Aşılara eklenen “adjuvan” isimli maddelerin, onların aksi takdirde olacağından daha da güçlü bir bağışıklık tepkisi yaratmasına yardımcı olup, vücudu patojenlerle savaşmaya daha iyi hazırlayabildiği zaten bilinmektedir. Bu konuda daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan alabilirsiniz.
Şimdi, ACS Infectious Diseases dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada araştırmacılar, deneysel bir COVID-19 aşısına verilen bağışıklık tepkisini güçlendirebilen bir madde keşfettiler.[1] Bu maddeyle güçlendirilmiş COVID-19 aşılarının, farelerde bağışıklık tepkisini sıradan aşılara nazaran 25 kat güçlendirdiği tespit edildi.
Amerika Birleşik Devletlerinde onaylanan ilk COVID-19 aşılarında en gelişmiş genetik teknoloji kullanılmaktadır. Fakat bugüne kadar çok daha fazla miktarda test edilmiş ve onaylanmış olan, patojenlerden elde edilen proteinleri kullanarak yapılan aşıların yapımı daha ucuz ve saklanması daha kolay olabilmektedir. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), COVID-19’a karşı bugüne kadar sadece tek bir protein bazlı aşıyı onayladı: Novavax tarafında üretilen bir SARS-CoV-2 aşısı. Öte yandan, diğer hastalıklara karşı üretilen aşıların birçoğu, proteinlere veya parçalarına ihtiyaç duyuyor. Dolayısıyla bu aşılar, etkilerini güçlendirecek adjuvan maddelerini içeriyor.
Araştırmacılar, deniz süngerindeki bir bileşen olan α-galaktosilseramit‘ten (veya kısaca “αGC”) elde edilen moleküllerin, adjuvan gibi davranabildiğini keşfetti. Bu moleküller, viral enfeksiyonlara karşı vücudun savunulmasında önemli olan bağışıklık hücrelerinin bir kısmını stimüle ediyor. Rui Luo, Zheng Liu ve ekip arkadaşları, protein bazlı COVID-19 aşısının ortaya çıkardığı bağışıklık tepkisini büyük ölçüde arttırmak için bir αGC versiyonu tasarlayıp tasarlayamayacaklarını görmek istediler.
Ekip, αGC’nin dört türevini üretti. Sonra bunları, SARS-CoV-2’nin hücreleri istila ederken kullandığı spike (mızrak) proteininden bir parça içeren deneysel aşılara ekledi. Araştırmacılar, 29 gün boyunca farelere 3 enjeksiyon verdiler ve bağışıklık tepkilerini 35 güne kadar takip ettiler.
Adjuvanların etkisini ölçmek için bağışıklık fonksiyonunu, bağışıklık siteminin patojenleri yok ettiği iki yöntem de dâhil olmak üzere çeşitli yönlerden incelediler. Bu iki yöntemden birisi istilacılara yapışan bağışıklık proteinleri olan antikorlar diğeri ise hasta hücreleri öldüren T hücreleriydi.
Dört αGC türevinin hiçbiri, T hücresi tepkisini yeteri kadar geliştirmedi. Fakat hepsi, virüse müdahale etme kapasitesine çok daha fazla sahip olan antikorlar üretti. αGC-CPOEt isimli türev ise en yüksek nötralizasyon kapasitesine sahip antikorların üretiminde etkiliydi. Bu, aşının adjuvan olmadan üretebileceğinin 25 katıydı. Araştırmacılar şöyle söylüyor:
Elde ettiğimiz sonuçlara göre αGC-CPOEt, potansiyel bir adjuvan olarak daha fazla incelenmeyi hak ediyor. Bunun sayesinde COVID-19 ve diğer bulaşıcı hastalıklarla daha iyi savaşabiliriz.
- ^ Y. Li, et al. (2022). A New Inkt-Cell Agonist-Adjuvanted Sars-Cov-2 Subunit Vaccine Elicits Robust Neutralizing Antibody Responses. American Chemical Society (ACS). doi: 10.1021/acsinfecdis.2c00296. | Arşiv Bağlantısı