasın, ana babalar ağıt yakmasın. Savaş lortları değil, halklar kazansın.